Nghệ An: Cải cách hành chính, thu hút đầu tư nhìn từ chỉ số PCI

21:23:49 | 19/2/2019

Tính đến nay, tỉnh Nghệ An đã thu hút được 437 dự án với tổng vốn đăng ký là 137.000 tỷ đồng. Riêng năm 2018, Nghệ An thu hút 176 dự án với tổng số vốn đăng ký xấp xỉ 30.000 tỷ đồng, trong đó có các nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước như: Massan, The Vissai, Hemaraj, Tập đoàn Vingroup… Để đạt được những thành tựu đó, ngoài sự chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, HĐND; sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền và nỗ lực không biết mệt mỏi của các cấp, các ngành thì việc cải thiện vị trí xếp hạng Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của Nghệ An những năm gần đây đóng một vai trò quan trọng, có mỗi quan hệ “hữu cơ” với việc thu hút đầu tư của tỉnh nhà.

Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI (Provincial Competitiveness Index) đo lường, đánh giá chất lượng điều hành kinh tế, mức độ tạo thuận lợi, thân thiện của môi trường kinh doanh; và hơn hết, là nỗ lực cải cách hành chính của chính quyền các tỉnh, thành phố, qua đó thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của khu vực kinh tế, đặc biệt là khu vực kinh tế tư nhân.

Cách tiếp cận của PCI và đối tượng sử dụng

Bằng cách đối chiếu, so sánh các thực tiễn điều hành với kết quả phát triển kinh tế, Chỉ số PCI nhằm lượng hóa tầm quan trọng của thực tiễn điều hành nền kinh tế đối với việc thu hút đầu tư và tăng trưởng. Việc chính quyền triển khai, hỗ trợ các chính sách và sáng kiến thân thiện với doanh nghiệp và các nhà đầu tư sẽ khuyến khích họ phát triển, tạo thêm công ăn việc làm và tăng trưởng kinh tế, góp phần cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Thực tiễn cho thấy, Chỉ số PCI đã khuyến khích chính quyền các tỉnh, thành cải thiện rõ rệt chất lượng công tác điều hành trên cơ sở các thực tiễn điều hành kinh tế tốt sẵn có tại Việt Nam. Việc áp dụng các thực tiễn điều hành tốt sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của địa phương, giúp lãnh đạo theo dõi, đánh giá được hiệu quả thực thi các chính sách đã và đang được triển khai, áp dụng tại địa phương mình. Qua đó, các doanh nghiệp và nhà đầu tư có ý định đầu tư, kinh doanh có thể tham khảo để đưa ra quyết định cuối cùng có lợi nhất cho họ.

PCI đã nhanh chóng trở thành công cụ hữu ích, không những được các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước tham khảo, tìm hiểu mà còn được các hiệp hội doanh nghiệp quan tâm, từ đó đưa ra những kiến nghị về cơ chế, chính sách đối với chính quyền địa phương nhằm cải thiện môi trường kinh doanh. Các nhà hoạch định chính sách Trung ương tham khảo các Chỉ tiêu của PCI như là tiêu chí đánh giá, điều chỉnh các chính sách cách kinh tế. Các nhà kinh tế, giới phân tích, một số tổ chức phát triển cũng sử dụng PCI cho các nghiên cứu, phân tích khoa học và đánh giá hiệu quả các chương trình hỗ trợ tại Việt Nam. Đặc biệt, lãnh đạo các địa phương xem PCI như là thước đo sự thành công trong điều hành kinh tế, cải thiện môi trường kinh doanh, thu hút đầu tư, tạo nên uy tín của chính quyền trong công tác cải cách hành chính hướng đến sự hài lòng của doanh nghiệp và người dân. Đây mới là mục tiêu hàng đầu và tối thượng của mọi sự cải cách theo tinh thần xây dựng một Nhà nước kiến tạo, liêm chính, hành động và phục vụ; một Chính phủ thân thiện, có nền công vụ chuyên nghiệp, gọn nhẹ, minh bạch nhằm đưa đất nước phát triển với tầm cao mới, hội nhập kinh tế quốc tế như mong muốn và quyết tâm của toàn Đảng, toàn dân và của cá nhân Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc.

PCI thúc đẩy cải cách hành chính (CCHC)

Không thể phủ nhận vai trò của PCI trong việc cải thiện môi trường đầu tư, tác động tích cực đến sự phát triển kinh tế, xã hội nói chung mà còn ảnh hưởng sâu sắc tới công tác CCHC tại địa phương. Đặc biệt, năm 2019 là năm mà tỉnh Nghệ An đột phá cải cách thủ tục hành chính (TTHC).

Giám đốc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Chi nhánh Nghệ An - ông Phí Trọng Đức cho biết, thời gian vừa qua, chính quyền tỉnh Nghệ An đã cắt giảm thời gian TTHC ở nhiều lĩnh vực. Việc CCHC, cắt giảm các thủ tục không cần thiết đã giảm phiền hà cho người dân và doanh nghiệp, nâng cao ý thức, trách nhiệm và hiệu quả công việc của công, viên chức. Việc thực hiện TTHC theo Cơ chế một cửa và công khai TTHC tại các đơn vị, địa phương tại Nghệ An đã thực sự có nhiều chuyển biến tích cực. Theo Báo cáo của UBND tỉnh Nghệ An gửi VCCI về tình hình thực hiện Bản Cam kết giữa Nghệ An với VCCI về việc tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp, thì hiện nay nhiều đơn vị đã đưa 100% TTHC vào thực hiện theo Cơ chế một cửa và thực hiện niêm yết công khai TTHC đầy đủ tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả. Song song với đó, việc công khai TTHC đã được thực hiện đầy đủ trên Cổng/Trang thông tin điện tử của cơ quan, đơn vị.

