Đa dạng hóa thị trường, chủ động phòng tránh rào cản thương mại

10:48:49 | 9/11/2022

Nhiều rào cản thương mại mới và xu hướng lạm phát trên thế giới tăng cao gián tiếp làm giảm mức cầu, ảnh hưởng đến tình hình xuất khẩu của Việt Nam. Chủ động tìm kiếm các thị trường ngách và phòng tránh các rào cản thương mại là những giải pháp quan trọng để “giữ nhịp” xuất khẩu.

Tập trung vào thị trường ngách, hàng hóa thế mạnh

Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục xúc tiến Thương mại (Bộ Công Thương) cho rằng các hoạt động xúc tiến thương mại cần được tăng cường, đặc biệt ở những thị trường ngách, thị trường mới như thị trường châu Phi, Trung Đông, viễn đông của Nga, Trung Á, Mỹ La tinh,… Đây là phương án phòng tránh được các rủi ro, đặc biệt là các ảnh hưởng tác động từ sự điều chỉnh chính sách tài khóa, tiền tệ của các nước.

Chia sẻ về chính sách thương mại mới, thị trường tiềm năng ở khu vực Tây Bắc Châu Phi, ông Nguyễn Quốc Chính – Phụ trách Thương vụ Việt Nam tại Maroc (kiêm nhiệm Guinea, Benin, Bờ Biển Ngà, Burkina Faso) cho biết, Maroc sẽ giảm thuế nhập khẩu từ 10% xuống 2,5% đối với cà phê; giảm thuế nhập khẩu cho các sản phẩm đầu vào để sản xuất bộ lọc cho xe ô tô; hoãn thu thuế nhập khẩu đối với gia súc nhập khẩu có trọng lượng từ 550 kg trở lên,với hạn ngạch 200.000 con…

Theo ông Nguyễn Quốc Chính, một thị trường khác ở khu vực châu Phi mà hàng Việt có nhiều cơ hội thúc đẩy hàng hóa là Bờ Biển Ngà. Đây là một quốc gia thuộc Tây Châu Phi, với dân số gần 26,5 triệu người, sức tiêu thụ hàng hóa khá mạnh, trong khi tiêu chuẩn sản phẩm không quá khắt khe, phù hợp với hàng hóa của Việt Nam. Sản phẩm của Việt Nam được Bờ Biển Ngà đánh giá là sản phẩm trung cấp, có nhu cầu nhập khẩu khá lớn nhiều mặt hàng từ Việt Nam.

Đại diện Thương vụ Việt Nam tại Nam Ninh, Trung Quốc đề xuất, trong bối cảnh nguồn ngân sách dành cho công tác xúc tiến thương mại còn hạn chế, chúng ta cần xây dựng phương án có trọng tâm trọng điểm, tập trung vào một vài ngành hàng hoặc một vài nhóm mặt hàng có thế mạnh xuất khẩu nhằm tạo hiệu ứng lan tỏa sang các nhóm hàng khác cùng loại. Đối với thị trường Trung Quốc, các doanh nghiệp nên cân nhắc xây dựng thương hiệu và đẩy mạnh xuất khẩu đối với trái sầu riêng và măng cụt Việt Nam (là hai sản phẩm Trung Quốc không sản xuất được), từ đó góp phần tạo hiệu ứng lan tỏa cho các mặt hàng trái cây khác của Việt Nam tại thị trường Trung Quốc.

Phòng tránh rào cản thương mại

Không chỉ tăng cường xúc tiến thương mại, các chuyên gia cho rằng, khi hàng rào thuế quan được dở bỏ theo cam kết trong các FTA, một số mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam phải đối diện với nguy cơ lớn hơn bị điều tra áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại.

Ông Chu Thắng Trung – Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) chia sẻ, hiện nay có 224 vụ việc điều tra phòng vệ thương mại liên quan đến Việt Nam, trong đó chống bán phá giá là 124 vụ; chống trợ cấp là 23 vụ; tự vệ 45 vụ; chống lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại là 32 vụ. Các sản phẩm xuất khẩu bị điều tra: Thép, sản phẩm thép, sợi, sản phẩm nhựa, sản phẩm cao su, vật liệu xây dựng, đồ gỗ, ống đồng, tôm, cá tra, mật ong,… Các thị trường: Hoa Kỳ, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Úc, Canada, EU, Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philippines, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Mexico,…

Ông Trần Ngọc Quân – Tham tán Thương mại Việt Nam tại Bỉ và EU nhấn mạnh thị trường EU đang có xu hướng dịch chuyển rất mạnh mẽ sang tiêu dùng xanh, sạch, đòi hỏi đáp ứng tiêu chuẩn phát triển bền vững về lao động, môi trường... Do vậy, các doanh nghiệp nên có kế hoạch kinh doanh bài bản, lâu dài để đáp ứng các yêu cầu mới của thị trường EU.

Ông Đỗ Ngọc Hưng – Tham tán Thương mại Việt Nam tại Hoa Kỳ cho biết, dự báo Chính phủ Hoa Kỳ sẽ tiếp tục áp dụng nhiều biện pháp kiểm soát lạm phát, bảo hộ sản xuất trong nước thông qua các biện pháp phòng vệ thương mại, đồng thời, gây sức ép mở cửa các thị trường xuất khẩu.

“Hoa Kỳ sẽ tiếp tục thúc đẩy, đề nghị Việt Nam phải có nhượng bộ rõ ràng hơn trong việc mở cửa, tiếp cận thị trường, giải quyết những khúc mắc, tồn tại trong quan hệ kinh tế, thương mại với Hoa Kỳ của Việt Nam trong những năm qua, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến chính sách tiền tệ, thương mại dịch vụ, quản lý kinh tế nền tảng số - luật an ninh mạng. Bên cạnh đó, việc tăng trưởng thương mại trung bình 20%/năm dẫn đến một số mặt hàng đều có thể trở thành đối tượng bị điều tra phòng vệ thương mại”, ông Đỗ Ngọc Hưng phân tích.

Trước các tác động của hội nhập, cùng với chính sách bảo hộ của một số thị trường, số lượng vụ việc điều tra phòng vệ thương mại ở cả hai chiều xuất khẩu và nhập khẩu dự báo sẽ gia tăng, ông Chu Thắng Trung cho rằng, các doanh nghiệp cần chủ động nghiên cứu thực tiễn các vụ việc đã có kết luận để chuẩn bị sẵn hồ sơ chứng minh cho các lô hàng đã xuất khẩu để chuẩn bị một phương án kế hoạch tốt nhất khi gặp tình huống tương tự.

Hương Ly (Vietnam Business Forum)