Báo cáo “Chỉ số thương mại bền vững 2018” vừa được VCCI và Hinrich Foudation- tổ chức phi lợi nhuận chuyên nghiên cứu và phát triển chính sách thương mại ở châu Á công bố mới đây tại Hà Nội, Việt Nam được đánh giá có chỉ số thương mại bền vững khá tốt, vượt trên cả Thái Lan và Malaysia, đứng thứ 9/20 nền kinh tế châu Á và Mỹ tham gia bảng xếp hạng.
.jpg)
Hướng tới thương mại bền vững
Thương mại quốc tế đóng vai trò nền tảng cho sự phát triển kinh tế. Vì vậy, tham gia vào hệ thống thương mại toàn cầu từ lâu đã là một chính sách ưu tiên đối với các quốc gia. Chỉ số thương mại bền vững 2018 đánh giá ở 19 nền kinh tế Châu Á và Mỹ, với 28 chỉ báo trên 3 lĩnh vực được coi là trụ cột bao gồm: Kinh tế, xã hội và môi trường. Bộ chỉ số này nhằm đánh giá mức độ sẵng sàng của các quốc gia vào thương mại bền vững và là yếu tố quyết định trong thu hút FDI và trong việc lựa chọn nhà cung cấp khi chọn đối tác cung ứng.
Vì vậy, việc Việt Nam thăng hạng trong Báo cáo Chỉ số thương mại bền vững từ vị trí 11/20 năm 2016 lên vị trí 9/20 năm 2018 được xem là một dấu hiệu đáng mừng.
Sở dĩ, VN đạt được kết quả khả quan như vậy là bởi cả 3 trụ cột để đánh giá đều có sự cải thiện đáng kể so với năm 2016. Ở trụ cột kinh tế, báo cáo ghi nhận, VN đã giảm bớt các rảo cản thuế quan và phi thuế quan, thu hút các nguồn vốn đầu tư nước ngoài. Việt Nam cũng đạt điểm cao về mức độ mở cửa thị trường.
Trong khi đó, về trụ cột môi trường, nhờ giảm bớt sự phụ thuộc vào tài nguyên thiên nhiên trong xuất khẩu, điểm chỉ báo môi trường của VN tăng lên 8 bậc và xếp thứ 8 trong bảng chỉ số 2018, bên cạnh việc tham gia và cam kết các quy định quốc tế về môi trường.
Đối với trụ cột xã hội, Việt Nam vươn lên vị trí thứ 8, cao hơn hẳn các nước có thu nhập trung bình như Trung Quốc, Thái Lan và Malaysia. Đây là kết quả của việc Việt Nam kiểm soát tốt yếu tố bất bình đằng thu nhập (GINI) và đứng ở vị trí thứ 5, nằm trong top đầu, trong khi một số quốc gia phương Tây lại đang gia tăng chỉ số này. Hơn nữa, tiêu chuẩn lao động của VN cũng được cải thiện với các chỉ báo như hạn chế lao động cưỡng bức, lao động trẻ em và nâng cao quyền của người lao động.
Theo ông Stephen Olson- chuyên gia nghiên cứu quỹ Hinrich: “Việt Nam là quốc gia tiêu biểu với nhiều tiến độ vững chắc hướng tới thương mại bền vững. Việt Nam đã đạt được những thành tựu kinh tế này mà không gây ra nhiều hệ quả ở những phương diện khác”.
Cần chú trọng về chỉ số môi trường
Báo cáo Chỉ số thương mại bền vững do Hinrich công bố là một bản báo cáo uy tín và chất lượng. Vì vậy, việc xếp thứ hạng cao trong Báo cáo góp phần không nhỏ để thúc đẩy sự phát triển kinh tế của Việt Nam trong tương lai. Tuy nhiên, để được xếp hạng cao hơn nữa chúng ta vẫn cần nỗ lực nhiều hơn trong tương lai.
