Bùng nổ xu hướng dinh dưỡng từ thực vật và cơ hội vàng cho các doanh nghiệp Việt

Đây là nhận định của các chuyên gia có mặt tại Hội thảo khoa học quốc tế "Dinh dưỡng thực vật và Giải pháp sức khỏe của thế kỷ 21" do Công ty Sữa đậu nành Việt Nam (Vinasoy) phối hợp với Viện Dinh dưỡng Quốc gia đồng tổ chức.

Lợi ích của dinh dưỡng thực vật với sức khỏe

Có thể thấy xu hướng tiêu dùng thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật đang bùng nổ trên toàn thế giới; ngày càng có nhiều người tiêu dùng công nhận lợi ích và tác động tích cực của dinh dưỡng thực vật đến sự cân bằng dinh dưỡng nói riêng - sức khỏe nói chung cũng như những ảnh hưởng tích cực, bền vững của chúng đến môi trường.

PGS.TS Trương Tuyết Mai - Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia phát biểu tại sự kiện

Tại Việt Nam, xu hướng này cũng đang từng bước bắt nhịp với thế giới bởi tính đúng đắn và cấp thiết mà dinh dưỡng thực vật mang lại. Điều này càng có ý nghĩa khi đặt trong bối cảnh tình trạng mất cân bằng dinh dưỡng ngày càng tăng cao do thiếu kiến thức và giải pháp hiệu quả về chế độ dinh dưỡng lành mạnh. Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân đẩy tỷ lệ gia tăng các bệnh mạn tính không lây trở thành báo động đỏ ở cả Việt Nam lẫn trên toàn thế giới.

Thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy năm 2022, có khoảng 81% nguyên nhân tử vong toàn quốc đến từ các bệnh mạn tính không lây. Còn tại Việt Nam, dữ liệu của Bộ Y tế công bố năm 2022 cho thấy bệnh mạn tính không lây gây ra 77/100 trường hợp tử vong, trong đó bệnh tim mạch chiếm 44%, ung thu 22%, phổi mạn tính 9%, đái tháo đường 4% và các bệnh khác 21%. Thực trạng bệnh tim mạch đáng báo động với 25% dân số mắc các bệnh về tim mạch, xu hướng tử vong do các bệnh về tim mạch ngày càng tăng và ngày càng trẻ hóa.

PGS TS Trương Tuyết Mai - Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết mối liên hệ giữa chế độ dinh dưỡng không lành mạnh (nhiều chất béo, nhiều đường tự do, nhiều muối…) là nguyên nhân gây ra bệnh béo phì và các bệnh mạn tính không lây như: ung thư, đái tháo đường và tim mạch.

Các nghiên cứu cho thấy trong vòng 20 năm qua, xu hướng tiêu thụ năng lượng và cơ cấu các chất sinh năng lượng cũng đã có sự thay đổi, đặc biệt tỉ lệ tiêu thụ thịt đỏ và thịt động vật cao hơn nhu cầu khuyến nghị, trong khi mức tiêu thụ rau chưa đạt nhu cầu khuyến nghị, chỉ đạt khoảng 74% so với mức khuyến nghị. Chính chế độ ăn không hợp lý, tình trạng dinh dưỡng kém, lạm dụng rượu bia, ít hoạt động thể lực hút thuốc... là những yếu tố nguy cơ làm gia tăng các bệnh mạn tính không lây nhiễm.

Trước tình hình trên, Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến cáo người dân nên cân đối khẩu phần ăn hằng ngày, giảm mức tiêu thụ thịt và tăng tiêu thụ thực phầm có nguồn gốc từ thực vật. Người trưởng thành nên sử dụng nhiều đạm thực vật hơn đạm động vật để bảo vệ sức khỏe; cụ thể mỗi người trưởng thành nên tiêu thụ khoảng 100g đậu, đỗ, hạt mỗi ngày. Việc giữ chế độ dinh dưỡng cân bằng, hợp lý này sẽ giúp hạn chế thành phần không có lợi cho sức khỏe đưa vào cơ thể, đồng thời tăng các chất dinh dưỡng có lợi để giảm các nguy cơ gây bệnh mạn tính không lây.