Ông Đức cho biết thêm, Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của Nghệ An gần đây đã có nhiều chuyển biến tích cực, từ vị trí 32 năm 2015, tăng 7 bậc vào năm tiếp theo thì năm 2017 tiếp tục tăng 4 bậc xếp thứ 21, đạt 63,52 điểm, đứng đầu trong 6 tỉnh Bắc Trung Bộ và là vị trí cao nhất từ trước đến nay. Trong đó, 6 Chỉ số thành phần gồm: Tiếp cận đất đai, Chi phí thời gian, Chi phí không chính thức, Tính năng động của chính quyền tỉnh, Đào tạo lao động và đặc biệt là Dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp tăng khá. Tuy nhiên, 4 số Chỉ số thành phần còn lại chưa được cải thiện, thậm chí giảm như: Gia nhập thị trường, Tính minh bạch, Cạnh tranh bình đẳng và Thiết chế pháp lý. Kết quả vị trí thứ hạng PCI đã minh chứng cho những nỗ lực của các cấp chính quyền trong công tác CCHC, thu hút đầu tư, xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi cho việc phát triển doanh nghiệp dân doanh. Được biết, năm 2018, Chỉ số xếp hạng CCHC (Par Index) của tỉnh Nghệ An cũng tăng 7 bậc, đứng thứ 31/63 tỉnh, thành trong cả nước.

Cải thiện Chỉ số PCI - tăng cường thu hút đầu tư và phát triển kinh tế

Với doanh nghiệp, PCI là công cụ rất quan trọng để họ gửi gắm tâm tư, cất lên tiếng nói và yêu cầu, kiến nghị của mình đối với chính quyền. Theo bà Phạm Chi Lan – Chuyên gia kinh tế cao cấp, PCI chính là thước đo cho thấy những bất cập trong điều hành kinh tế, những khoảng cách cần phải lấp trong chính sách giữa thiết kế và thi hành, giữa tập trung và phân quyền, giữa ý tưởng chính sách và đòi hỏi của cuộc sống, của doanh nghiệp và người dân – là đối tượng quan trọng nhất mà mọi chính sách phải phục vụ.

Qua nhiều năm khảo sát, nghiên cứu và công bố Chỉ số PCI của Nhóm nghiên cứu Dự án Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI đã cho thấy mối tương quan thuận giữa điều hành kinh tế và mức sống; chất lượng điều hành cao đi kèm với đầu tư từ khu vực tư nhân gia tăng. Trong vòng hơn mười năm trở lại đây, đầu tư từ khu vực này đã tăng gấp đôi. Bên cạnh đó, các địa phương có Chỉ số PCI ngày càng được cải thiện là chỉ báo cho quyết định lựa chọn địa điểm đầu tư của doanh nghiệp. Điển hình như các tỉnh Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Quảng Nam và Nghệ An cũng là một trong những tỉnh thu hút đầu tư có hiệu quả.

Tương quan thuận giữa PCI và việc thành lập doanh nghiệp cũng khá rõ nét, một điểm cải thiện trong Chỉ số PCI gốc sẽ giúp tăng tỉ lệ doanh nghiệp thành lập mới lên 2,7%. Năm 2018, Nghệ An có 1.909 doanh nghiệp thành lập mới, tăng 7,4% so với năm 2017 và tăng so với mức tăng bình quân cả nước (cả nước năm 2018 có 131.275 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, tăng 3,5% so với năm 2017). Đây là một tín hiệu đáng mừng, chứng tỏ môi trường kinh doanh và thu hút đầu tư của tỉnh nhà đã và đang được cải thiện rõ nét, bền vững. Một điểm cải thiện về Chỉ số Tiếp cận đất đai, Cải cách TTHC, Giảm thiểu chi phí không chính thức, Cạnh tranh bình đẳng hoặc Nâng cao chất lượng lao động có thể giúp tăng thêm 15% số doanh nghiệp đăng ký mới, thậm chí trong 10 năm tới.

PCI đang trở thành như một “điểm đến” mà các địa phương đang ngấm ngầm thực hiện một cách quyết liệt nhằm cải thiện thứ hạng. Với Nghệ An, đó là những rào cản trong gia nhập thị trường, rút ngắn hơn nữa thời gian thực hiện TTHC, tăng cường tính minh bạch và lãnh đạo tỉnh nhà cần năng động, linh hoạt hơn nữa nhằm đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư, cải thiện môi trường kinh doanh thuận lợi cho việc phát triển doanh nghiệp dân doanh, hướng tới nâng cao thứ hạng PCI trong thời gian tới.

Phan Duy Hùng – Chi nhánh VCCI Nghệ An