TS. Cấn Văn Lực- chuyên gia kinh tế trưởng BIDV cho rằng: “Bên cạnh các cải thiện tích cực, báo cáo xếp hạng lần này cũng chỉ ra những khía cạnh mà Việt Nam cần tập trung cải thiện trong thời gian tới, nhất là liên quan đến các trụ cột về môi trường và xã hội, cũng như chỉ số thành phần khác liên quan đến hỗ trợ tạo thuận lợi thương mại trong trụ cột kinh tế”.
Cụ thể, đối với trụ cột kinh tế, VN cần đơn giản hơn nữa, giảm trừ các thủ tục, chi phí thương mại. liên quan đến cơ sở hạ tầng, hậu cần. Trong trụ cột môi trường cần bớt phụ thuộc vào tài nguyên thiên nhiên trong xuất khẩu, giảm trừ phát rừng, buôn bán động vật hoang dã, ô nhiễm nguồn nước do yếu tố thuơng mại và sản xuất tăng lên. Ở trụ cột xã hội, Việt Nam cần đối phó với tình trạng già hoá dân số, nâng cao năng lực và chất lượng người lao động nhằm đáp ứng các yêu cầu hội nhập. Đặc biệt, cần cam kết trong các hiệp định thương mại tự do chất lượng cao như CPTPP hay EVFTA.
Ông Stephen Olson khuyến cáo: “Việt Nam cần nhìn lại những chỉ số môi trường quan trọng, nhất là tỷ lệ phá rừng hiện đang nằm trong danh sách những chỉ số cao nhất. Ngoài ra giảm thiểu chi phí thương mại cũng là một ưu tiên cần được xem xét. Chỉ số này được xây dựng dựa trên 4 yếu tố là cơ cấu hạ tầng, hậu cần, vấn nạn tham nhũng và hệ thống pháp lý nhằm đo lường gánh nặng cho nền kinh tế tạo ra bởi hệ thống thương mại”.
Bên cạnh đó, hầu hết các doanh nghiệp thuộc khu vực Châu Á- Thái Bình Dương đều đang phải đối mặt với thách thức chuyển đổi kỹ thuật số. Để nắm bắt cơ hội đầu tư, kinh doanh trong tương lai và tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, 2 ưu tiên hàng đầu đối với doanh nghiệp hiện nay là cải thiện khả năng tương tác với khách hàng trên nền tảng kỹ thuật số và nâng cao kỹ năng số cho lực lượng lao động.
Mặc dù Việt Nam đã thăng hạng trên bảng Chỉ số thương mại bền vững nhưng vẫn còn rất nhiều lĩnh vực cần được cải thiện để tiếp tục lên vị trí cao hơn trong thời gian tới.
Chỉ số thương mại bền vững 2018 được Hinrich Foudation giao cho Economist Intelligence Unit thực hiện. Bộ chỉ số này đánh giá mức độ sẵn sàng của 19 nền kinh tế Châu Á và Mỹ khi tham gia vào thương mại bền vững, ví dụ như tham gia vào hoạt động thương mại quốc tế, khuyến khích vốn đầu tư nước ngoài và thu hút sự hỗ trợ từ các cơ quan hợp tác quốc tế một cách bền vững. Bảng chỉ số được công bố lần đầu vào năm 2016 và năm nay là lần thứ hai.
| Chỉ số thương mại bền vững 2018 được Hinrich Foudation giao cho Economist Intelligence Unit thực hiện. Bộ chỉ số này đánh giá mức độ sẵn sàng của 19 nền kinh tế Châu Á và Mỹ khi tham gia vào thương mại bền vững, ví dụ như tham gia vào hoạt động thương mại quốc tế, khuyến khích vốn đầu tư nước ngoài và thu hút sự hỗ trợ từ các cơ quan hợp tác quốc tế một cách bền vững. Bảng chỉ số được công bố lần đầu vào năm 2016 và năm nay là lần thứ hai. |
Giang Tú
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
English
