Không có nhiều khác biệt về cơ chế, chính sách so với các khu kinh tế (KKT) và khu công nghiệp (KCN) thông thường song những năm qua KKT mở Chu Lai vẫn trở thành điểm đến của hàng trăm dự án đầu tư, tạo bước đột phá trong phát triển công nghiệp của tỉnh Quảng Nam nói riêng và cả nước nói chung; góp phần tạo động lực mạnh mẽ và bệ phóng thúc đẩy sự nghiệp CNH - HĐH tỉnh nhà. Vậy nhân tố nào giúp KKT mở Chu Lai tạo được sức hút lớn đối với nhà đầu tư như vậy?
Hội tụ lợi thế
Chu Lai có vị trí chiến lược vô cùng quan trọng tại miền Trung Việt Nam, là trung điểm giao thoa của hai miền Nam - Bắc với một bên là đường bờ biển dài và một bên là dải đất rộng mênh mông, có điều kiện giao thông thuận lợi để kết nối các địa phương khác của Việt Nam và thế giới thông qua QL 1A, đường ven biển quốc gia, đường sắt xuyên Việt, đường biển qua cảng Kỳ Hà, đường hàng không qua sân bay Chu Lai và tương lai có đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi.
Để tạo điều kiện cho KKT mở Chu Lai phát triển, vấn đề đầu tư hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật được lãnh đạo tỉnh Quảng Nam đặc biệt chú trọng. Trên địa bàn KKT mở Chu Lai và địa bàn ven biển (vùng Đông huyện Thăng Bình và Duy Xuyên), một số công trình hạ tầng thiết yếu đã được xây dựng để kết nối Quảng Nam với các khu vực trong nước và thế giới như: luồng và cảng biển Kỳ Hà cho tàu 10.000-20.000 tấn, khôi phục sân bay Chu Lai, đường nối cảng Tam Hiệp với đường cao tốc,... Các tuyến đường bộ nối liền các địa phương trong tỉnh cũng được đầu tư như: công trình cầu Cửa Đại, đường ven biển từ Hội An đi Tam Kỳ (giai đoạn 1), đường trục chính 5 KCN…Các khu tái định cư đô thị với đầy đủ cơ sở hạ tầng về giao thông, điện, nước và thông tin liên lạc đảm bảo đủ cho các hộ dân thuộc diện giải tỏa. Hạ tầng 4 KCN, khu du lịch, cấp điện nước, Bệnh viện Trung ương, Trường Cao đẳng Nghề … cũng đã được đầu tư xây dựng
Tính đến ngày 20/12/2016, tại KKT mở Chu Lai đã có 118 dự án được cấp phép, tổng vốn đầu tư 2.159 triệu USD (32 dự án FDI với tổng vốn đăng ký hơn 1.069,734 triệu USD); trong đó có 74 dự án đi vào hoạt động với vốn thực hiện 922,897 triệu USD. Riêng năm 2016 đã có 14 dự án được cấp phép với tổng vốn đăng ký 2.216,9 tỷ đồng, tương đương 105 triệu USD, trong đó 6 dự án FDI.
Hiện KKT mở góp phần giải quyết việc làm cho khoảng 20.295 lao động, tập trung chủ yếu tại các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực may mặc, dệt, nhuộm tại KCN Tam Thăng (3.500 người), Khu Liên hợp sản xuất & Lắp ráp ô tô Trường Hải (8.778 người). Một số ngành trong KKT đã tạo ra sản phẩm công nghiệp chủ lực như ô tô, kính xây dựng, sản phẩm điện tử…, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đóng góp quan trọng vào sự phát triển chung của tỉnh Quảng Nam và Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, đặc biệt Khu phức hợp ô tô Chu Lai Trường Hải đã đóng góp quan trọng vào việc phát triển ngành công nghiệp cơ khí ô tô Việt Nam, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Hỗ trợ tận tình, ưu đãi hấp dẫn
Cùng với lợi thế đặc thù về vị trí địa lý, tài nguyên thiên nhiên, nguồn nhân lực, hệ thống hạ tầng kỹ thuật hoàn thiện, KKT mở Chu Lai còn có sức hút lớn đối với nhà đầu tư bởi những hỗ trợ và ưu đãi đầu tư hấp dẫn. Quyết tâm nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư, KKT mở Chu Lai luôn rộng cửa chào đón nhà đầu tư với nhiều ưu đãi hấp dẫn cùng nỗ lực tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho nhà đầu tư. Ngày 21/4/2014, UBND tỉnh Quảng Nam đã ban hành Quyết định số 08/2014/QĐ-UBND về Chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư trên địa bàn KKT mở Chu Lai. Theo đó ngoài các chính sách ưu đãi do Trung ương quy định, khi đầu tư vào địa bàn KKT mở Chu Lai, nhà đầu tư trong và ngoài nước được hưởng các chính sách ưu đãi về thuế (thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế nhập khẩu - xuất khẩu, thuế trong khu phi thuế quan), ưu đãi về đất đai…
