“Việt Nam sẽ huy động vốn như thế nào cho chương trình phát triển đầy tham vọng của mình trong 5 năm tới? Trong thời điểm nguồn vốn ưu đãi chấm dứt - do đã trở thành nước thu nhập trung bình - Việt Nam phải tạo nguồn thu trong nước. Nhưng trong 5 năm qua tỷ lệ thu ngân sách / GDP đã giảm từ 27% xuống 21%”.
Đây là câu hỏi mà ông Ousmane Dione, Giám đốc Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam đặt ra tại Diễn đàn phát triển Việt Nam năm 2016 ( VDF 2016). Diễn đàn do Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Ngân hàng Thế giới đồng tổ chức vừa qua tại HN với chủ đề “Chính phủ kiến tạo và hành động - Động lực mới cho phát triển”.
Xây dựng hệ thống hành chính quốc gia hiệu quả
Phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, tuy VN đã đạt được một số kết quả tích cực về phát triển kinh tế-xã hội nhưng còn nhiều tồn tại, hạn chế, yếu kém phải tập trung khắc phục để hướng tới mục tiêu tăng trưởng nhanh, bền vững, không để ai bị bỏ lại phía sau, với mức tăng GDP bình quân đạt 6,5-7% giai đoạn 2016-2020.
Theo Thủ tướng, triển vọng tăng trưởng kinh tế những năm tới còn nhiều rủi ro, nhất là biến động khó lường của giá dầu, xu hướng tăng bảo hộ thương mại (việc phê chuẩn Hiệp định TPP gặp trở ngại)... tác động mạnh đến sản xuất, thu hút vốn FDI và tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam. Nhiều dự báo cho rằng thiên tai, biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn, hạn hán diễn biến phức tạp sẽ ảnh hưởng nặng nề đến khu vực nông nghiệp. Xử lý nợ xấu còn nhiều khó khăn. Nợ công tăng nhanh, sức ép trả nợ lớn, trong khi Chính phủ cần có nhiều nguồn lực để cải cách cơ cấu sâu rộng, tạo động lực mới cho phát triển.
Trong khi đó, cạnh tranh quốc tế ngày càng gay gắt trong khi năng lực của nền kinh tế còn nhiều hạn chế. Tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, xây dựng Cộng đồng ASEAN, thực hiện các hiệp định thương mại tự do FTA và hợp tác tiểu vùng Mekong đặt ra cả cơ hội và thách thức to lớn đòi hỏi Chính phủ phải quyết liệt hành động hơn nữa.
“Chính phủ Việt Nam khẳng định quan điểm xây dựng hệ thống hành chính quốc gia thống nhất, hiệu lực, hiệu quả, thực hiện tốt nhiệm vụ kiến tạo phát triển, liêm chính, hành động, phục vụ người dân, doanh nghiệp - coi đây là một nhiệm vụ quan trọng nhất của nhiệm kỳ 2016-2020”, Thủ tướng nói.
Trên tinh thần đó, Thủ tướng đã đưa ra một số định hướng và giải pháp chủ yếu thời gian tới. Theo đó, VN tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật, tạo mọi thuận lợi cho phát triển sản xuất kinh doanh. Kiện toàn tổ chức bộ máy hành chính Nhà nước, bảo đảm tinh gọn, hiệu lực hiệu quả, kỷ luật kỷ cương, chuyên nghiệp. Tập trung cải cách thủ tục hành chính, phòng chống tham nhũng, tiêu cực.
Bên cạnh đó, VN tập trung cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh; trong đó chú trọng sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về quy hoạch, đầu tư, kinh doanh; có các chính sách, giải pháp đột phá cho phát triển. Khuyến khích đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, phát triển kinh tế tư nhân là động lực của tăng trưởng kinh tế. Phấn đấu năm 2017 đạt các chỉ tiêu chủ yếu về môi trường kinh doanh bằng mức trung bình của ASEAN-4.
