Cơ chế một cửa quốc gia: Bước đột phá trong cải cách TTHC

Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương)

Bộ Công Thương là một trong 3 bộ đầu tiên tham gia MCQG, tuy nhiên đến nay mới kết nối được 11 thủ tục và còn 6 thủ tục chưa kết nối được.

Sự tham gia của các bộ ngành là một phần nhưng quan trọng nhất vẫn là đơn vị vận hành cơ chế Một cửa quốc gia, đó là cái trục còn các bộ ngành là nan hoa kết nối vào. Chúng tôi đã hoàn toàn sẵn sàng, các thủ tục cơ bản đã đưa lên cổng dịch vụ công của Bộ tuy nhiên thực hiện trên MCQG vẫn chưa được như mong muốn.

Mục tiêu của MCQG là tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và chính các bộ ngành. Tuy nhiên sự chia sẻ thông tin giữa các bộ ngành qua cơ chế này đến nay vẫn chưa thực hiện được, trước hết là sự chia sẻ thông tin từ chính cơ quan hải quan. Đây là yếu tố quan trọng cần cải thiện trong thời gian tới.

TS Lê Đăng Doanh, chuyên gia kinh tế

Đóng góp của cơ chế Một cửa Quốc gia về mặt thủ tục hành chính là rất đáng ghi nhận. Tuy vậy, Cổng thông tin Một cửa Quốc gia cần đồng bộ hóa các phần mềm và trang thiết bị giữa các bộ, xây dựng hệ thống công nghệ thông tin tập trung thay vì phân tán như hiện tại thì mới có thể giúp sức được cho doanh nghiệp. Hiện nay, mỗi bộ một phần mềm khác nhau, thậm chí sử dụng công ty điện tử công nghệ khác nhau dẫn đến nhiều khi “vênh” trong thực hiện.

Ngoài ra, cần phải đặt việc thực hiện kết nối một cửa là điểm mấu chốt trong mối quan hệ hội nhập kinh tế quốc tế, trong cuộc đua cạnh tranh toàn cầu. Thời gian tới, cơ quan thực hiện MCQG cần tập trung vào các chính sách liên quan đến hội nhập, trong bối cảnh Việt Nam sắp thực thi Hiệp định thương mại tự do giữa Liên minh châu Âu và Việt Nam (EVFTA) và Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP)  với nhiều yêu cầu khắt khe về đồng bộ thể chế cho phù hợp với quy định của thế giới. 

Bên cạnh đó, cần có khảo sát định kỳ để có cơ sở so sánh với các quốc gia khác trong khi vực. Từ đó có những thay đổi cho phù hợp hơn.

Ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch Hiệp hội dệt may Việt Nam

Dệt may là ngành có kim ngạch xuất nhập khẩu rất lớn nên các DN hoạt động trong ngành này phải làm các thủ tục, đặc biệt là thủ tục xuất nhập khẩu rất nhiều. Chúng tôi rất kỳ vọng vào cơ chế một cửa quốc gia. Trên thực tế đến nay các DN dệt may cũng đã tiếp cận và sử dụng cổng MCQG rất nhiều.

 Trong thời gian tới, việc thực hiện thủ tục hành chính qua Cơ chế một cửa quốc gia cần phải được triển khai đồng bộ hơn đặc biệt là 3 khâu quan trọng, đó là công nghệ, thiết bị; con người và văn bản quy phạm pháp luật.

Có nhiều văn bản chúng ta cũng có thay đổi, nhưng còn rất nhiều văn bản mà những quy định ban hành còn phức tạp, đôi khi có muốn triển khai theo Cơ chế một cửa quốc gia này cũng khó. Các doanh nghiệp phản ánh là còn vấn đề cần được giải quyết trong thời gian sắp tới. Do đó, chúng tôi cho rằng, rất cần sự vào cuộc của tất cả các bên thì cơ chế một cửa quốc gia mới vận hành một cách có hiệu quả thông suốt được.

Cùng với đó, thiết bị công nghệ cho cả hệ thống cần được đồng bộ để việc vận hành một cách trôi chảy.

Ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Sản xuất và kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật Việt Nam

Các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thuộc bảo vệ thực vật Việt Nam đã và đang tham gia thường xuyên cổng dịch vụ công quốc gia. Tuy nhiên trong quá trình tham gia, nhiều doanh nghiệp chưa được hướng dẫn cụ thể, còn nhiều vướng mắc chưa được giải quyết ngay nên phải làm thủ tục nhiều lần. Vì vậy, chúng tôi rất mong vấn đề này được cải thiện hơn nữa.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng có băn khoăn, lo ngại về tính bảo mật của hệ thống tài liệu của DN liệu có bị lộ, lọt ra bên ngoài. Vì vậy phải làm sao để bảo mật các thông tin, tạo niềm tin cho các doanh nghiệp.

Ngoài ra, chúng tôi cũng mong muốn những đóng góp, những kiến nghị mà bản báo cáo đã đề xuất cũng như các đại biểu góp ý sẽ được các cơ quan phụ trách, có thẩm quyền tiếp thu và phản hồi sớm nhất.

Ông Nguyễn Tương, Phó Tổng thư ký Hiệp hội logistics Việt Nam

Cơ chế một cửa là bước đi quan trọng nhằm cải cách thủ tục hành chính thông qua việc đơn giản các thủ tục, qua đó nâng cao chất lượng dịch vụ công liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu đồng thời cắt giảm thủ tục hành chính và nâng cao sức cạnh tranh cộng đồng doanh nghiệp. Tuy nhiên cần phải làm thế nào để hệ thống một cửa bớt trục trặc, vướng mắc cho doanh nghiệp. Vì khi khai báo điện tử, nếu hệ thống trục trặc thì doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn, tốn kém về thời gian, chi phí.

Bên cạnh đó, nên thống nhất theo một hình thức. Các Bộ cần cố gắng bỏ khai báo hồ sơ giấy. Nếu vừa khai báo điện tử, vừa khai báo giấy sẽ rất rườm rà, phức tạp và gây tốn kém cho doanh nghiệp.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam

Chúng tôi và cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao những nỗ lực của Bộ Tài Chính trong thời gian qua, đặc biệt là cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế, hải quan hay bảo hiểm. Việc này giúp cắt giảm giờ thông quan hay nộp thuế cho các doanh nghiệp. Tuy nhiên sự kết nối chưa thực sự đồng bộ giữa các bộ ngành, một số bộ ngành đã làm rất tốt nhưng cũng có một số Bộ, ngành chưa có sự quan tâm, nỗ lực thực hiện cổng MCQG.

Các bộ ngành cần thống nhất lại mẫu biểu, giấy tờ, giảm thiểu yêu cầu cung cấp hồ sơ trùng lặp, kê khai nhiều lần. Những thông tin DN cần nhất là danh mục TTHC, thời hạn xử lý, lịch sử tiếp nhận/xử lý hồ sơ và các thông tin giúp làm rõ tại sao hồ sơ không hợp lệ (trong trường hợp bị cơ quan quản lý nhà nước từ chối).