Phát triển du lịch đường sắt: Cần một cơ chế phối hợp cụ thể

14:09:14 | 18/12/2010

Theo Vụ Lữ hành, Tổng cục Du lịch Việt Nam, sự phát triển của du lịch đường sắt có phần hạn chế so với các phương tiện vận tải khác, chỉ chiếm khoảng 7%. Ngoài một số ít tuyến du lịch đường sắt như Hà Nội - Lào Cai, Sài Gòn - Ninh Thuận - Nha Trang đang phát triển tốt, các tuyến còn lại hầu như vẫn chưa được khai thác. Cơ sở hạ tầng cũ, chất lượng dịch vụ trên đoàn tàu là nguyên nhân hạn chế sự phát triển, điều đó cũng đặt ra cho hai ngành du lịch và đường sắt cần phải có cơ chế phối hợp chặt chẽ.

Bên lề hội thảo "Du lịch đường sắt: Thực trạng và định hướng phát triển" tổ chức tại Nam Định ngày 17/12, phóng viên đã có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Quý Phương, Vụ phó Vụ lữ hành về thực trạng quan hệ giữa hai ngành và những giải pháp tăng cường hợp tác trong thời gian tới.

Ông đánh giá như thế nào về thực tế hợp tác giữa du lịch và đường sắt trong sự phát triển của du lịch?

Giao thông vận tải đóng vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển của ngành du lịch. Tuy nhiên, trong thời gian qua sự kết hợp giữa 2 ngành du lịch và đường sắt chưa phát triển mặc dù các cơ quan chức năng đã có những quy định, cụ thể hóa sự phát triển của hai ngành thông qua 2 bộ luật đường sắt và luật du lịch. Trong thực tế việc kinh doanh vận tải đường sắt đã triển khai, các doanh nghiệp vận tải đường sắt và các doanh nghiệp du lịch đã bắt tay triển khai một số tuyến đặc biệt là tuyến Hà Nội-Lào Cai, tuyến Hà Nội-Vinh, tuyến Sài Gòn-Nha Trang nhưng vẫn chưa có sự chuyên nghiệp, bài bản trong hợp tác đầu tư.

Hiện nay Bộ GT-VT đang cùng với Bộ VH-TT-DL bước đầu triển khai cấp biển hiệu cho phương tiện vận chuyển khách du lịch. Vì đường sắt có tính đặc thù khác đường bộ, nên để thu hút khách du lịch đường sắt, tôi nghĩ, trong thời gian tới, hai bộ nên làm sao để xác định những tiêu chuẩn về phương tiện vận chuyển khách du lịch, tiêu chuẩn về toa xe, trang thiết bị, dịch vụ v.v.

Bên cạnh đó, vấn đề liên kết phát triển giữa hai ngành, cụ thể là giữa các cơ quan nhà nước TW, giữa các địa phương và các công ty lữ hành kết hợp với nhau để tìm hiểu nhu cầu của khách du lịch, qua đó nhằm cung ứng dịch vụ có tiêu chuẩn phù hợp với nhu cầu của khách.

Hy vọng rằng các nhà quản lý về du lịch cũng như quản lý về đường sắt sẽ ngồi bàn thảo với nhau để có những chính sách phù hợp hơn đối với sự phát triển du lịch, đặc biệt là những chính sách khuyến khích các doanh nghiệp đầu vào lĩnh vực vận tải hành khách phục vụ khách du lịch, rồi các doanh nghiệp du lịch cũng có được mối quan tâm đến loại hình vận tải đường sắt.

Vấn đề này chắc không thể một sớm một chiều, về trước mắt, theo ông hai ngành sẽ phải làm gì để thúc đẩy du lịch đường sắt?

Ngành đường sắt là một ngành đơn tuyến và về cơ bản phải có sự đầu tư lớn, vì vậy tôi nghĩ rằng có thể trước mắt thì ngoài việc nâng cấp nền đường, mở rộng khổ đường thì việc nâng cấp hoàn thiện dịch vụ trên các toa xe hành khách là quan trọng. Việc hoàn thiện này phải thể hiện được chất lượng về trang thiết bị phục vụ du lịch, chất lượng đội ngũ nhân viên phục vụ trên các đoàn tàu du lịch, vấn đề về nhà ga. Ngay cả điều cơ bản nhất hiện nay là sức chứa của đường sắt cũng chưa được đảm bảo, chỉ riêng phục vụ khách Việt Nam cũng đã quá tải, đặc biệt vào dịp cao điểm thì ga và tàu đều quá tải hết. Với vấn đề này cần phải nâng cao, sắp xếp năng lực phục vụ hành khách các nhà ga.

Về phía vụ lữ hành đã và đang có những động thái gì để thúc đẩy mối quan hệ hợp tác phát triển giữa công ty lữ hành và đường sắt?

