Sau gần 20 năm thành lập và đi vào hoạt động, hiệu quả của khu Công nghệ cao Hòa Lạc (Hà Nội) chưa cao, kỳ vọng trở thành một đô thị sinh thái thông minh, là nơi tập trung, liên kết các hoạt động đào tạo nhân lực, nghiên cứu và phát triển cũng như cung ứng dịch vụ công nghệ cao còn là mục tiêu xa vời.
Hoà Lạc vẫn đang trong quá trình hoàn thiện và còn tồn tại nhiều bất cập như giải phóng mặt bằng chậm trễ, số lượng dự án CNC còn ít, cơ sở hạ tầng chưa được đầu tư đúng mức. Buổi làm việc của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và đoàn công tác Chính phủ với Khu Công nghệ cao (CNC) Hòa Lạc mới đây đã thổi luồng sinh khí mới cho một khu CNC tương lai.
Gần 20 năm vẫn vướng về giải phóng mặt bằng
Theo báo cáo của Ban Quản lý Khu CNC Hòa Lạc, thời gian qua, Khu CNC Hòa Lạc tập trung nhiều vào công tác giải phóng mặt bằng và xây dựng cơ sở hạ tầng nên việc thu hút đầu tư chưa đạt kết quả như mong đợi. Công tác giải phóng mặt bằng chậm trễ và kéo dài, đến nay sau 20 năm thành lập vẫn chưa xong. Hiện vẫn còn 243 ha chưa được giải phóng mặt bằng. Hệ thống hạ tầng kỹ thuật được triển khai qua nhiều giai đoạn, thiếu đồng bộ. Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là thiếu vốn. Cứ khi Ban quản lý Khu CNC đến làm việc với các bộ, ngành thì lại nhận được câu hỏi: Lại giải phóng mặt bằng à? Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Đại Dương, Trưởng Ban Quản lý Khu CNC Hòa Lạc bày tỏ và cho biết, Ban Quản lý đang chuẩn bị cho giai đoạn mới là giai đoạn tăng tốc, thu hút đầu tư và phát triển tiềm lực KHCN.
Vừa là cơ quan khoa học, vừa là nhà đầu tư tại đây, đại diện Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cho biết, Viện có 3 công trình đầu tư tại Khu CNC, lớn nhất là Trung tâm Vũ trụ Việt Nam với số vốn 600 triệu USD. Viện Hàn lâm mong muốn sớm ổn định hạ tầng bởi có khu công nghệ, nhưng điện không ổn định là cả loạt sản phẩm bị hỏng. Cùng mong muốn, đại diện Tập đoàn FPT nhìn nhận, hạ tầng phải bảo đảm sinh hoạt, đời sống thì mọi người mới đến, do đó bệnh viện, nhà ở, giao thông cho người làm việc trong khu rất quan trọng và cho biết doanh nghiệp phải dành khoảng 30 tỷ đồng mỗi năm cho xe buýt vận chuyển người lao động. Đại diện Tập đoàn VNPT cũng bày tỏ mong muốn có tuyến xe buýt nhanh, kết nối giao thông từ trung tâm Thành phố đến Khu CNC. Được biết, động thái mới đây nhất của Hà Nội là đã có tuyến xe bus nhanh tới khu CNC Hòa Lạc ngay sau buổi làm việc của Thủ tướng, thuận tiện cho việc đi lại của DN cũng như công nhân làm trong khu CNC, tránh những chi phí không đáng có cho DN đầu tư tại đây. Đồng thời, Hà Nội sẽ có những quyết sách mạnh mẽ cùng với Bộ KH- CN để đưa khu CNC Hòa Lạc tăng tốc phát triển
Kì vọng trở thành 'thung lũng Silicon' của Việt Nam
Theo ban Ban Quản lý Khu CNC mục tiêu của Khu CNC là xây dựng một thành phố khoa học và công nghệ; một đô thị sinh thái và thông minh; là nơi tập trung, liên kết hoạt động đào tạo nhân lực công nghệ cao; nghiên cứu và phát triển công nghệ cao; ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao; ứng dụng, chuyển giao công nghệ cao; sản xuất và kinh doanh sản phẩm công nghệ cao; cung ứng dịch vụ công nghệ cao. Đến nay, Khu CNC Hòa Lạc đã đạt một số kết quả nhất định, đã dần có một hình hài của khu CNC. Được kỳ vọng là thung lũng silicon của Việt Nam. Nhưng để đạt được mục tiêu cao cả đó Thủ tướng nhấn mạnh cán bộ lãnh đạo và quản lý của Khu CNC phải thay đổi cách nghĩ, cách làm tốt hơn, ngoài việc đầu tư hạ tầng chuẩn mực, cần sàng lọc, lựa chọn, thu hút các doanh nghiệp sản xuất các mặt hàng có hàm lượng tri thức cao, phải làm sao mỗi sản phẩm đi ra từ Khu CNC Hòa Lạc phải là những sản phẩm chất lượng cao, đạt được sự thừa nhận của người sử dụng ở các nước tiên tiến.
Liên quan tới cơ chế chính sách và vốn cho khu CNC Hòa Lạc, Thủ tướng đã có những quyết sách nhanh. Các bộ, ngành liên quan như: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Khoa học và Công nghệ cần coi trọng và phát triển Khu CNC Hòa Lạc là dự án trọng điểm, cần ưu tiên nguồn vốn và thường xuyên làm việc kiểm tra, giám sát để kịp thời tháo gỡ, động viên, khuyến khích các doanh nghiệp, nhà khoa học ở Hòa Lạc tìm kiếm, có phát hiện đột phá về khoa học. “Sáu tháng một lần, Thủ tướng hoặc Phó Thủ tướng xuống đây nghe lại một lần, chứ không phải nói một lần là xong”, Thủ tướng nêu rõ.
Về vốn cho giải phóng mặt bằng, Thủ tướng yêu cầu TP. Hà Nội cùng với Ban Quản lý Khu CNC Hòa Lạc phải giải phóng mặt bằng xong trong năm 2017, “không để kéo dài sang tuổi thứ 21”. Bộ KH&ĐT phối hợp với Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng phương án bổ sung đủ vốn để giải phóng mặt bằng và tiến tới hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật Khu CNC Hòa Lạc.
Về cơ chế chính sách, ngay trong Nghị quyết 41/NQ-CP về chính sách ưu đãi thuế thúc đẩy việc phát triển và ứng dụng CNTT tại Việt Nam được Chính phủ ban hành ngày 26/5/2016, nhưng hiện vẫn chưa thực sự đi vào cuộc sống. Theo Nghị quyết, thu nhập từ dự án sản xuất nội dung thông tin số, dịch vụ phần mềm …được áp dụng mức thuế đang áp dụng đối với dự án sản xuất sản phẩm phần mềm theo quy định của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp (10% trong 15 năm đối với DN mới thành lập). Nhân lực công nghệ cao làm việc trong lĩnh vực CNTT cũng được giảm 50% thuế thu nhập cá nhân.
Hiền Hạnh
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
English
