Cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam và Châu Âu

Ngày 30/6, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam – EU (IPA) đã chính thức được ký kết sau hành trình 9 năm đàm phán. Đây được coi là sự kiện đi vào lịch sử của mối quan hệ giữa Việt Nam và EU, mở ra những cơ hội lớn cho doanh nghiệp và người dân ở châu Âu và Việt Nam.

Thúc đẩy xuất khẩu

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh, EVFTA là một hiệp định dự kiến có nhiều đóng góp tích cực cho tăng trưởng xuất khẩu cũng như quá trình đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất khẩu cho Việt Nam. Với EVFTA, ngay khi Hiệp định có hiệu lực, 85,6% số mặt hàng, tương đương 70,3% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU sẽ được hưởng thuế 0%. Sau 07 năm, 99,2% số mặt hàng sẽ được hưởng thuế 0%, tương đương 99,7% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam (các mặt hàng còn lại theo hạn ngạch thuế quan với thuế nhập khẩu trong hạn ngạch là 0%).

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng khẳng định, việc ký kết EVFTA và IPA sẽ góp phần tăng tốc tiến trình cải cách, hội nhập kinh tế theo chiều sâu của Việt Nam, không chỉ trong lĩnh vực thương mại truyền thống mà cả trong lĩnh vực thể chế, cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, sở hữu trí tuệ, mua sắm của chính phủ, lao động.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá, cơ cấu xuất nhập khẩu hàng hoá giữa Việt Nam và EU mang tính bổ trợ thay vì cạnh tranh. Hiệp định EVFTA có tác động tích cực tới kim ngạch xuất khẩu hàng hoá và dịch vụ của Việt Nam sang EU. Trong trường hợp tận dụng tốt cắt giảm thuế quan và phi thuế quan cũng như thuận lợi từ các yếu tố địa chính trị- kinh tế, xuất khẩu của Việt Nam tăng thêm với mức cao hơn, trung bình từ 5,21%-8,17% trong giai đoạn 2019-2023; 11,12%-15,27% giai đoạn 2024-2028 và 17,98%-21,95% giai đoạn 2029-2033. Do xuất khẩu sang EU tăng nhanh hơn nhập khẩu từ EU, về cơ bản Hiệp định EVFTA tiếp tục làm gia tăng thặng dư thương mại của Việt Nam với EU.

Các nhóm ngành xuất khẩu nhận nhiều cơ hội như: Nhóm hàng nông sản gồm gạo; đường, thịt lợn; lâm sản; thịt gia súc gia cầm; đồ uống và thuốc lá; Nhóm ngành chế biến chế tạo: một số sản phẩm thâm dụng lao động như dệt, may mặc, da giày tiếp tục có tốc độ tăng thêm rất cao, đặc biệt là sau 2025 khi phần lớn hàng rào thuế quan bị xóa bỏ.

Nhóm ngành dịch vụ gồm  các ngành dịch vụ, đặc biệt là dịch vụ vận tải, tài chính và bảo hiểm, các dịch vụ phục vụ kinh doanh khác sẽ được hưởng lợi.

Về trung và dài hạn, dòng vốn FDI vào Việt Nam là nhân tố khiến xuất khẩu của Việt Nam tăng mạnh nhất, tiếp đến là tác động của việc cắt giảm thuế và giảm các hàng rào phi thuế quan, và sự cải thiện năng suất.

Tuy nhiên, với những hiệp định thương mại tự do thế hệ mới phạm vi không chỉ dừng ở các cam kết mở của thị trường hàng hóa, Hiệp định EVFTA điều chỉnh rất nhiều vấn đề khác như mở cửa thị trường dịch vụ, đầu tư và mua sắm của các cơ quan Chính phủ; thương mại điện tử; quyền sở hữu trí tuệ; doanh nghiệp nhà nước, phát triển bền vững…

Doanh nghiệp EU hào hứng

Về phía EU, theo nghiên cứu của Ủy ban Châu Âu (EC), Hiệp định EVFTA sẽ làm tăng thu nhập quốc dân của EU trong dài hạn với mức tăng có thể lên tới 29,5 tỷ Euro. Ngoài ra, dự kiến xuất khẩu của EU sang Việt Nam có thể tăng trung bình khoảng 29%.

Theo ông Nicolas Audier, Chủ tịch Phòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), một trong những điểm mạnh nhất của EVFTA là đẩy mạnh hơn sự tham gia của các doanh nghiệp. Trước khi ký kết EVFTA, đã có một vài dự án của Uỷ ban châu Âu để hỗ trợ các doanh nghiệp SME châu Âu đầu tư vào Việt Nam trong đó khá nhiều công ty đến từ Ba Lan, Hungary, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha…

Ông Nicolas Audier tin tưởng, với việc ký kết chính thức của EVFTA và IPA, chắc chắn sẽ có nhiều doanh nghiệp từ châu Âu đến Việt Nam, bởi họ hiểu đã có một công cụ pháp lý vững chắc hỗ trợ họ khi họ đến đầu tư tại Việt Nam. EuroCham sẽ cố gắng đơn giản hoá các thủ tục để có thể hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là thu hút được các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) châu Âu đầu tư vào Việt Nam.

Bà Cecilia Malmstrom, Cao ủy Thương mại EU cho rằng việc hai Hiệp định EVFTA và IPA được ký kết là bước đi đúng hướng giúp nhiều người thoát khỏi nghèo đói, thúc đẩy đầu tư, mang lại công ăn việc làm cho nhiều thế hệ.

Bà Cecilia Malmstrom đánh giá EVFTA và ssIPA thực sự là Hiệp định toàn diện, chất lượng cao, cân bằng về lợi ích cho cả Việt Nam và EU. Hai Hiệp định “sẽ giúp tạo cơ sở vững chắc cho việc củng cố và phát triển quan hệ thương mại song phương giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu lên một tầm cao mới, đem lại lợi ích thiết thực và to lớn cho doanh nghiệp và người dân của cả hai bên”, Bà Cecilia Malmstrom nhận định.

Hương Ly