Tập trung phát triển lĩnh vực nông nghiệp

Chính phủ có nhiều chủ trương, biện pháp phát triển nhanh các ngành kinh tế, trong đó có phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững. Theo đó, phát triển nông nghiệp đã đi liền với việc khai thác có hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, gắn với giải quyết các vấn đề xã hội như việc làm, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia.

Ba chương trình mục tiêu

Theo Nghị quyết mới được phê duyệt của Chính phủ về chủ trương đầu tư 21 Chương trình mục tiêu giai đoạn 2016 - 2020 với tổng vốn thực hiện là  1.139.235 tỷ đồng. Trong đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm chủ 3 Chương trình: Chương trình mục tiêu phát triển kinh tế thủy sản bền vững; Chương trình mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững; Chương trình mục tiêu tái cơ cấu kinh tế nông nghiệp và phòng chống giảm nhẹ thiên tai, ổn định đời sống dân cư. Vốn thực thực hiện 3 Chương trình là 638.782 tỷ đồng, chiếm hơn 56% của tổng vốn 21 chương trình mục tiêu.

Đối với Chương trình mục tiêu phát triển thủy sản bền vững, đây là ngành sản xuất hàng hóa lớn, có cơ cấu và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, có năng suất, chất lượng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh cao, hội nhập vững chắc vào nền kinh tế quốc tế, từng bước nâng cao thu nhập và mức sống của ngư dân; đồng thời bảo vệ môi trường sinh thái, nguồn lợi thủy sản và góp phần bảo vệ quốc phòng, an ninh trên các vùng biển đảo. Tổng vốn thực hiện Chương trình: 49.248 tỷ đồng.

Phấn đấu đến năm 2020, tốc độ tăng giá trị sản xuất thủy sản bình quân hằng năm đạt 6,0%, tổng sản lượng thủy sản đạt từ 6,5 đến 7 triệu tấn và giá trị xuất khẩu thủy sản đạt từ 8 đến 9 tỷ USD. Chủ động sản xuất trong nước 100% giống các đối tượng nuôi thủy sản chủ lực; 100% giống tôm sú, tôm chân trắng, cá tra là giống sạch bệnh. 100% diện tích nuôi tập trung thâm canh các đối tượng nuôi chủ lực đạt chứng nhận VietGAP và các chứng nhận tương đương (GlobalGAP, ASC. BAP).

Chương trình mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững có tổng vốn thực hiện 59.599 tỷ đồng. Với mục tiêu nâng cao năng suất, chất lượng và phát huy giá trị của từng loại rừng, tăng giá trị rừng sản xuất trên đơn vị diện tích; góp phần đáp ứng các yêu cầu về giảm nhẹ thiên tai, bảo vệ môi trường sinh thái, ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Tạo việc làm, tăng thu nhập, góp phần xóa đói, giảm nghèo, cải thiện sinh kế cho người dân làm nghề rừng, gắn với tiến trình xây dựng nông thôn mới, bảo đảm an ninh, quốc phòng và trật tự an toàn xã hội.

Dự kiến, tốc độ tăng giá trị sản xuất lâm nghiệp bình quân năm đạt từ 5,5% đến 6,0% đến năm 2020, nâng độ che phủ rừng lên 42%; diện tích rừng các loại đạt 14,4 triệu ha. Giá trị xuất khẩu đồ gỗ và lâm sản đạt khoảng từ 8,0 đến 8,5 tỷ USD. Bên cạnh đó, chương trình sẽ duy trì ổn định 25 triệu việc làm, tăng thu nhập, góp phần xóa đói, giảm nghèo, cải thiện sinh kế cho người làm nghề rừng, gắn với xây dựng nông thôn mới và đảm bảo an ninh, quốc phòng.

Chương trình có quy mô lớn nhất là Chương trình mục tiêu tái cơ cấy kinh tế nông nghiệp và phòng chống giảm nhẹ thiên tai, ổn định đời sống dân cư với tổng vốn 529.935 tỷ đồng. Đây là chương trình hỗ trợ ngành trồng trọt và chăn nuôi thực hiện tái cơ cấu theo hướng hiện đại, giá trị gia tăng cao, bền vững; chủ động phòng chống giảm nhẹ thiên tai và ổn định đời sống dân cư nông thôn.

Mục tiêu cụ thể phấn đấu đến năm 2020 sẽ góp phần đạt mục tiêu tốc độ tăng giá trị sản xuất bình quân hằng năm ngành trồng trọt từ 2,5% đến 03%, chăn nuôi từ 04% đến 05%; Củng cố, tu bổ khoảng 650 km đê biển và 550 km đê sông; Sửa chữa, nâng cấp, bảo đảm an toàn 1.150 hồ chứa nước vừa và nhỏ; đáp ứng đủ nước ngọt phục vụ nhu cầu thiết yếu cho dân cư trên 12 đảo lớn, có đông dân cư sinh sống; Ổn định đời sống cho 41.500 hộ tại các vùng thiên tai, đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, di cư tự do, khu rừng đặc dụng, các hộ sau tái định cư công trình thủy lợi, thủy điện; Hỗ trợ cho 2.000 hợp tác xã thành lập mới và tổ chức lại 90% hợp tác xã nông nghiệp hiện có phù hợp Luật hợp tác xã năm 2012.

Chú trọng phát triển bền vững để hội nhập

Về tình hình nông nghiệp, nông dân và nông thôn, Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới qua 4 năm thực hiện đã đạt được những kết quả tích cực, bộ mặt nông thôn không ngừng đổi mới, đời sống nhân dân ở nông thôn ngày càng được nâng cao.

Với việc quy hoạch các chương trình mục tiêu rõ ràng, việc hiện đại hóa nông nghiệp cũng được tăng cường với các hoạt động như “đẩy mạnh cơ khí hóa”, “áp dụng công nghệ sinh học”, “sản xuất nông nghiệp đô thị”… Nền nông nghiệp hiện đại phải gắn liền với việc nâng cao chất lượng của từng sản phẩm, do đó phải khắc phục dần các tập quán sản xuất không phù hợp và phải chú trọng đáp ứng nhu cầu của thị trường nói chung và người tiêu dùng nói riêng. Sản xuất phải thực sự hiệu quả, phải chuyển dần những loại hình sản xuất hiệu quả thấp sang những loại hình sản xuất có hiệu quả cao hơn, cần thiết thì loại bỏ những loại hình hiệu quả thấp, không phù hợp với nền sản xuất hàng hóa. Hạn chế tình trạng người nông dân vẫn là đối tượng nhiều thiệt thòi trong việc thụ hưởng các thành tựu của phát triển nông nghiệp và luôn bị động trong quá trình tiêu thụ sản phẩm, mà phải tiến dần đến việc người nông dân phải là đối tượng được hưởng lợi trước tiên và nhiều nhất trong chuỗi sản xuất – cung ứng – tiêu thụ.

Với việc Việt Nam đã ký kết thành công các hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương, nhất là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã chính thức đạt được thỏa thuận, quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế thế giới sẽ hình thành các chuẩn mực mới cho thương mại toàn cầu. Ngành nông nghiệp đang được quan tâm và phát triển trước những thách thức mới.

Hương Ly