“Quy tắc tố tụng trọng tài VIAC 2017 là quy tắc trọng tài đầu tiên tại Việt Nam ra đời đáp ứng sự thay đổi của quy định pháp luật tại Nghị quyết 01/2014/HĐTP/TANDTC ngày 22/3/2014 liên quan tới việc gộp các quan hệ pháp luật vào giải quyết chung trong một vụ tranh chấp”.
Đây là điểm mới được ông Phan Trọng Đạt, Phó Tổng Thư ký VIAC,Thành viên Viện Trọng tài London (MCIArb) chia sẻ tại chức Lễ công bố Quy tắc tố tụng trọng tài VIAC 2017. Buổi lễ do Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) tổ chức vừa qua tại HN.
Theo ông Trần Hữu Huỳnh, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam, công cuộc cải cách kinh tế của Việt Nam đang rất khẩn trương và quyết liệt. Chính phủ đã đưa ra thông điệp là một Chính phủ Kiến tạo – Liêm chính – Hành động. Theo ông Huỳnh, công cuộc cải cách kinh tế sẽ bị chậm lại nếu không có tư pháp. Đơn cử, Nghị quyết 19 của Chính phủ năm 2014 không có một đoạn nào đề cập đến cải cách tư pháp, không có vai trò của tòa án và viện kiểm soát. Tuy nhiên, ở Nghị quyết 19 năm 2017, số lượng chủ thể đã tăng lên, Nghị quyết đã đề cập Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm soát nhân dân tối cao nhằm đẩy mạnh cải cách tư pháp.Việc đưa thêm chủ thể vào Nghị quyết 19 năm 2017 cho thấy Chính phủ đã nhìn thấy cải cách kinh tế phải đi liền với cải cách tư pháp.
“Trong suốt 20 năm qua, VIAC đã luôn song hành cùng VCCI và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp, luật sư, cơ quan quản lý nhà nước để luôn cải thiện, hoàn thành nhiệm vụ theo tinh thần minh bạch – hoàn thiện – hiệu quả. Trong số hàng ngàn vụ đã được xử lý, mấy trăm vụ được xét xử, VIAC chưa có bất cứ một vụ nào có dấu hiệu nhũng nhiễu từ bộ máy ban thư ký VIAC hay tham nhũng từ các trọng tài viên”, ông Huỳnh nói.
Theo ông Phan Trọng Đạt , những điểm mới nổi bật trong Quy tắc tố tụng trọng tài VIAC 2017 là Điều 6: Tranh chấp từ nhiều hợp đồng, Điều 15: Gộp nhiều vụ tranh chấp vào một vụ tranh chấp và Điều 37: Thủ tục rút gọn.
Ông Đạt cho rằng, với các quy định hoàn toàn mới tại Điều 6 và Điều 15 này, các tranh chấp phát sinh từ nhiều quan hệ pháp luật đã có thể được gộp vào để giải quyết trong một vụ tranh chấp theo các quy định của pháp luật, giúp tiết kiệm từ 15%-37% phí trọng tài, giảm tối đa thời gian theo kiện của các bên (trước đây phải tham gia song song các vụ kiện tương tự nhau, nay chỉ cần tham gia 01 vụ kiện gộp) từ đó tiết kiệm được thêm các chi phí thuê luật sư, chi phí đi lại và các phí tổn khác cho doanh nghiệp.
Cả hai Điều 6 và Điều 15 sẽ giúp cho doanh nghiệp có thể gộp nhiều vụ tranh chấp vào một vụ, giảm được những chi phí không cần thiết như thời gian và phí tổn cho việc theo kiện. Ví dụ trong lĩnh vực xây dựng, hợp đồng bảo hiểm, tài chính…, những lĩnh vực mà có nhiều quan hệ pháp luật đan xen nhau. Việc gộp vào một vụ giúp cho việc tìm ra bản chất pháp lý của sự việc để giải quyết.
Thời gian giải quyết tranh chấp luôn là một trong những điểm sáng trong giải quyết tranh chấp tại VIAC, trong năm 2016, VIAC tiếp tục giữ vững tốc độ trung bình giải quyết tranh chấp là 153.6 ngày/vụ tranh chấp. Tại Quy tắc VIAC 2017, VIAC bổ sung Thủ tục trọng tài quyết nhanh – Thủ tục rút gọn (Expedited Procedure) tại Điều 37.
Điều khoản trọng tài mẫu áp dụng cho thủ tục rút gọn nêu rõ: “Mọi tranh chấp phát sinh từ hoặc liên quan đến hợp đồng này sẽ được giải quyết bằng trọng tài tại Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) theo quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm này. Các bên thỏa thuận rằng tố tụng trọng tài sẽ được tiến hành theo Thủ tục rút gọn quy định tại Điều 37 của Quy tắc tố tụng trọng tài của VIAC”.
Ông Đạt cho rằng, thủ tục trọng tài rút gọn hứa hẹn sẽ tiếp tục rút ngắn thời gian giải quyết tranh chấp tại VIAC, đặc biệt là đối với các vụ việc có tình tiết đơn giản; hồ sơ chứng cứ gọn nhẹ, điển hình là các tranh chấp trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, bảo hiểm, mua bán hàng hóa.
Theo Quy tắc mới Hội đồng Trọng tài gồm Trọng tài viên duy nhất; Trung tâm hoặc Hội đồng Trọng tài có thể rút ngắn bất kỳ thời hạn nào. Hội đồng Trọng tài căn cứ vào tài liệu và chứng cứ hiện có để tiến hành phiên họp giải quyết tranh chấp mà không cần sự có mặt của các bên…
“Với đội ngũ trọng tài viên là các chuyên gia hàng đầu trong hầu hết các lĩnh vực của hoạt động thương mại, và Ban Thư ký chuyên nghiệp, có nhiều kinh nghiệp trong hỗ trợ điều phối quá trình tố tụng, VIAC tự tin vận hành Thủ tục rút gọn giải quyết tranh chấp nhanh chóng mà vẫn đảm bảo chất lượng của quá trình”, ông Đạt nói.
Được biết, các quy tắc tố tụng VIAC 2017 sẽ chính thức được thực hiện từ 1/3/2017. Quỳnh Anh