Hải quan Hải Phòng: Đẩy mạnh cải cách hành chính song hành hiện đại hóa

Đó là chia sẻ của ông Nguyễn Kiên Giang - Phó Cục trưởng Cục Hải quan Hải Phòng trao đổi với Tạp chí Vietnam Business Forum về những nỗ lực của Hải quan Hải Phòng trong việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa hải quan, góp phần hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách Nhà nước và tạo thuận lợi trong hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) cho doanh nghiệp. Ngô Khuyến thực hiện.

Ông có thể chia sẻ một số hoạt động nổi bật mà Hải quan Hải Phòng đã nỗ lực thực hiện trong thời gian qua để không chỉ hoàn thành tốt chỉ tiêu kế hoạch của ngành mà còn đồng hành hỗ trợ tối đa cho cộng đồng doanh nghiệp?

Trong giai đoạn phát triển vừa qua (2011-2015), Hải quan Hải Phòng luôn xác định: Phải đặc biệt chú trọng công tác cải cách hành chính, hiện đại hóa hải quan nhằm nâng cao công tác quản lý, tăng nguồn thu ngân sách, tạo thuận lợi cho hoạt động XNK của các doanh nghiệp. Để thực hiện thành công chủ trương đề ra, chúng tôi đã tập trung xây dựng lực lượng cán bộ giỏi chuyên môn, giáo dục, nâng cao ý thức của cán bộ công chức (CBCC) trong việc phục vụ doanh nghiệp, tạo sự chuyển biến căn bản về tác phong, lề lối làm việc. Ngoài ra, chúng tôi còn tăng cường phối hợp trong và ngoài ngành để tăng hiệu quả thu thập, phân tích thông tin; chú trọng sử dụng trang thiết bị nhất là hệ thống máy soi container. Hiện, trung bình mỗi ngày, Hải quan Hải phòng soi chiếu được trên dưới 100 container, là đơn vị có số lượng soi chiếu nhiều nhất toàn ngành. Việc sử dụng máy soi container vừa kịp thời phát hiện các lô hàng nghi vấn, vừa giúp doanh nghiệp được thông quan nhanh, bởi thời gian kiểm tra thủ công có thể mất cả ngày cho 1 container, nhưng sử dụng máy soi chỉ tính bằng phút. Trong thời gian tới, Tổng cục Hải quan sẽ trang bị thêm 04 máy soi di động tại các cảng có lưu lượng container xuất nhập khẩu lớn nhằm tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, thúc đẩy giải phóng nhanh hàng hóa qua cảng. Hiện nay, chúng tôi đang triển khai đề án: “Kết nối CNTT giữa cơ quan Hải quan và đơn vị kinh doanh kho, bãi, cảng đáp ứng Điều 41 của luật Hải quan”. Việc kết nối và chia sẻ thông tin liên quan đến thông quan hàng hóa giữa cơ quan hải quan và doanh nghiệp cảng có ý nghĩa quan trọng trong việc quản lý là giảm thời gian thông quan hàng hóa.

Với sự phấn đấu, nỗ lực không ngừng của tập thể CBCC, Hải quan Hải Phòng liên tục hoàn thành chỉ tiêu thu nộp ngân sách Nhà nước (NSNN) cụ thể: Năm 2013 thu nộp NSNN đạt 36,834 tỷ đồng, năm 2014 đạt 40,246 tỷ đồng vượt chỉ tiêu 1,646 tỷ đồng, năm 2015 thu NSNN đạt 45.712 tỷ đồng, đạt 108,84% chỉ tiêu được giao (42.000 tỷ đồng), đạt 99,37% chỉ tiêu phấn đấu tối thiểu (46.000 tỷ đồng); tăng 13,58% so với số thu cùng kỳ năm 2014 và tính đến tháng 8/2016 thu nộp NSNN đã đạt 29,581 tỷ đồng, đạt 60,88% chỉ tiêu được giao 48,590 tỷ đồng, đạt 59,25% chỉ tiêu phấn đấu 49,000 tỷ đồng.

Trong năm 2016 và những năm tiếp theo, Hải quan Hải Phòng sẽ tập trung triển khai các nội dung của Nghị quyết số 19-2016/NQ-CP ngày 28 tháng 4 năm 2016 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Cụ thể là xây dựng chương trình cải cách hành chính, chủ động gặp gỡ và ký quy chế phối hợp với các cơ quan quản lý chuyên ngành; cơ quan kinh doanh kho, bãi, cảng; ký quy chế giải quyết vướng mắc với các Hiệp hội doanh nghiệp nhằm giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp và người dân trong hoạt động XNK. Đồng thời ban hành cơ chế xử lý nội bộ đối với cán bộ, công chức thừa hành nếu để xẩy ra phiền hà, sách nhiễu đối với doanh nghiệp. Việc làm này bước đầu đã mang lại hiệu quả và được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao.

