Ba kịch bản tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2016- 2020

10:12:16 | 1/12/2016

Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế xã hội quốc gia (NCIF) vừa công bố 3 kịch bản cho nền kinh tế Việt Nam cho giai đoạn 5 năm tiếp theo từ 2016- 2020. Theo đó, tốc độ tăng trưởng được dự báo sẽ cao hơn so với giai đoạn trước nhưng nền kinh tế cũng đứng trước không ít những khó khăn, thách thức.

Áp lực cạnh tranh lớn

Theo TS. Đặng Đức ANh, Trưởng ban Phân tích và dự báo kinh tế xã hội quốc gia của NCIF thì giai đoạn 5 năm tiếp theo từ 2016- 2020, tăng trưởng kinh tế được kỳ vọng sẽ có sự hồi phục mạnh mẽ do những tác động tích cực mang lại từ các hiệp định thương mại mà Việt Nam ký kết trong thời gian qua cũng như sắp tới bên cạnh đấy là lực đẩy từ các doanh nghiệp FDI và nhu cầu từ bên ngoài, cùng với quá trình tái cấu trúc nền kinh tế, cải cách về thế chế và môi trường kinh doanh tại Việt Nam. Điều này sẽ tác động trực tiếp và tích cực đến nền kinh tế.

Cùng với quá trình hội nhập sâu rộng của nền kinh tế Việt Nam vào nền kinh tế khu vực và trên thế giới thì các doanh nghiệp nội cũng sẽ đối mặt với những khó khăn ngày một lớn hơn khi năng lực cạnh tranh còn yếu và chưa có sự chuẩn bị tốt nhất cho quá trình hội nhập. Ngoài ra, Việt Nam sẽ gặp không ít trở ngại đối với việc các nước tăng cường áp dụng hàng rào kỹ thuật, các quy định yêu cầu chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm, truy xuất nguồn gốc ngày càng khắt khe hơn đối với hàng hóa nhập khẩu, đặc biệt là nhóm hàng nông lâm thủy sản.

Đặc biệt đối với lĩnh vực dịch vụ, đây là lĩnh vực có mức độ cạnh tranh rất cao, cùng với những cơ hội được tạo ra từ hội nhập thì những thách thức sẽ rất lớn khi thị trường có sự tham gia của các doanh nghiệp trong khu vực, đặc biệt là với ngành tài chính, ngân hàng và logistic. Vì vậy, yêu cầu trước mắt là cần phải cải thiện tăng trưởng khu vực dịch vụ, điều này phụ thuộc nhiều vào việc nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này.

Ba kịch bản tăng trưởng

Căn cứ vào diễn biến của nền kinh tế cũng như các hoạt động mang tính vĩ mô liên quan đến cơ chế, chính sách có tác động đến môi trường kinh doanh trong thời gian tới, NCIF đã công bố 3 kịch bản tăng trưởng của nền kinh tế giai đoạn 2016- 2020.

Kịch bản thấp: khi kinh tế thế giới và thương mại quốc tế suy giảm mạnh và hệ thống tài chính toàn cầu nhiều bất ổn; tốc độ tăng đầu tư toàn xã hội là 7%; Rủi ro từ nợ công, bội chi ngân sách và hệ thống tài chính ngày một lớn; Tiếp tục dựa vào mô hình tăng trưởng kiểu cũ; Cạnh tranh ngày càng gay gắt. Dự báo tăng trưởng kinh tế trung bình giai đoạn 2016-2020 có thể đạt mức 6,20%.

Kịch bản cơ sở: với nhiều khả năng xảy ra nhất. Trong đó giả định tăng trưởng kinh tế thế giới tiếp tục ổn định ở mức trung bình khoảng 3%. Đầu tư khu vực nhà nước được cải thiện hơn cả về tốc độ giải ngân và hiệu quả. Điều hành chính sách có nhiều cải thiện, thủ tục pháp lý và môi trường đầu tư tiếp tục được cải thiện. Tốc độ tăng đầu tư toàn xã hội trung bình giai đoạn tăng 7%... Các hiệp định thương mại được triển khai hiệu quả, giúp đầu tư và xuất khẩu Việt Nam cải thiện hơn. Dự báo tăng trưởng kinh tế trung bình giai đoạn 2016- 2020 có thể đạt mức 6,55%.

Kịch bản cao: ít có khả năng xảy ra hơn nhưng cũng có thể đạt được, nếu nền kinh tế đạt được những kỳ vọng như kịch bản cơ sở nhưng tiến trình tái cơ kinh tế được diễn ra mạnh mẽ hơn, đặc biệt là cải cách triệt để thể chế quản lý, qua đó nâng cao hiệu quả đầu tư công; năng suất lao động đạt được trung bình của các nước ASEAN; giảm lãi suất cho vay ngắn hạn xuống mức trung bình của các nước đang phát triển. Đẩy mạnh thoái vốn doanh nghiệp nhà nước, và sử dụng nguồn vốn thu được vào đầu tư kết cấu hạ tầng.

Đồng thời, những rủi ro đối với nền kinh tế như nợ công hay rủi ro hệ thống tài chính (cụ thể là nợ xấu) được giải quyết triệt để. Khi đó, không những nền kinh tế có thể đạt mức tăng trưởng và ổn định cao hơn (tương ứng tăng trưởng kinh tế trung bình giai đoạn khoảng 6,85%) mà còn có thể duy trì được sự phát triển bền vững, tạo tiền đề cho những giai đoạn kế hoạch 5 năm tiếp theo.

Ông Lê Quốc Phương, PGĐ Trung tâm thông tin Thương mại và Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết, nếu diễn biến nền kinh tế trong nước và quốc tế thuận lợi, nền kinh tế Việt Nam có thể đạt tăng trưởng GDP ở mức 7%, còn nếu không có gì đặc biệt, Việt Nam có thể đạt GDP 6,5%. Tuy nhiên, mức tăng trưởng trên không phải là quan trọng, điều quan trọng nhất là tăng trưởng kinh tế phải đảm bảo tính bền vững, tăng trưởng có chất lượng, tăng trưởng nhưng vẫn phải duy trì, phải bảo vệ được môi trườn.

Theo TS. Đặng Đức Anh, những hiệu ứng tích cực do các hiệp định thương mại được ký kết đưa lại, tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế được dự báo sẽ cao hơn nhiều so với giai đoạn trước. Tuy nhiên, nền kinh tế cũng đứng trước những thách thức và áp lực không nhỏ do tác động của yếu tố thời tiết cực đoan và rủi ro ô nhiễm môi trường trong quá trình phát triển.

Theo chỉ số về mức độ tổn thương do biến đổi khí hâu (CCVI), Việt Nam xếp hạng thứ 23/tổng số 193 quốc gia và là một trong 30 nước chịu rủi ro rất cao, bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất của biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Dự báo trung bình giai đoạn 2016- 2020, thiên tai và ô nhiễm môi trường có thể làm giảm GDP khoảng 0,6%/năm.

Đình Thanh