UBND tỉnh còn dành nhiều sự quan tâm hỗ trợ công tác đầu tư như: hỗ trợ về hạ tầng kỹ thuật dùng chung, hỗ trợ xây dựng khu nhà ở cho công nhân, hỗ trợ đào tạo lao động trong diện giải tỏa đền bù, hỗ trợ chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ quảng cáo - giới thiệu sản phẩm… Trong đó quan trọng và thiết thực nhất chính là những hỗ trợ về giải quyết thủ tục hành chính. Theo đó tại KKT mở áp dụng thực hiện cơ chế "một cửa, tại chỗ" đối với các thủ tục hành chính liên quan đến đầu tư - kinh doanh do UBND tỉnh Quảng Nam ban hành. Ban Quản lý KKT mở Chu Lai là cơ quan đầu mối tiếp nhận, giải quyết và phối hợp giải quyết các thủ tục liên quan dự án đầu tư trong suốt quá trình triển khai tại KKT mở như: thành lập doanh nghiệp, đăng ký đầu tư, đăng ký mã số thuế, khắc dấu doanh nghiệp... Nhà đầu tư không phải nộp bất kỳ khoản chi phí dịch vụ nào trong quá trình giải quyết thủ tục đầu tư - kinh doanh tại KKT mở Chu Lai, trừ các khoản phí và lệ phí theo quy định hiện hành của Nhà nước. Các cơ quan chức năng liên quan thuộc tỉnh có trách nhiệm phối hợp với Ban Quản lý KKT mở Chu Lai giải quyết kịp thời các thủ tục hành chính có liên quan đến đầu tư - kinh doanh tại KKT mở theo yêu cầu của cơ quan đầu mối hoặc của nhà đầu tư trong thời hạn quy định tại Quy chế do UBND tỉnh Quảng Nam, Ban Quản lý KKT mở Chu Lai ban hành.
Tạo động lực lan tỏa
Trong định hướng xây dựng và phát triển, KKT mở Chu Lai phải là khu vực phát triển năng động, một trung tâm công nghiệp - đô thị - du lịch - dịch vụ ven biển của tỉnh, trong đó tập trung phát triển 6 nhóm chương trình dự án trọng điểm vùng Đông Nam gắn với các nhà đầu tư chiến lược gồm: nhóm dự án Khu đô thị - Du lịch Nam Hội An; nhóm dự án Trung tâm Công nghiệp ô tô và Công nghiệp hỗ trợ ngành ô tô; nhóm Công nghiệp dệt may và Công nghiệp hỗ trợ ngành dệt may gắn với phát triển đô thị Tam Kỳ; nhóm dự án phát triển công nghiệp và dịch vụ gắn với sân bay Chu Lai; nhóm dự án khí - điện và các ngành công nghiệp sử dụng năng lượng, sản phẩm sau khí; nhóm dự án hệ thống cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão. 6 nhóm dự án trọng điểm này với tổng quy mô sử dụng đất khoảng hơn 10.000 ha trải dài trên vùng Đông của 4 huyện, thành phố: Duy Xuyên, Thăng Bình, Tam Kỳ, Núi Thành sẽ là động lực lan tỏa phát triển kinh tế cho các địa phương nói riêng và toàn tỉnh Quảng Nam nói chung.
Với việc xác định đúng những lĩnh vực trọng tâm, dự án trọng điểm, lựa chọn những khâu đột phá và có bước đi phù hợp để tạo động lực phát triển lan tỏa, hiện đã có nhiều nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước có năng lực, thương hiệu quốc tế tìm đến KKT mở Chu Lai đầu tư như: Châu Tài Phúc (Hồng Kông); SunCity (Ma Cao); VinaCapital, Panko và Hiệp hội dệt may Hàn Quốc, Mazda (Nhật Bản); Hyundai (Hàn Quốc); Peugeot (Pháp); Exxon Mobil (Mỹ)…
Nắm bắt cơ hội lớn này, KKT mở Chu Lai đang tập trung giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch, đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ; trong đó chú trọng phát triển mạnh các tuyến giao đường bộ ven biển từ Hội An đến sân bay Chu Lai, kết nối QL 1A và đường cao tốc Đà Nẵng - Dung Quất, nâng cấp hạ tầng Sân bay Chu Lai, tiếp tục nạo vét cải thiện luồng tàu biển Kỳ Hà và đầu tư mở rộng bến cảng đáp ứng cho tàu trên 30.000 tấn. KKT mở Chu Lai còn quan tâm đào tạo và chuẩn bị nguồn nhân lực, không ngừng nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư để khai thác và phát huy tối đa các nguồn lực cho phát triển.