Các Khu kinh tế, khu công nghiệp Thừa Thiên Huế: Lợi thế lớn - Dư địa mở
Trong những năm gần đây, các khu kinh tế, công nghiệp (KKT, CN) tỉnh Thừa Thiên Huế ngày càng thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư và đã có nhiều dự án triển khai hoạt động hiệu quả. Xung quanh vấn đề này, ông Nguyễn Văn Sơn, Phó trưởng Ban Quản lý các KKT, CN tỉnh Thừa Thiên Huế đã có cuộc trao đổi với phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum. Duy Anh thực hiện.
Ngày 15/6/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 1070/QĐ-TTg về việc thành lập Ban Quản lý KKT, CN tỉnh Thừa Thiên Huế trên cơ sở tổ chức lại Ban Quản lý KKT Chân Mây - Lăng Cô và Ban Quản lý các KCN tỉnh. Điều đó mang lại ý nghĩa như thế nào cho sự phát triển KKT, KCN trên địa bàn tỉnh, thưa ông?
Việc tổ chức lại Ban Quản lý KKT Chân Mây-Lăng Cô và Ban Quản lý các KCN thành Ban Quản lý KKT, CN tỉnh là một quyết định đúng đắn, phù hợp với Nghị định 29/2008/NĐ-CP ngày 14/3/2008 của Chính phủ quy định về KCN, KCX và KKT; trong đó có định hướng một địa phương chỉ thành lập một ban quản lý.
Trong quá trình hoạt động, về cơ bản, cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ của 2 ban trước đây khá tương đồng nên việc sắp xếp lại cơ cấu tổ chức sẽ đảm bảo thống nhất một đầu mối quản lý nhà nước trên địa bàn, tạo sự liên kết và phát triển giữa KKT và các KCN; chủ động giải quyết nhanh chóng những vướng mắc, khó khăn của nhà đầu tư. Việc tập trung một đầu mối cũng tạo thuận lợi hơn cho nhà đầu tư khi đến tìm hiểu và lựa chọn địa điểm đầu tư phù hợp với quy hoạch và định hướng kêu gọi đầu tư, phát triển của từng KKT, KCN.
Ông nhận định thế nào về tình hình hoạt động của các KKT, CN và các doanh nghiệp tại KKT, CN trong những năm gần đây?
Trong những năm gần đây, hoạt động của các KKT, CN nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, UBND tỉnh. Cùng với việc ban hành các chính sách ưu đãi, tỉnh cũng tổ chức nhiều hoạt động xúc tiến đầu tư, qua đó, thu hút được số vốn đầu tư đáng kể. Tuy ngân sách còn khó khăn nhưng tỉnh đã nỗ lực huy động, xây dựng cơ sở hạ tầng như: đường bộ kết nối từ quốc lộ vào các KCN; hệ thống lưới điện, chiếu sáng, cấp thoát nước, bưu chính viễn thông, giao thông kết nối các doanh nghiệp (đối với những KCN chưa có nhà đầu tư hạ tầng, hệ thống xử lý nước thải)…
Nhờ vậy, hoạt động của các KKT, CN sôi động hơn; nhiều nhà đầu tư lớn, có thương hiệu trong và ngoài nước đã đến tìm hiểu và đầu tư với quy mô ngày càng lớn. Điển hình là Dự án may mặc của Công ty TNHH HanesBrands Việt Nam Huế, vốn đăng ký 590,6 tỷ đồng; Dự án nhà máy sản xuất men Frit, vốn 133 tỷ đồng và Dự án nhà máy gạch ốp lát, vốn 560 tỷ đồng của Công ty TNHH Vitto Phú Lộc; Dự án nhà máy sản xuất vật liệu Cristobalite của Công ty TNHH MTV Đầu tư và Chế biến khoáng sản PHENIKAA Huế vốn 488 tỷ đồng,… Đến tháng 6/2017, các KKT, CN đã thu hút 142 dự án, tổng vốn đăng ký 65.440,9 tỷ đồng; trong đó có 35 dự án FDI, tổng vốn 1.741 triệu USD. Cũng cho đến nay, vốn thực hiện đạt 17.872 tỷ đồng, chiếm 27,3% vốn đăng ký, đưa tỷ lệ lấp đầy các KCN bình quân 39,6%.
Song bên cạnh đó, sự phát triển các KKT, CN vẫn còn những hạn chế nhất định: Một số dự án triển khai chậm, đầu tư kéo dài; vốn thực hiện thấp; hàm lượng khoa học, công nghệ chưa cao, đa số các dự án đầu tư đi vào hoạt động chủ yếu là sản xuất gia công, sử dụng nhiều lao động, giá trị gia tăng thấp…

Đâu là sự khác biệt của các KKT, CN Thừa Thiên Huế so với các KKT, CN của cả nước, nhất là so các tỉnh, thành lân cận như Quảng Trị, Đà Nẵng và Ban Quản lý KKT, CN tỉnh phát huy những lợi thế riêng đó ra sao, thưa ông?
