Thụy Sĩ ưu tiên hợp tác phát triển cho Việt Nam

Cho đến nay, để phù hợp với mục tiêu của Việt Nam đến năm 2020 trở thành nước công nghiệp hóa và là quốc gia có thu nhập trung bình, Thụy Sỹ đã mở rộng chương trình hợp tác phát triển kinh tế tại Việt Nam, giảm dần hỗ trợ trong lĩnh vực xóa đói, giảm nghèo, trong đó tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, sản xuất các sản phẩm và dịch vụ có giá trị cao.

Hợp tác Phát triển của Thụy Sỹ tại Việt Nam bắt đầu năm 1992 và đã trở thành nền tảng trong quan hệ song phương giữa hai bên. Quan hệ này đã rất vững chắc nhờ cách tiếp cận phát triển bền vững phản ánh các giá trị của Thụy Sỹ như tính chuyên nghiệp, sự liên tục và trung lập.

Việt Nam là một trong những nước ưu tiên của ODA Thụy Sĩ. Trong hai thập kỷ qua, Thụy Sĩ đã cung cấp gần 370 triệu đô la Mỹ ODA, chủ yếu là viện trợ không hoàn lại,  để hỗ trợ Việt Nam phát triển các lĩnh vực chủ chốt bao gồm quản trị địa phương, nông nghiệp và an ninh lương thực, xây dựng khung chính sách, thúc đẩy thương mại/đầu tư bền vững, quản lý tài chính công, ngân hàng, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), chú trọng đặc biệt vào cải thiện các vấn đề lao động, năng lực cạnh tranh, và tiêu dùng và sản xuất thân thiện với môi trường.

Hai cơ quan của chính phủ Thụy Sỹ cung cấp ODA tại Việt Nam là Cơ quan Hợp tác và Phát triển Thụy sỹ (SDC) và Cục Kinh tế Liên bang Thụy Sỹ (SECO). Hai cơ quan này được đại diện bởi Văn phòng Hợp tác Thụy Sỹ tại Việt Nam (SDC/SECO) và phối hợp cung cấp các hỗ trợ tài chính và kỹ thuật trong các lĩnh vực có thế mạnh của mình cho Việt Nam.

Đó là trong lĩnh vực cải cách hành chính công, SDC đi tiên phong trong việc hỗ trợ Việt Nam thành lập “cơ chế một cửa” – là khái niệm được biết đến khá rộng rãi tại Việt Nam trong những năm qua.

Trong lĩnh vực xây dựng năng lực thể chế và thúc đẩy thương mại, SECO đã đi đầu trong việc hỗ trợ Việt Nam thành lập Cục Xúc tiến Thương mại (Vietrade - trực thuộc Bộ Công thương) và cử chuyên gia Thụy Sỹ tầm cỡ quốc tế hỗ trợ quá trình gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cũng như quá trình thực hiện cam kết.

Trong lĩnh vực sản xuất sạch, SECO hợp tác với Tổ chức Công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO) là đơn vị thực hiện dự án thành lập Trung tâm Sản xuất Sạch Việt Nam, hỗ trợ chính phủ và các doanh nghiệp tư nhân hiện thực hóa khái niệm sản xuất sạch tại Việt Nam. Ngày nay, theo Chiến lược Tăng trưởng xanh của Việt Nam, sản xuất sạch rất quan trọng và cần được đẩy mạnh.

Đặc biệt, ở giai đoạn 2013-2016, Thụy Sĩ cam kết viện trợ ODA cho Việt Nam 136 triệu USD, tăng 50% so với giai đoạn 2009-2013. Chương trình hợp tác này có tính đến sự phát triển KT-XH nhanh chóng của Việt Nam trong hơn 20 năm qua, bao gồm cả thành công lớn trong giảm nghèo cũng như các bài học và kinh nghiệm được rút ra từ việc thực hiện chương trình hợp tác trong thời kỳ trước.

Trong giai đoạn 2013-2016, Thụy Sỹ chuyển trọng tâm sang hợp tác phát triển kinh tế. Trong đó mở rộng mạnh mẽ chương trình hợp tác phát triển kinh tế (SECO) nhằm hỗ trợ Việt Nam đạt được tăng trưởng bền vững và toàn diện. Trong tổng số ngân sách tài trợ 135 triệu đô la Mỹ, SECO cung cấp 110 triệu USD và DSC cung cấp 23 triệu USD cho giai đoạn này.

5 lĩnh vực chủ chốt của hợp tác phát triển Thụy Sỹ được bao hàm trong Chiến lược quốc gia của SECO đối với Việt Nam 2013-2016 và Chiến lược khu vực Mê Kông của SDC là tập trung vào cải thiện các điều kiện khuôn khổ kinh tế đối với quản lý kinh tế vĩ mô, hội nhập thương mại và cải thiện môi trường kinh doanh, tăng cường năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ và sản xuất và tiêu dùng bền vững; SDC đặt trọng tâm vào quản trị địa phương, sự tham gia của người dân cũng như nông nghiệp và an ninh lương thực.

Các chương trình của SECO đã trở nên ổn định và tập trung hơn. Đã có khoảng 40 dự án đang triển khai và một số dự án khác đang được xem xét với sự bổ trợ của các dự án của SDC.

Việt Nam sẽ tiếp tục là quốc gia được ưu tiên nhận ODA về hợp tác phát triển kinh tế của Thụy Sỹ. Các DNNVV Việt Nam sẽ được hỗ trợ một chương trình đa dạng của SECO đối với việc sản xuất các sản phẩm và dịch vụ có giá trị gia tăng cao. Các cơ quan của Thụy Sỹ cũng phối hợp chặt chẽ với rất nhiều đối tác bao gồm các bộ, chính quyền địa phương, các tổ chức đa phương, khối doanh nghiệp, các tổ chức phi chính phủ và các cơ quan nghiên cứu, để triển khai các chương trình hợp tác với Việt Nam.

ODA của Thụy Sỹ gắn liền với những ưu tiên phát triển của Chính phủ Việt Nam. Thụy Sỹ có cơ chế kiểm tra và giám sát rất hiệu quả đối với việc ODA của mình được sử dụng như thế nào tại nước ngoài.

Việt Nam cam kết thực hiệu quả dự án sử dụng nguồn vốn ODA của Thụy Sỹ. Đồng thời mong muốn Thụy Sỹ đẩy mạnh thực hiện các dự án đầu tư giúp Việt Nam trang bị máy móc, công nghệ hiện đại, kỹ năng quản lý tiên tiến của Thụy Sỹ, thông qua đó thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế giữa hai nước.

Anh Mai