Vụ lữ hành đã nhiều lần làm việc với ngành đường sắt Việt Nam trước đây là Tổng công ty Đường sắt. Vụ đã bàn bạc với ban chuyên môn để làm sao có những chính sách khuyến khích đầu tư, chính sách liên kết tạo điều kiện cho các nhà đầu tư vào ngành đường sắt. Thực tế có rất nhiều doanh nghiệp đã đầu tư vào nâng cao cải tạo xe toa, xe khách, trên các tuyến ví dụ như tuyến Lào Cai, Vinh, Nha Trang. Đồng thời bên cạnh những tuyến đường sắt có ưu thế cạnh tranh, chúng tôi cũng khuyến khích các công ty lữ hành tăng cường hợp tác khai thác trên các tuyến có ưu thế riêng với du lịch. Một vấn đề nữa mà hai bên cũng đã bàn bạc liên quan đến lịch chạy tàu.

Các công ty lữ hành đều mong muốn ngành đường sắt có những chính sách ưu đãi về đầu tư, chính sách vận tải hành khách, tăng cường khả năng điều chỉnh tăng cường vận chuyển, dịch vụ, trên cơ sở đó các doanh nghiệp đẩy mạnh việc khai thác, đặc biệt là khách du lịch quốc tế và khách du lịch nội địa vào các dịp cao điểm dài ngày của khách du lịch nội địa, rồi dịp cao điểm của khách du lịch quốc tế.

DIỄN ĐÀN Ý KIẾN:

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Nguyễn Mạnh Cường:

Ở các nước, du lịch bằng tàu hoả đã có từ sớm và đóng vai trò quan trọng trong số các loại phương tiện vận chuyển của khách du lịch. Hệ thống đường sắt Việt Nam khá phong phú với chiều dài trên 2.600km, một số tuyến đã phát triển mạnh, có ý nghĩa quan trọng đối với hoạt động du lịch, góp phần thu hút lượng khách đi du lịch bằng đường sắt ngày càng nhiều trong những năm gần đây. Tuy nhiên, hạ tầng đường sắt ở nước ta còn yếu so với các nước khác, cần thúc đẩy đầu tư để từng bước nâng cao chất lượng hạ tầng.

Cùng với đó là nâng cao chất lượng dịch vụ, chú trọng đào tạo nguồn nhân lực, nghiên cứu đề ra hệ thống quy chuẩn một cách cụ thể về nghiệp vụ phục vụ, chất lượng dịch vụ…. Cần tăng cường trao đổi, hợp tác giữa các nhà quản lý, các doanh nghiệp lữ hành và vận chuyển, các nhà đầu tư, và giữa các địa phương để tạo ra sản phẩm du lịch hấp dẫn đồng thời có tính cạnh tranh cao.

Trong thời gian tới, Tổng cục Du lịch sẽ tiếp tục làm việc với các bên liên quan nghiên cứu hoàn thiện khung pháp lý làm cơ sở để triển khai các hoạt động hợp tác giữa hai ngành du lịch và đường sắt, thúc đẩy loại hình du lịch đường sắt ở Việt Nam phát triển, phù hợp với xu hướng phát triển chung trong khu vực và trên thế giới.

Ông Nguyễn Tiến Thịnh, đại diện Cục Đường sắt Việt Nam:

Hiện nay ngành đường sắt mới chỉ duy trì các tuyến đang hoạt động chứ chưa đầu tư nâng cấp và phát triển thêm các tuyến mới. Để nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch đường sắt cần quan tâm đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng và nhất là đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng được yêu cầu của du lịch đường sắt. Hiện nay, ngành đang nghiên cứu xây dựng và ban hành cơ chế khuyến khích mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư và kinh doanh vận tải đường sắt. Mục tiêu đến năm 2020, ngành đường sắt phấn đấu chiếm thị phần tối thiểu 13% hành khách, 14% hàng hóa trong toàn ngành giao thông vận tải và 20% vận tải hành khách công cộng tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Ông Hoàng Văn Tuyên, Giám đốc Công ty cổ phần du lịch quốc tế Lào Cai:

Cần phải đẩy mạnh đầu tư nâng cao chất lượng toa tàu, nâng cấp, cải tạo trang thiết bị trên tàu như hệ thống điều hòa, nội thất, chăn ga gối đệm v.v. Bên cạnh đó cần có chính sách khai thác thời kỳ thấp điểm để khuyến khích khách du lịch và các hãng lữ hành bán tour. xếp hạng sao cho các toa tàu du lịch và các mức giá cả tương ứng, đồng thời có một phương thức thuận tiện cho việc đặt vé tàu, giá vé, thời gian chạy tàu, các phương tiện hỗ trợ…

Ngòai ra, cần thiết phải nâng cao trình độ phục vụ và trình độ ngoại ngữ của nhân viên phục vụ tại nhà ga cũng như nhân viên phục vụ trên tàu cho phù hợp với những đòan tàu du lịch, nhằm rút ngắn khoảng cách về công tác phục vụ so với các ngành phục vụ khác. Công tác vệ sinh trên tàu cũng cần được quan tâm và cần được cải thiện.

Thu Huyền