Tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới

Sau 25 năm tái lập tỉnh, ngành nông nghiệp - nông thôn Hòa Bình đã đạt được nhiều thành tựu, góp phần quan trọng ổn định và phát triển bền vững KT -XH tỉnh nhà. Cơ cấu kinh tế nông nghiệp chuyển dịch đúng định hướng phát triển của tỉnh, giảm từ 63,68% năm 1991 xuống còn 19,4% năm 2015. Năm 2015, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, ngành nông nghiệp tiếp tục phát triển toàn diện. Kết quả sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản đạt khá, bước đầu triển khai hiệu quả kế hoạch tái cơ cấu ngành. Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) đạt và vượt kế hoạch đề ra.

Đột phá trong tái cơ cấu ngành trồng trọt

Tỉnh Hòa Bình đã ban hành các chương trình, kế hoạch thực hiện tái cơ cấu lĩnh vực trồng trọt và các cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất trồng trọt theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững. Cụ thể hóa chủ trương của tỉnh, các huyện, thành phố đã có các chính sách hỗ trợ phát triển một số cây trồng chủ lực của địa phương như Nghị quyết về phát triển cây ăn quả có múi của huyện Tân Lạc, Lạc Thủy; hỗ trợ chứng nhận theo tiêu chuẩn VietGAP (huyện Cao Phong); quy hoạch vùng đủ điều kiện sản xuất rau an toàn(thành phố Hòa Bình)…

 Ông Trần Văn Tiệp - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh cho biết: Trong hai năm 2014 – 2015, toàn tỉnh đã thực hiện chuyển đổi trên 3.000 ha trồng lúa kém hiệu quả sang trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao, áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước. Công tác tiêu thụ sản phẩm đang có những chuyển biến tích cực, thị trường nông sản của tỉnh đang được mở rộng. Hòa Bình đã ký kết chương trình hợp tác xúc tiến thương mại và liên kết tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội; Tổng Công ty Sông Hồng liên kết hợp tác với Công ty TNHH MTV Cao Phong. Bên cạnh đó, tính chủ động của các hợp tác xã mới thành lập đã giúp cho tỷ lệ tiêu thụ qua hợp đồng với nhóm cây trồng chủ lực tăng khá mạnh, đạt trên 30%, đặc biệt là đối với sản phẩm cây có múi. Trong 2 năm thực hiện tái cơ cấu lĩnh vực trồng trọt, giá trị thu nhập trên một đơn vị đất canh tác nông nghiệp của Hòa Bình đã có mức tăng đáng ghi nhận: Năm 2013 đạt 85 triệu đồng/ha, đến năm 2015 đạt 104,4 triệu đồng/ha, cao hơn mức bình quân cả nước khoảng 20% và thuộc diện đứng đầu các tỉnh trung du miền núi phía Bắc. Hiện nay, giá trị sản xuất ngành trồng trọt chiếm trên 73% trong cơ cấu sản xuất nông nghiệp. Song, tỉnh Hòa Bình cũng nhận thấy những yếu kém cần khắc phục như diện tích sản xuất trồng trọt đáp ứng đủ điều kiện an toàn thực phẩm, theo tiêu chuẩn còn hạn chế, quy mô mới ở các điểm mô hình; công tác xúc tiến thương mại chưa tốt, thị trường tiêu thụ nông sản còn hẹp; các hình thức tổ chức sản xuất chậm đổi mới và hoạt động chưa hiệu quả.

Hướng đến hiệu quả và phát triển bền vững, kế hoạch tái cơ cấu lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2016 – 2020 của tỉnh tiếp tục xác định rõ các giải pháp trọng tâm là tổ chức lại sản xuất. Theo đó, các địa phương sẽ xây dựng, nhân rộng các mô hình sản xuất theo phương thức tập trung, hình thành các vùng chuyên canh sản xuất các sản phẩm hàng hóa chủ lực; phát triển mạnh mẽ các hình thức tổ chức của nông dân như tổ hợp tác, hợp tác xã, hiệp hội. Mở rộng diện tích trồng các giống có năng suất, chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường. Tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng quy trình VietGAP đối với các cây trồng chủ yếu để nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường. Hòa Bình phấn đấu đến năm 2020, giá trị sản phẩm thu được trên 1 ha canh tác gấp 1,5 lần so với năm 2015.

 Tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng NTM

Trong định hướng phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 5 năm tới, ngành nông nghiệp Hòa Bình đã xác định “tiếp tục đẩy mạnh thực hiện cơ cấu lại đồng bộ, tổng thể nền kinh tế” trong đó “cơ cấu lại nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, gắn với phát triển kinh tế nông thôn và xây dựng NTM” là một trong những nhiệm vụ quan trọng cần tập trung thực hiện. Mục tiêu chính của ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn trong những năm tới là phát triển bền vững theo 3 trụ cột kinh tế, xã hội và môi trường, cụ thể là: Thực hiện tái cơ cấu, xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, giá trị gia tăng và hiệu quả cao; xây dựng NTM, nâng cao thu nhập, cải thiện điều kiện sống của dân cư nông thôn; phát triển kết cấu hạ tầng, nâng cao năng lực phòng chống, giảm nhẹ thiên tai, bảo vệ và sử dụng hợp lý, hiệu quả các nguồn tài nguyên và môi trường bền vững.

Trong đó, cần chú trọng thực hiện tốt các nhóm giải pháp: Tiếp tục quán triệt, tuyên truyền nâng cao nhận thức về sự tất yếu, tầm quan trọng của thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng NTM đến các cấp, ngành, địa phương và người dân. Thay đổi nhận thức về sản xuất nông nghiệp hàng hóa trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế và biến đổi khí hậu; tập trung nghiên cứu, hoàn thiện cơ chế, chính sách, tạo động lực mới cho phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Tiếp tục đổi mới và phát triển các hình thức tổ chức sản xuất phù hợp, trọng tâm là phát triển các doanh nghiệp nông nghiệp và các hình thức hợp tác, liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản theo chuỗi giá trị, kết nối với hệ thống tiêu thụ toàn cầu. Tăng cường nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ, bao gồm cả công nghệ cao trong tất cả các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ của ngành; khuyến khích các doanh nghiệp tham gia nghiên cứu, chuyển giao khoa học công nghệ, ứng dụng công nghệ cao nhằm tạo đột phá về năng suất, chất lượng cây trồng, vật nuôi, nâng cao khả năng cạnh tranh, hiệu quả của ngành...