Xây dựng văn hóa công vụ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới

Ngày 27/12/2018, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1847/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Văn hóa công vụ. Sau gần 4 năm triển khai, văn hóa công vụ tại các cơ quan công quyền ngày càng được nâng cao, ý thức kỷ luật và đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngày càng được hoàn thiện. Tuy nhiên theo bà Vũ Thị Thu Hà - Giám đốc VCCI Vũng Tàu, để công cuộc xây dựng, bồi đắp văn hóa công vụ ngày càng đi vào chiều sâu; đảm bảo tính chuyên nghiệp, trách nhiệm, năng động, minh bạch, hiệu quả; đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân, phục vụ xã hội trong bối cảnh mới hiện nay thì vẫn còn rất nhiều việc phải làm…

Với cương vị người đứng đầu VCCI Vũng Tàu - cơ quan tham mưu có hiệu quả cho Đảng và Nhà nước về các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế-xã hội, tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi cho sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp, bà có thể chia sẻ quan điểm cá nhân về sự cần thiết phải xây dựng và bồi đắp văn hóa, đạo đức công vụ cho cán bộ, công chức, viên chức; từ đó góp phần nâng cao hiệu quả cải cách hành chính nhà nước, hướng đến một nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp, liêm chính?

Văn hóa công vụ là hệ thống những giá trị, cách ứng xử, biểu tượng, chuẩn mực được hình thành trong quá trình xây dựng và phát triển công vụ, có khả năng lưu truyền và có tác động tới tâm lý, hành vi của người thực thi công vụ. Văn hóa công vụ có vai trò rất quan trọng trong tổ chức, hoạt động của các quan quan hành chính nhà nước và quá trình thực thi công vụ của cán bộ, công chức; là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước và giúp cho hoạt động của các cơ quan nhà nước được thông suốt, phân công, phân nhiệm rõ ràng, trụ sở, cảnh quan môi trường làm việc văn minh, hiện đại. Với ý nghĩa đó, việc xây dựng và không ngừng bồi đắp văn hóa, đạo đức công vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có vai trò quan trọng và rất cần thiết trong lộ trình hướng đến một nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp, liêm chính và phục vụ nhân dân, doanh nghiệp.

Nhìn ra thế giới, có thể thấy các quốc gia đạt tới sự phát triển mạnh mẽ về mọi mặt đều trên cơ sở xây dựng được một nền công vụ hiện đại, chuyên nghiệp, trong sạch, bởi đây chính là nền tảng để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước, bảo đảm việc phục vụ người dân ngày một tốt hơn. Còn tại Việt Nam, những năm qua vấn đề xây dựng và bồi đắp văn hóa, đạo đức công vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm. Theo đó ngày 2/8/2007, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 129/2007/QĐ-TTg phê duyệt Quy chế văn hóa công sở tại các cơ quan hành chính Nhà nước. Từ đây việc xây dựng, hình thành văn hóa công sở đã có nhiều tác động tích cực, không ngừng gia tăng giá trị văn hóa trong hoạt động công vụ ở các cơ quan công quyền, thúc đẩy sự phát triển của nền hành chính công vụ.

Nối tiếp Quyết định số 129/2007/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Quyết định số 1557/QĐ-TTg ngày 18/10/2012 phê duyệt Đề án "Đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức" nhằm đưa nền công vụ đạt mục tiêu "Chuyên nghiệp, trách nhiệm, minh bạch, năng động và hiệu quả". Đến ngày 27/12/2018, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1847/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Văn hóa công vụ hướng tới mục tiêu nâng cao văn hóa công vụ, góp phần hình thành phong cách ứng xử, lề lối làm việc chuẩn mực của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; bảo đảm tính chuyên nghiệp, trách nhiệm, năng động, minh bạch, hiệu quả trong hoạt động thực thi nhiệm vụ, công vụ; đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân và xã hội.

Ngày 14/6/2019, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ký Quyết định số 733/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch tổ chức thực hiện phong trào thi đua "Cán bộ, công chức, viên chức thi đua thực hiện văn hóa công sở" giai đoạn 2019 - 2025 nhằm nâng cao đạo đức công vụ, nói không với tiêu cực, nâng cao tinh thần trách nhiệm, năng lực công tác để gắn bó với nhân dân hơn, phục vụ nhân dân tốt hơn. Qua đó khẳng định quyết tâm của Chính phủ trong việc thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, đẩy lùi tiêu cực, nhũng nhiễu, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan hành chính nhà nước ngày càng hoàn thiện về phẩm chất, có tác phong chuyên nghiệp, hiện đại, đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ thời kỳ mới.

