Phát triển bền vững ngày nào mới chỉ là khái niệm còn vô cùng mới mẻ, nay đã được hiện thực hóa bằng những chiến lược hành động, những bước đi cụ thế. Trong những ngày đầu Xuân mới, phóng viên Tạp chí VBF đã có cuộc phỏng vấn với ông Nguyễn Quang Vinh, Tổng thư ký VCCI, Phó chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD) – một trong những người tiên phong kiến tạo hệ sinh thái doanh nghiệp phát triển bền vững tại Việt Nam.
Nếu bàn luận về những thành quả trong lĩnh vực phát triển bền vững trong năm 2018, ông sẽ nói về điều gì?
Nhắc đến những dấu ấn nổi bật của 2018, chắc hẳn sẽ không thể không nhắc đến Hội nghị toàn quốc về Phát triển bền vững; tiếp tục triển khai thành công Chương trình đánh giá, công bố Doanh nghiệp bền vững; thành lập Mạng lưới báo chí về Phát triển bền vững (PTBV) và các hoạt động để thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ đối tác công – tư trong lĩnh vực PTBV.
Tại Hội nghị toàn quốc, Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh PTBV là mục tiêu bao trùm, là trách nhiệm chung của hệ thống chính trị, toàn xã hội và mỗi cá nhân; đồng thời đánh giá rất cao các chủ đề được trao đổi tại Hội nghị và yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với VCCI và các Bộ, cơ quan liên quan soạn thảo, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị về phát triển bền vững. Đây chính là một kết quả quan trọng của Hội nghị.
Bên cạnh đó, năm qua, VBCSD cũng đã tiếp tục phối hợp chặt chẽ hơn với các hội viên và đối tác uy tín để triển khai hiệu quả hàng loạt sáng kiến như “Chương trình Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa hướng tới kinh doanh bền vững”, “Dự án Thúc đẩy phát triển năng lượng bền vững thông qua xây dựng Kịch bản năng lượng bền vững cho ngành và Hướng dẫn đầu tư xanh cho các tổ chức tài chính”, “Chương trình hành động Thúc đẩy thực hiện Liêm chính trong kinh doanh”, đồng chủ trì Diễn đàn Hợp tác cấp cao vì Mục tiêu xanh toàn cầu 2030 (P4G); v.v. Đặc biệt, tháng 1/2018, VBCSD-VCCI đã chính thức triển khai “Sáng kiến Hỗ trợ Doanh nghiệp triển khai nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam”. Đây là nỗ lực nhằm đi tiên phong trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của khu vực tư, thúc đẩy hơn nữa sự tham gia của doanh nghiệp để xây dựng một nền kinh tế phi phát thải. Hai hoạt động đầu tiên của Sáng kiến là Dự án Không xả thải vào thiên nhiên (ZWTN) – nhằm giảm thiểu các vấn đề phát sinh từ chất thải nhựa và Dự án Thị trường nguyên vật liệu thứ cấp – qua đó giúp tận dụng tối đa các nguồn nguyên liệu vẫn còn giá trị sử dụng và giảm thiểu các tác động môi trường tiêu cực từ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Sau ba năm triển khai Chương trình đánh giá và công bố doanh nghiệp bền vững và Bộ chỉ số doanh nghiệp bền vững (CSI), điều gì khiến ông tâm đắc nhất?
Trong 3 năm qua, tác động rõ nét nhất của Chương trình chính là một “cú hích” giúp nâng cao nhận thức, khuyến khích cộng đồng DN nước nhà hướng đến thực hiện PTBV mạnh mẽ hơn nữa. VCCI vốn đã nhận thức rất sớm và rõ rằng DN sẽ là một đối tác quan trọng trong việc hiện thực hóa các Mục tiêu PTBV. Chương trình hướng đến việc khuyến khích, động viên cộng đồng DN thực hiện PTBV, biến PTBV trở thành một làn sóng, một phong trào rồi dần dần trở thành “bầu không khí” của DN.
Những DN tham gia Chương trình dù không được nằm trong Bảng xếp hạng DN bền vững thì cũng đã được tiếp cận và áp dụng Bộ chỉ số CSI, qua đó có được sự đánh giá tổng quan về sức khỏe của DN dựa trên các tiêu chí kinh tế-xã hội-môi trường rất cụ thể của Bộ chỉ số CSI. Việc Bộ chỉ số và Chương trình được đưa vào nội dung Nghị quyết 19 chính là minh chứng rõ ràng nhất cho sự đánh giá cao của Chính phủ đối với sức lan tỏa của Chương trình.
Bộ chỉ số của năm 2018 được tiếp tục được điều chỉnh theo hướng dễ hiểu hơn, phù hợp với pháp luật Việt Nam và thông lệ quốc tế, đặc biệt là tiệm cận với bộ tiêu chuẩn lập báo cáo bền vững của Tổ chức Sáng kiến báo cáo toàn cầu (GRI). Cùng với đó là những nỗ lực mang Bộ chỉ số đến gần hơn với cộng đồng DN thông qua các khóa tập huấn, qua đó năm 2018 Chương trình đã thu hút được hơn 500 doanh DN tham gia. Và tại Lễ công bố Doanh nghiệp bền vững vào tháng 11 vừa qua, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá rất cao sáng kiến của VCCI trong việc xây dựng Bộ chỉ số Doanh nghiệp bền vững (CSI) và phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tổ chức Chương trình CSI 2018. Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh Bộ chỉ số CSI là chỉ tiêu bổ sung hoàn hảo vào Bộ Chỉ tiêu phát triển doanh nghiệp mà Chính phủ đã và sẽ công bố thường niên, cùng với Sách trắng về phát triển doanh nghiệp hàng năm của Việt Nam.