Hải quan Hải Phòng là một trong 3 đơn vị được lựa chọn thực hiện thí điểm sử dụng seal định vị; đồng thời cũng là đơn vị duy nhất trong toàn ngành thực hiện thí điểm việc kết nối với doanh nghiệp kinh doanh cảng trong phối hợp giám sát hàng hóa XNK. Ông vui lòng chia sẻ sâu hơn về điều này?

Từ đầu năm 2016, Hải quan Hải Phòng tiếp tục được Tổng cục Hải quan lựa chọn là một trong 3 đơn vị thực hiện thí điểm sử dụng seal định vị (cùng với Hải quan Hà Nội và Quảng Ninh) phục vụ công tác giám sát hành trình hàng hóa vận chuyển (bằng container) từ cảng Hải Phòng (cửa khẩu nhập) đi Hà Nội hoặc Quảng Ninh. Bước đầu đơn vị được Tổng cục Hải quan cấp 103 seal định vị. Việc sử dụng đã có kết quả nhất định trong việc nắm bắt được toàn bộ hành trình di chuyển của lô hàng (được gắn seal định vị), kịp thời phát hiện những trường hợp bất thường để có biện pháp giám sát, kiểm soát phù hợp. Từ thực tế của đơn vị thí điểm, Hải quan Hải Phòng cũng đã kiến nghị Tổng cục Hải quan về những vướng mắc trong quá trình sử dụng để kịp thời hoàn thiện trước khi nhân rộng hình thức giám sát hiện đại này ra toàn ngành.

Đối với việc kết nối dữ liệu với doanh nghiệp kinh doanh cảng trong phối hợp giám sát hàng hóa XNK (theo quy định Điều 41 Luật Hải quan), Hải quan Hải Phòng cũng là đơn vị tiên phong và đang là đơn vị duy nhất trong toàn ngành thực hiện thí điểm. Đến thời điểm này đã có 8 cảng được kết nối dữ liệu với cơ quan Hải quan gồm: Hải An, Green Port, Nam Hải, Transvina, Đình Vũ, Tân Vũ, Chùa Vẽ và Tân Cảng 128. Hải quan Hải Phòng phấn đấu đến 1/7/2017 sẽ hoàn thành việc kết nối dữ liệu với tất cả các cảng và kho bãi.

Ông đánh giá sao về kết quả đạt được của Hải quan Hải Phòng trong việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính được nêu trong Nghị quyết 19/2014/2015/2016/NQ-CP của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh?

Bám sát kế hoạch thực hiện Nghị quyết 19/NQ-CP năm 2016 và các năm 2014, 2015 trong lĩnh vực Hải quan của Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan Hải Phòng đã tập trung nguồn lực để cụ thể hóa trong từng lĩnh vực chuyên môn, nghiệp vụ cụ thể phù hợp với thực tiễn ở địa bàn quản lý. Trong 5 năm gần đây, Hải quan Hải Phòng không tăng biên chế, mà lượng hàng hóa qua cảng và kim ngạch XNK đều tăng cụ thể: năm 2013 tổng kim ngạch đạt 49,369 triệu USD, năm 2014 đạt 53,330 triệu USD, năm 2015 đạt 60,586 triệu USD và tính đến tháng 8 năm 2016 tổng kim ngạch đã đạt 37,344 triệu USD. Vì vậy, yêu cầu cải tiến trong cách làm để nâng cao năng suất, hiệu quả trong công việc là rất quan trọng.

Ngay từ đầu năm 2016, Cục Hải quan Hải Phòng đã ban hành kế hoạch hiện đại hóa, trong đó đề ra những mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể cho từng đơn vị, với yêu cầu cao nhất là đơn giản hóa thủ tục, giảm thời gian thông quan hàng hóa. Đặc biệt, với thực tế của đơn vị thực thi ở cơ sở, Hải quan Hải Phòng đã chú trọng vào công tác cải cách về thủ tục hải quan; kiểm tra, giám sát hải quan; công tác quản lý thuế…

Ngoài ra, các chương trình hiện đại hóa được Tổng cục Hải quan lựa chọn triển khai tại Hải quan Hải Phòng thời gian gần đây cũng được đơn vị tiếp tục thúc đẩy nâng cao hiệu quả, chất lượng như: Cơ chế một cửa quốc gia; địa điểm kiểm tra chuyên ngành hàng hóa XNK tập trung; sử dụng mã vạch… Bên cạnh đó, việc phối hợp thu nộp thuế, lệ phí bằng phương thức điện tử qua ngân hàng thương mại cũng được triển khai đầy đủ, góp phần giảm thời gian thông quan hàng hóa. Đối với các hoạt động nghiệp vụ: Kiểm soát Hải quan; kiểm tra sau thông quan; quản lý rủi ro, Hải quan Hải Phòng xác định đây không chỉ là công cụ chống buôn lậu và gian lận thương mại mà còn là 03 trụ cột quan trọng trong quản lý hải quan hiện đại.