Tái chế rác thải nhựa: Tiền đề của nền kinh tế tuần hoàn trị giá nghìn tỷ USD

00:12:10 | 22/9/2018

Ngày 20/9, tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN) phối hợp cùng Hội đồng doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững (VBCSD), Phòng Thương mại và công nghệ Việt nam (VCCI) tổ chức hội thảo “Xác định các bên liên quan và rào cản chính sách trong quản lý rác thải nhựa tại Việt Nam”.

Nguy cơ lớn

Ô nhiễm rác thải nhựa được đánh giá là tác nhân nguy hiểm thứ hai gây đe dọa đến hệ sinh thái toàn cầu sau biến đổi khí hậu. Bà Bùi Thị Thu Hiền, đại diện Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN) cho biết, ô nhiễm rác thải nhựa là một trong những mối đe dọa và thách thức toàn cầu đối với môi trường, kinh tế và xã hội.

Mỗi năm, 8 triệu tấn rác thải nhựa – tương đương một phút một xe tải đầy rác thải nhựa - đổ ra đại dương, đang gây ra những tác động tiêu cực đến chuỗi thức ăn, sức khỏe hệ sinh thái và sinh kế của cộng đồng ven biển, bà Hiền dẫn chứng.

Quản lý rác thải là một vấn đề lớn liên quan đến sức khỏe cộng đồng, yếu tố kinh tế cũng như thu hút nhiều nguồn vốn đầu tư của các bên. Tuy nhiên, cách tiếp cận để giải quyết ô nhiễm rác thải nhựa có xu hướng bị lạc hướng trong rất nhiều mối quan tâm lớn hơn và do đó vấn đề quản lý rác thải không được giải quyết một cách trực tiếp.

Đại diện IUCN đưa ra khuyến nghị, để giải quyết tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa gây nguy hại đến môi trường, cần có nhiều giải pháp đồng bộ và sự hợp tác của các bên liên quan trong vòng đời của sản phẩm nhựa.

Ông Hoàng Dương Tùng, chuyên gia độc lập cho biết, Hà Nội và TP.HCM là hai nơi có lượng rác thải xả ra môi trường lớn nhất, mỗi ngày có khoảng 80 tấn rác. Riêng TP.HCM, hàng năm có khoảng 250.000 tấn rác thải nhựa, trong đó 48.000 tấn được chôn lấp, 200.000 tấn tái chế hoặc thải trực tiếp ra môi trường.

Những giải pháp đầu tiên

Cuối năm 2017, IUCN đã khởi xướng sáng kiến “Rác thải nhựa và Cộng đồng ven biển" (MARPLASTICCs) nhằm tăng cường thực thi pháp luật và đề xuất các giải pháp hiệu quả góp phần giảm thiểu rác thải nhựa, tập trung vào 4 nhóm chính: Kiến thức, Năng lực, Chính sách và Doanh nghiệp. Hội thảo tham vấn nói trên là hoạt động đầu tiên trong hàng loạt các nỗ lực Dự án MARPLASTICCs sẽ thực hiện trong thời gian tới.

Một sản phẩm được tái chế từ rác thải nhựa

Cần phải đề cập thêm, MARPLASTICCs là một sáng kiến toàn cầu do Cơ quan Hợp tác Phát triển Thụy điển (Sida) tài trợ. Dự án này được thực hiện trong 3 năm tại Châu á và Châu Phi, tập trung vào 5 quốc gia Mozambique, Kenya,Nam Phi, Thái Lan, và Việt Nam. Dự kiến sáng kiến này sẽ góp phần trang bị cho Chính phủ, các doanh nghiệp, các tổ chức xã hội tại Châu á và Châu phi kiến thức, năng lực, các cơ hội hính sách và xây dựng kế hoạch hành động nhằm giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa.

Đưa ra giải pháp để hạn chế rác thải nhựa, Ông Nguyễn Quang Vinh, Tổng Thư ký Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội đồng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững Việt Nam cho biết, những năm qua, nền kinh tế thế giới đang chứng kiến sự dịch chuyển từ nền kinh tế truyền thống sang nền kinh tế tuần hoàn, nơi chất thải thay vì bị vứt bỏ, lãng phí và gây ô nhiễm môi trường, sẽ được “hồi sinh” dưới dạng các nguồn lực khác nhau và một lần nữa tham gia vào quá trình sản xuất và sử dụng.

Theo đó, xây dựng nền kinh tế tuần hoàn sẽ giúp giảm rủi ro về khan hiếm các nguồn lực trong tương lai, giải quyết các vấn đề về môi trường cũng như mở ra cơ hội cho Việt Nam có GDP đạt trị giá 4,5 nghìn tỷ USD đến năm 2030, ông Vinh nhấn mạnh.

Với sự hợp tác giữa VCCI và nhiều doanh nghiệp, Chương trình Hỗ trợ Doanh nghiệp triển khai nền Kinh tế tuần hoàn đã chính thức được khởi động, đánh dấu bằng Lễ ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác triển khai sáng kiến "Zero Waste to Nature" giữa Hội đồng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững Việt Nam thuộc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VBCSD-VCCI) và một số doanh nghiệp.

Lễ phát động Sáng kiến Zero Waste to Nature

Sáng kiến "Zero Waste to Nature" hướng đến 4 mục tiêu, đó là: giải quyết các vấn đề phát sinh từ chất thải nhựa; xây dựng lộ trình để hình thành và thúc đẩy các mô hình kinh doanh bền vững; phát triển chuỗi giá trị theo định hướng kinh tế tuần hoàn cũng như kiến nghị chính sách để tạo điều kiện cho việc triển khai nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.

Ông Nguyễn Quang Vinh chia sẻ, Chương trình đề xuất các khuyến nghị về chính sách, giúp tạo điều kiện xây dựng thị trường nguyên vật liệu thứ cấp; giới thiệu những thông lệ tốt của các DN trên thế giới đến cộng đồng DN trong nước và hỗ trợ triển khai những sáng kiến dựa trên mô hình hợp tác công-tư.

Với hàng loạt các hoạt động như nghiên cứu, truyền thông tăng cường nhận thức trong xã hội nói chung và cộng đồng DN nói riêng về nền kinh tế tuần hoàn, nâng cao năng lực và cung cấp các giải pháp kĩ thuật cho khối doanh nghiệp trong ngành nhựa, sáng kiến sẽ được triển khai trong vòng 5 năm, thí điểm tại Tp. Hồ Chí Minh, sau đó sẽ tiếp tục được nhân rộng tại các đô thị lớn trên toàn quốc.

Hương Ly