Mặc dù có sự tương đồng song các KKT, CN tỉnh Thừa Thiên Huế có sự khác biệt nhất định so với các tỉnh lân cận, đó là:
Thứ nhất, được quy hoạch tại các vị trí thuận lợi; có cảng nước sâu Chân Mây là điểm ra biển Đông gần nhất nối các nước trên hành lang kinh tế Đông - Tây (Lào, Campuchia, Thái Lan, Myanmar,…) với các nước Đông Bắc Á và thế giới; có sân bay quốc tế Phú Bài; hệ thống đường sắt Bắc Nam và quốc lộ 1A gần kề; kết cấu địa chất ổn định, độ cao so với mực nước biển bình quân 12 mét, không bị ngập lụt; bố trí ở các vùng cát nội đồng, đồi núi trọc, không sử dụng đất trồng lúa và đất dân cư nên giá bồi thường giải phóng mặt bằng, suất đầu tư hạ tầng thấp. Hạ tầng kỹ thuật bên trong kết nối đồng bộ với ngoài hàng rào KKT, CN; tạo thuận lợi trong thu hút đầu tư và triển khai dự án. Các chi phí về nhân công, thuê mặt bằng, nhà xưởng, giá thuê đất chỉ bằng 80% so với Đà Nẵng; 70% so với Hà Nội; 60% so với TP. Hồ Chí Minh. Thời gian thực hiện công tác đền bù, giải phóng mặt bằng và giao đất sạch cho nhà đầu tư được thực hiện trong vòng 6 - 9 tháng.
Thứ hai, được quy hoạch tại các vùng nguyên liệu tập trung với trữ lượng lớn phục vụ cho sản xuất, chế biến như nguồn thủy, hải sản, lâm sản, khoáng sản, vật liệu xây dựng, đá vôi, đá granit, cao lanh, than bùn… dồi dào. Hiện vùng cát trắng thuộc huyện Phong Điền có diện tích 135 km2, trữ lượng 127 triệu m3; hàm lượng SiO2 đạt trên 99,5% thích hợp để sử dụng trong sản xuất thuỷ tinh và gốm sứ cao cấp. Gỗ rừng trồng (giai đoạn 2016-2020), trữ lượng khai thác 3.670.000 m3 (734.000 m3/năm). Lâm sản ngoài gỗ: Song mây 1.200 tấn (240 tấn/năm), đót 500 tấn (100 tấn/năm), nhựa thông 4.000 tấn (800 tấn/năm), tre nứa 1 triệu cây (0,2 triệu cây/năm). Về thủy sản, tỉnh có bờ biển dài 128 km và 22.000 ha đầm phá. Tổng diện tích nuôi trồng thủy sản ước đạt 7.206,1 ha.
Thứ ba, có nguồn lao động dồi dào với tỷ lệ qua đào tạo lên đến 65% lại có thể được bổ sung một lượng không nhỏ là con em Thừa Thiên Huế có kinh nghiệm làm việc tại các doanh nghiệp lớn ở các tỉnh phía Nam mong muốn trở về quê hương. Bên cạnh đó, hệ thống các trường đại học, cao đẳng, trường dạy nghề đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao, được đào tạo tốt, có kỹ năng nghề nghiệp. Đặc biệt, chi phí lao động tại tỉnh thấp, lương bình quân mỗi tháng của lao động phổ thông chỉ từ 3 - 3,5 triệu đồng; kỹ thuật 3,5 - 4,5 triệu đồng.
Thứ tư, tỷ lệ lấp đầy đất công nghiệp cho thuê của các KKT, CN đã vận hành còn thấp, bình quân 39,6% nên còn nhiều cơ hội cho nhà đầu tư.
Bên cạnh đó, Ban đã xây dựng Đề án phát triển nhà ở cho công nhân các KKT, CN và đã được UBND tỉnh phê duyệt, bố trí quỹ đất để xây dựng. Trong quá trình thực hiện, một số dự án hạ tầng xã hội triển khai đạt hiệu quả tích cực như Công ty Scavi Huế đã xây dựng 2 khối nhà giải quyết nhu cầu nhà ở cho 400 công nhân; hiện đang xây dựng trường mầm non đạt tiêu chuẩn quốc tế để và hướng tới mục tiêu xây dựng hệ thống giáo dục từ mầm non đến đại học mang thương hiệu Scavi. Dự án xây dựng chợ Minh Tâm đã đi vào hoạt động nhằm phục vụ công nhân KCN Phong Điền.
Với lợi thế nằm trong vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, tỉnh Thừa Thiên Huế đang hướng đến thu hút các ngành mũi nhọn như đầu tư hạ tầng KCN, khu đô thị mới, công nghiệp chế tạo; sản xuất các mặt hàng điện, điện tử, công nghệ thông tin, dệt may đầu tư vào các khu công nghiệp, khu kinh tế trên địa bàn nhằm đẩy mạnh xuất khẩu và các lĩnh vực sử dụng nhiều lao động, áp dụng các công nghệ cao.