Bên cạnh Bộ chỉ số CSI, khái niệm nền kinh tế tuần hoàn (KTTH) cũng đang được chú trọng tuyên truyền. Xin ông cho biết lý do nào khiến KTTH trở thành xu hướng phát triển trên thế giới?
Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng áp dụng các mô hình sản xuất kinh doanh theo định hướng KTTH có thể mở ra cơ hội thị trường khổng lồ trị giá ít nhất 4,5 nghìn tỷ USD vào năm 2030, tạo ra hàng trăm triệu việc làm mới, mang đến những lợi thế cạnh tranh chưa từng có cho doanh nghiệp thông qua việc giảm bớt các rủi ro đến từ việc khan hiếm tài nguyên, biến động giá nguyên vật liệu và giúp doanh nghiệp đón đầu các chính sách mới của các cơ quan quản lý trong tương lai. Đó chính là lí do vì sao KTTH trở thành lựa chọn mới cho cộng đồng DN thế giới.
Nhiều thương hiệu lớn quy mô toàn cầu đã tiên phong trong việc tạo nên những dịch chuyển đáng kể trong đầu tư vào KTTH tại Việt Nam. Chẳng hạn như, với cam kết 100% rác thải bao bì nhựa từ các sản phẩm của Unilever sẽ được thu gom, tái chế, tái sử dụng cho đến năm 2025, Unilever Việt Nam đã tiên phong xây dựng và triển khai mô hình điểm phân loại tại nguồn, thu gom, tái chế rác thải bao bì nhựa tại thành phố Hồ Chí Minh trong năm 2018, từ đó nhân rộng mô hình trên toàn quốc. Coca-Cola cũng đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ hỗ trợ thu gom và tái chế tất cả chai nhựa từ các sản phẩm đã được bán ra thị trường.
Để hỗ trợ cho cộng đồng DN, VCCI-VBCSD đã triển khai “Sáng kiến Hỗ trợ Doanh nghiệp triển khai nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam”, với những hoạt động cụ thể như tôi đã chia sẻ ở trên.
Với cương vị là Phó Chủ tịch VBCSD, ông có thông điệp gì gửi tới cộng đồng doanh nghiệp trong dịp đầu năm mới 2019?
Thông điệp của tôi gói gọn trong cụm từ: “thay đổi và hợp tác”.
Tôi khẳng định rằng, phát triển bền vững đang là mục đích, là những gì mà Chính phủ, các cơ quan quản lý, khách hàng và nhà đầu tư quan tâm. Các doanh nghiệp cần hiểu rằng, PTBV không phải là gánh nặng cho DN, mà là cơ hội kinh doanh trị giá hàng chục nghìn tỉ đô, là hàng trăm triệu việc làm sẽ được tạo mới. Sự thay đổi đến chóng mặt của những thành tựu khoa học công nghệ đã khiến cho việc kinh doanh không thể theo cách như trước nữa. Cơ hội kinh doanh đang được mở rộng đến với những DN dám sáng tạo, dám tìm kiếm những địa hạt mới, nơi mà việc làm giàu cho DN không đi ngược, hay xâm hại lại môi trường, trái lại giúp bảo vệ môi trường.
Và không phải ngẫu nhiên mà trong số 17 Mục tiêu PTBV, mục tiêu cuối cùng nhưng đặc biệt quan trọng lại là “thúc đẩy hợp tác”. Việt Nam hoàn toàn có thể phát triển kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh nếu có sự tham gia sâu hơn của khu vực tư nhân cùng với khu vực nhà nước để thực hiện đầu tư và vận hành các cơ sở hạ tầng cũng như đầu tư phát triển các ngành công nghiệp then chốt. Đó cũng là lí do vì sao VBCSD triển khai hàng loạt chương trình, sáng kiến trên cơ sở hợp tác công – tư. Chúng tôi khuyến khích các DN hãy tích cực và chủ động tìm kiếm các cơ hội hợp tác cùng các đối tác để có thể tận dụng được những nguồn lực, sức mạnh của nhau, qua đó có thể rút ngắn lộ trình thực hiện PTBV của chính DN. Để góp phần thúc đẩy quá trình này, VCCI đã kiến nghị Chính phủ sớm ban hành Luật về Đối tác công tư (PPP), từ đó hoàn thiện khung pháp lý và thể chế chính sách về đầu tư theo hình thức PPP – mỗi lĩnh vực cụ thể cần có thông tư hướng dẫn chi tiết cụ thể hơn về đặc thù của lĩnh vực đó.
Xin cảm ơn ông!
Hương Ly (thực hiện)
.jpg)
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
English