Gần đây nhất, Đại hội XIII của Đảng cũng xác định "Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân do Đảng lãnh đạo là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị". Trên tinh thần nhiệm vụ trọng tâm này, Đại hội XIII đề ra một số giải pháp xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045, trong đó chú trọng xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; xây dựng hệ thống pháp luật đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, lấy quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp làm trọng tâm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo đảm yêu cầu phát triển nhanh, bền vững; đẩy mạnh thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước theo hướng xây dựng nền hành chính dân chủ, hiện đại, chuyên nghiệp, năng động, minh bạch, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả. Để thực hiện nhiệm vụ này thì việc xây dựng và nâng cao văn hóa công vụ trong các cơ quan hành chính nhà nước được xác định là một trong những nội dung quan trọng hàng đầu góp phần tạo ra môi trường văn hóa để mỗi cán bộ, công chức, viên chức không ngừng học tập, rèn luyện, xứng đáng là những "công bộc" của dân, tôn trọng, phục vụ nhân dân,  doanh nghiệp vì lợi ích của nhân dân, doanh nghiệp; qua đó xây dựng mối quan hệ mật thiết giữa cơ quan hành chính nhà nước với nhân dân, doanh nghiệp tạo nên nét đẹp văn hóa của một nền hành chính văn minh, hiện đại. Điều này càng có ý nghĩa hơn khi đặt trong bối cảnh nước ta đang đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Bà vừa đề cập đến Đề án Văn hóa công vụ - một Đề án lớn, được chuẩn bị công phu và có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong thời kỳ cả nước đẩy mạnh cải cách hành chính, cải cách chế độ công vụ, công chức. Bà đánh giá như thế nào về việc triển khai thực hiện Đề án này?

Qua 3 năm triển khai thực hiện Đề án Văn hóa công vụ, văn hóa công vụ tại các cơ quan công quyền ngày càng được nâng cao, ý thức kỷ luật và đạo đức công vụ ngày càng được hoàn thiện. Về tinh thần, thái độ làm việc, khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức luôn ý thức rõ về chức trách, nhiệm vụ được giao; tuân thủ sự phân công của tổ chức; tâm huyết, tận tụy, gương mẫu làm tròn chức trách, nhiệm vụ; có ý thức tổ chức kỷ luật; nghiêm chỉnh chấp hành nội quy, quy chế của cơ quan, tổ chức; chủ động phối hợp trong thực hiện nhiệm vụ, công vụ; không gây khó khăn, phiền hà, vòi vĩnh, kéo dài thời gian xử lý công việc của cơ quan, tổ chức và người dân; không thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm trước những khó khăn, bức xúc của người dân; sẵn sàng nhận và nỗ lực hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Trong ứng xử, giao tiếp với người dân, cán bộ, công chức, viên chức luôn tôn trọng, lắng nghe, tận tình hướng dẫn về quy trình xử lý công việc và giải thích cặn kẽ những thắc mắc của người dân. Thực hiện "4 xin, 4 luôn" (xin chào, xin lỗi, xin cảm ơn, xin phép; luôn mỉm cười, luôn nhẹ nhàng, luôn lắng nghe, luôn giúp đỡ). Đối với đồng nghiệp, cán bộ, công chức, viên chức luôn có tinh thần hợp tác, tương trợ trong thực hiện nhiệm vụ, công vụ; không bè phái gây mất đoàn kết nội bộ của cơ quan, tổ chức. Đối với lãnh đạo cấp trên, cán bộ, công chức, viên chức luôn tuân thủ thứ bậc hành chính, phục tùng sự chỉ đạo, điều hành, phân công công việc của cấp trên; không trốn tránh, thoái thác nhiệm vụ; không nịnh bợ lấy lòng vì động cơ không trong sáng.

Song song đó đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cũng không ngừng học tập, tu dưỡng, rèn luyện về đạo đức, lối sống. Thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; trung thực, giản dị, thẳng thắn, chân thành; không có biểu hiện cơ hội, sống ích kỷ, ganh ghét, đố kỵ. Không sa vào các tệ nạn xã hội; không sử dụng đồ uống có cồn trong thời gian làm việc, xây dựng nếp sống văn minh; tuân thủ kỷ luật về phát ngôn, không sử dụng mạng xã hội để khai thác, tuyên truyền các thông tin chưa được kiểm chứng, phiến diện, một chiều ảnh hưởng đến hoạt động công vụ; tuân thủ chuẩn mực đạo đức gia đình và xã hội, thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc; không mê tín dị đoan và có những hành vi phản cảm khi tham gia các lễ hội.

Công tác thông tin, tuyên truyền, tổ chức quán triệt Quyết định số 1847/QĐ-TTg ngày 27/12/2018 của Thủ tướng Chính phủ cũng được triển khai nghiêm túc tới toàn thể công chức, viên chức và người lao động, qua đó góp phần quan trọng giúp công chức, viên chức và người lao động ngày càng nhận thức sâu sắc hơn về những nội dung cơ bản của Đề án Văn hóa công vụ, đưa việc thực hiện Đề án thành công việc tự giác, thường xuyên của công chức, viên chức; từng bước xây dựng hình ảnh người công chức, viên chức với tinh thần, thái độ làm việc, giao tiếp ứng xử, đạo đức lối sống chuẩn mực, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Theo bà để công cuộc xây dựng văn hóa công vụ ngày càng đi vào chiều sâu; đảm bảo tính chuyên nghiệp, trách nhiệm, năng động, minh bạch, hiệu quả; đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân, phục vụ xã hội trong bối cảnh mới hiện nay cần tập trung vào những giải pháp trọng tâm nào?