Thủ tướng cũng cho biết, Chính phủ sẽ tái cơ cấu kinh tế một cách thực chất, gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh - coi đây là một trọng tâm của năm 2017. Triển khai kế hoạch đầu tư công trung hạn, ưu tiên vốn cho phát triển hạ tầng trọng điểm, tạo sự lan tỏa và kết nối phát triển; đẩy mạnh cổ phần hóa, thoái vốn theo cơ chế thị trường trong thực hiện kế hoạch 2016-2020. Đáng chú ý, nợ công ngày càng là một thách thức chính sách vĩ mô của Việt Nam. Cùng với việc huy động nguồn lực cho phát triển, Chính phủ chỉ đạo kiểm soát các dự án sử dụng vốn vay theo đúng mục đích, hiệu quả và trả nợ đầy đủ, đúng hạn. Hạn chế tối đa việc cấp bảo lãnh Chính phủ; chú trọng kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay về cho vay lại, bảo đảm khả năng tự trả nợ. Kiểm soát chặt chẽ các khoản nợ của chính quyền địa phương, nợ đọng xây dựng cơ bản. Sửa đổi Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Quản lý nợ công, chiến lược và chương trình quản lý nợ công trung hạn.
Chính phủ cũng tập trung hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, nhất là xử lý tài sản bảo đảm; nâng cao năng lực và cơ sở pháp lý của Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng (VAMC); phát triển thị trường mua bán nợ. Yêu cầu các tổ chức tín dụng tự xử lý nợ xấu, gắn với cơ cấu lại nhằm nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động, bảo đảm công khai minh bạch, tiếp cận chuẩn mực quốc tế...
Thực hiện đồng bộ các giải pháp liên quan đến thể chế, nguồn lực đầu tư, bảo vệ môi trường
Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, bối cảnh quốc tế năm 2017 được cho là rất khó tiên lượng, trong nước cũng còn nhiều thách thức, nhất là khi những năm tiếp theo là giai đoạn phải tăng tốc của nền kinh tế. Để đạt được những mục tiêu phát triển nhanh, bền vững trong trung và dài hạn thì VN phải giải quyết được một loạt những vấn đề liên quan đến thể chế thị trường; động lực phát triển; nguồn lực đầu tư; tạo thêm các dư địa về chính sách, nhất là chính sách tài khóa…
Đồng thời giải quyết những vấn đề trước mắt nhưng cũng phải đảm bảo được định hướng lâu dài trong các chính sách phát triển, giữ được ngọn lửa đổi mới và kiên định với chính sách lớn về cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất lao động, chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Ông Ousmane Dione, Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, đây là năm thứ 5 liên tiếp Việt Nam duy trì ổn định kinh tế vĩ mô thành công nhờ các chính sách hướng tới ổn định kinh tế vĩ mô, bao gồm quản lý tỉ giá linh hoạt hơn được áp dụng từ đầu năm, cán cân thương mại được cải thiện… Tuy nhiên, VN vẫn tồn tại một số khó khăn trong quá trình thực hiện mục tiêu đề ra trong kế hoạch phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2016-2020. Đó là thách thức về năng suất, sự gia tăng ảnh hưởng lên môi trường, giảm nghèo và phúc lợi xã hội; huy động nguồn vốn phát triển.
Để giải quyết các vấn đề này, theo ông Ousmane Dione, VN cần thúc đẩy, khuyến khích kinh tế tư nhân phát triển bằng nhiều biện pháp, khuyến khích các thành phần kinh tế kết nối và cạnh tranh nhằm tạo ra những chuỗi giá trị hiệu quả trong và ngoài nước. Nếu thiết lập được và đảm bảo thị trường đất đai vận hành hiệu quả thì đó sẽ là một thành quả đáng kể trong kế hoạch 5 năm giai đoạn 2016-2020. Đó sẽ là nhân tố quan trọng mang lại lợi ích kinh tế và xã hội to lớn cho người dân và doanh nghiệp tư nhân.
Bên cạnh đó, ông Ousmane Dione cho rằng, VN cần tăng cường thu trong nước, tiết kiệm chi, tăng cường năng lực quản lý nợ nhất là thị trường nợ trong nước sẽ giúp đảm bảo thực hiện các mục tiêu phát triển mà không rơi vào tình trạng mất bền vững nợ. Ngoài ra, cần sử dụng vốn ODA một cách chiến lược hơn, tiết kiệm hơn, hiệu quả hơn và hướng tới mục đích thu hút đầu tư tư nhân. Anh Mai
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
English
