Hướng tới các mục tiêu phát triển bền vững

 “Việt Nam đã cụ thể hóa việc thực hiện Chương trình nghị sự 2030 thông qua các Nghị quyết của Quốc hội và các văn bản chỉ đạo, điều hành của Chính phủ”.

Đây là thông tin được đại diện của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Bộ KH&ĐT), cơ quan được Chính phủ giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình Nghị sự 2030 ở Việt Nam, chia sẻ trong Hội thảo tham vấn Dự thảo Kế hoạch hành động quốc gia thực hiên Chương trình nghị sự 2030. Hội thảo do Bộ KH&ĐT phối hợp với UNDP tổ chức vừa qua tại Hà Nội.

Hội thảo nhằm tạo ra diễn đàn để các bên liên quan tham gia góp ý cho Dự thảo Kế hoạch hành động, qua đó tăng cường việc huy động các bên liên quan tham gia vào quá trình thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững tại Việt Nam, thu hút đại diện các bộ, ngành, quốc hội, các đối tác phát triển, các tổ chức phi chính phủ của Việt Nam và quốc tế, các cơ quan nghiên cứu, các tổ chức đoàn thể quần chúng...

Cam kết mọi nguồn lực để thực hiện

Dự thảo Kế hoạch hành động đề xuất một danh sách các mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam (VSDGs) cùng với quan điểm, giải pháp, tổ chức thực hiện và các hành động cụ thể của Chính phủ nhằm đạt được VSDGs vào năm 2030. 

Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Thế Phương, Thứ trưởng bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết: “Hiện nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang hoàn thiện dự thảo Kế hoạch hành động quốc gia để trình Thủ tướng Chính phủ ban hành. Kế hoạch hành động quốc gia được ban hành sẽ tạo ra khung khổ định hướng các mục tiêu phát triển bền vững cho Việt Nam đến năm 2030 cũng như khung định hướng cho các hoạt động, trách nhiệm và sự phối hợp của các bên liên quan trong việc triển khai thực các mục tiêu phát triển bền vững đất nước. Kế hoạch hành động này sẽ là căn cứ pháp lý để Việt Nam thực hiện cam kết với cộng đồng quốc tế, đóng góp có trách nhiệm vào các nỗ lực chung của toàn cầu về PTBV”.

Chương trình nghị sự 2030 đưa ra tầm nhìn, định hướng phương pháp thực hiện, các quan hệ đối tác và hành động toàn cầu nhằm đưa phát triển bền vững thành hiện thực trên toàn thế giới trong giai đoạn 15 năm tới. Chương trình nghị sự 2030 được thông qua tại Hội nghị Thượng đỉnh Liên hợp quốc tháng 9 năm 2015. Tại đây, nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang khẳng định Việt Nam hỗ trợ và cam kết huy động mọi nguồn lực, bộ, ngành, địa phương, tổ chức, cộng đồng và người dân thực hiện thành công Chương trình Nghị sự 2030 và các mục tiêu phát triển bền vững.

Yêu cầu thay đổi căn bản trong cách tiếp cận và thực hiện SDGs

Bà Louise Chamberlain, quyền Đại diện Thường trú của UNDP tại Việt Nam, cho rằng, các mục tiêu phát triển bền vững- SDGs- đánh dấu một bước ngoặt trong lập kế hoạch phát triển toàn cầu và yêu cầu thay đổi căn bản trong cách tiếp cận và thực hiện. Một chiến lược thực hiện như trước sẽ không thành công. SDGs toàn diện và tham vọng hơn nhiều so với các mục tiêu thiên niên kỷ MDGs trước kia với 17 mục tiêu (so với 8 mục tiêu MDGs); và nhằm tới những đích cụ thể hơn là tương đối, trong đó bao gồm xóa nghèo, bình đẳng hoàn toàn về giới và không để cộng đồng nào hay người nào ở lại phía sau. Thực hiện chương trình nghị sự này đòi hỏi thay đổi trong vai trò và cách thực hiện của các Chính phủ, đặc biệt trong các cơ chế nhằm thúc đẩy phát triển và tăng quyền cho mọi người. Ngoài việc phải thực hiện tốt hơn, Chính phủ cũng cần huy động, khuyến khích và tạo động lực cho sự tham gia của công dân, doanh nghiệp và xã hội dân sự.

Theo bà Louise Chamberlain, bốn nhóm vấn đề cần được tính đến trong xây dựng kế hoạch hành động cũng như trong thực hiện những năm tới. Đó là tầm quan trọng của nguồn số liệu, thông tin minh bạch và chất lượng cần được nhấn mạnh. Ngoài việc có công cụ đo lường tốt, việc mở ra cơ hội sử dụng đối với các nguồn số liệu các nhau với các cách tiếp cận mới cũng như từ những nguồn số liệu không chính thức đóng vai trò quan trọng. Sự phức tạp của Chương trình nghị sự này đề xuất một cuộc cách mạng về chất lượng và mức độ phân tổ của số liệu. Điều này sẽ cần áp dụng sáng chế, tính linh hoạt và cởi mở của hệ thống thống kê quốc gia.

Thứ hai, theo bà Louise Chamberlain, là vấn đề lựa chọn và đặt mục tiêu, và áp dụng cách tiếp cận dựa trên quyền trong lập kế hoạch nhằm đạt được công bằng xã hội. Chương trình nghị sự mới kêu gọi tiếp cận đối tượng khó khăn nhất trước tiên nhằm giải quyết bất bình đẳng và đáp ứng những nhu cầu của bộ phận dân cư dễ bị tổn thương nhât. Bộ phận dân cư này bao gồm người dân tộc thiểu số, người nghèo, người ngoài lề và không được tham gia – đồng thời có nhiều rủi ro – như người cận nghèo, bao gồm cả lao động khu vực phi chính thức, dân di cư, và người cao tuổi.

Thứ ba, kế hoạch hành động cần xây dựng nền tảng căn bản cho việc lồng các mục tiêu SDGs vào các chính sách và kế hoạch phát triển ở tất cả các cấp của Việt Nam, từ chiến lược đến kế hoạch phát triển KTXH. Thách thức ở đây là giải quyết được tính liên kết, thúc đẩy các giải pháp thắng-thắng và kiểm soát được tính được-mất trong các quyết định, ví dụ cân bằng tăng trưởng kinh tế với phát triển xã hội và môi trường.

Thứ tư, theo bà Louise Chamberlain, là việc áp dụng một cách tiếp cận bao trùm và có sự tham gia nhằm đạt tính làm chủ và thực hiện thành công các hành động nhằm đạt mục tiêu. Các mục tiêu VSDGs cần do tất cả mọi người, tất cả các nhóm dân tộc, phụ nữ và đàn ông, và những đối tượng bên lề xã hội, làm chủ. Điều này nhấn mạnh hơn nữa nhu cầu hợp tác với xã hội dân sự, khu vực tư nhân, cộng đồng và người dân.

 Anh Mai