Để quá trình xây dựng, bồi đắp văn hóa công vụ đáp ứng hiệu quả các yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới, theo tôi cần chú trọng tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến các nội dung của văn hóa công vụ nhằm nâng cao nhận thức, tạo chuyển biến mạnh mẽ cho cán bộ, công chức, viên chức về tinh thần, thái độ làm việc, các chuẩn mực giao tiếp, ứng xử, đạo đức, lối sống, nhằm tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có kỷ cương, trách nhiệm, tận tụy, chuyên nghiệp. Nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện quy định về văn hóa công vụ trong Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức và các văn bản hướng dẫn thi hành; nghiên cứu, sửa đổi các quy định, nội quy, quy chế làm việc của cơ quan, tổ chức nhằm tạo cơ sở pháp lý ngăn ngừa một cách bài bản những vi phạm về văn hóa công vụ; tham mưu, đề xuất sáng kiến, nỗ lực cải cách hành chính, xây dựng tác phong, lề lối công tác, rèn luyện đạo đức công vụ, góp phần xây dựng một nền hành chính phục vụ, xây dựng Chính phủ kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, bứt phá, hiệu quả, xây dựng Nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.

Song song đó cần chú trọng việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016, của Bộ Chính trị về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh"; Nghị quyết số 04-NQ/TW ngày 30/10/2016, của Hội nghị lần thứ tư BCH Trung ương Đảng khóa XII về "Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ"; Quy định số 08-QĐi/TW ngày 25/10/2018 của BCH Trung ương về "Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên BCH Trung ương"; Quy định số 205-QĐ/TW, ngày 23/9/2019, của Bộ Chính trị khóa XII về "Kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức, chạy quyền" trong các cơ quan hành chính nhà nước. Tích cực thực hiện Đề án văn hóa công vụ. Đẩy mạnh các phong trào thi đua Cán  bộ, công chức, viên chức thi đua thực hiện văn hóa công sở; nhân rộng các mô hình tiêu biểu và cách làm hay trong thực thi công vụ và xây dựng văn hóa công vụ; tạo môi trường và điều kiện thuận lợi để cán bộ, công chức, viên chức giao lưu, chia sẻ những giải pháp, cách làm hiệu quả trong triển khai nhiệm vụ.

Đẩy mạnh triển khai đồng bộ các quy định về văn hóa công vụ trong tất cả các ngành và lĩnh vực, các cơ quan hành chính nhà nước từ Trung ương đến địa phương. Ứng dụng rộng rãi công nghệ thông tin trong hoạt động nội bộ của các cơ quan, tổ chức, hướng tới nâng cao năng suất lao động, giảm hội họp, giấy tờ hành chính và chế độ báo cáo, tạo nền tảng phát triển Chính phủ điện tử. Cung cấp thông tin, dịch vụ công trực tuyến mức độ cao, trên diện rộng cho người dân và doanh nghiệp; niêm yết đầy đủ các thủ tục hành chính tại trụ sở nhằm làm cho hoạt động của cơ quan, tổ chức được minh bạch hơn, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn. Tăng cường thanh tra, kiểm tra việc thực hiện văn hóa công vụ theo chương trình, kế hoạch hằng năm và xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật. Kịp thời biểu dương, khen thưởng những cán bộ, công chức, viên chức có thành tích, gương mẫu trong thực hiện văn hóa công vụ.

Ngoài ra cũng cần chú trọng tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, kĩ năng nghề nghiệp cho cán bộ, công chức, viên chức; đề cao đạo đức công vụ, trách nhiệm xã hội, siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong chỉ đạo và thực thi công vụ, nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có uy tín, có chuyên môn giỏi, thông thạo nghiệp vụ, có phẩm chất đạo đức tốt, luôn gần dân, biết lắng nghe, thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, tôn trọng và bảo vệ quyền lợi chính đáng của nhân dân và phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn. Xây dựng và thực hiện tốt quy chế dân chủ trong hoạt động cơ quan, tạo sự đoàn kết, thống nhất, phát huy cao độ nguồn lực, sức mạnh của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Tích cực thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017, của Hội nghị lần thứ sáu BCH Trung ương Đảng khóa XII về "Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả" nhằm tạo sự chuyển biến sâu sắc trong nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị, từng bước xây dựng đội ngũ cán bộ đủ về số lượng và cao về chất lượng, đáp ứng hiệu quả các yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới.      

Xin chân thành cảm ơn bà về buổi trò chuyện này!

Nguồn: Vietnam Business Forum