Đồng quan điểm, Tiến sỹ Andrea Glenn đến từ Đại học Harvard (Hoa Kỳ) cho rằng để ngăn ngừa và kiểm soát các bệnh về tim mạch, người dân nên thay thế một số đạm động vật bằng nguồn đạm thực vật trong khẩu phần ăn hằng ngày. “Chế độ ăn uống tổng thể rất quan trọng, trong đó chế độ dinh dưỡng thực vật lành mạnh sẽ giúp ngăn ngừa được bệnh béo phì, bệnh đái tháo đường tuýp 2 và nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Chỉ cần những thay đổi nhỏ bao gồm sử dụng nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật lành mạnh hơn có thể tác động tích cực đến nguy cơ mắc bệnh mãn tính. Mỗi người có thể chọn cách ăn kiêng dựa vào thực vật phù hợp nhất với các giá trị dinh dưỡng, sở thích và mục tiêu điều trị, sử dụng của mình để đảm bảo tuân thủ tốt nhất trong thời gian dài" - Tiến sỹ Andrea Glenn khuyến nghị.

Thị trường dinh dưỡng thực vật - "Miếng bánh ngon" cho các doanh nghiệp

Bà Trezelene Chan - Giám đốc Phát triển bền vững châu Á - Thái Bình Dương, Công ty nghiên cứu thị trường Kantar Singapore cho biết người dân trên thế giới rất quan tâm đến các thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật khi có đến ¼ số người ăn chay linh hoạt, nghĩa là họ tăng tiêu dùng rau củ hơn so với thịt, cá. Các nghiên cứu của Kantar Singapore cho thấy thực phẩm từ thực vật đang phát triển mạnh mẽ, dự báo sẽ tăng gấp năm lần so với hiện tại, đạt 162 tỉ USD năm 2030; trong đó 40% sự tăng trưởng đến từ châu Á - Thái Bình Dương (APAC).

Tại Việt Nam, thị trường dinh dưỡng thực vật cũng đã có những bước chuyển mình hết sức tích cực. Theo nghiên cứu của Kantar Singapore, đại dịch khiến nhiều người tiêu dùng chủ động đưa thực phẩm có nguồn gốc thực vật vào chế độ ăn uống hàng ngày. Đặc biệt có đến 83% người tiêu dùng Việt đang tìm kiếm giải pháp mới tăng cường hệ miễn dịch, 82% người tiêu dùng Việt đang nỗ lực cải thiện sức khỏe của bản thân, cố gắng đưa đạm thực vật vào chế độ ăn uống.

Ngoài ra 75% người tiêu dùng Việt tham gia cuộc khảo sát của Kantar Singapore cho biết họ có ý định chi trả nhiều hơn cho các sản phẩm tích cực đến môi trường; 92% người tiêu dùng Việt tin rằng sống theo cách thân thiện với môi trường hơn có thể cải thiện sức khỏe của họ vào năm 2022 (so với APAC: 78%).

Những dấu hiệu tích cực về hành vi và thái độ nói trên đã thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo của nhiều doanh nghiệp trong hoạt động nghiên cứu, sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm có nguồn gốc từ thực vật. Đơn cử Vinasoy gần đây đã đưa ra thị trường dòng sữa chua uống VEYO Yogurt làm từ 100% thực vật đầu tiên tại Việt Nam, đánh dấu bước tiến trong lĩnh vực dinh dưỡng thực vật. Lãnh đạo Vinasoy cũng cam kết sẽ tiên phong phát triển các giải pháp dinh dưỡng toàn diện từ thực vật, mang lại cuộc sống lành mạnh cho mọi nhà.

Cùng với Vinasoy, các chuỗi cà phê, nhà hàng cũng đang đồng loạt đổi mới thực đơn của mình theo hướng tăng cường các thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật, giảm thực phẩm từ động vật. "Hiện Việt Nam là một trong bốn quốc gia (Malaysia, Ấn Độ, Trung Quốc) dẫn đầu khu vực châu Á - Thái Bình Dương về phát triển dinh dưỡng thực vật. Dự báo đến năm 2027, giá trị ngành hàng này có thể đạt đến 249 triệu USD và đây thực sự là cơ hội vàng, là mảnh đất tiềm năng để các doanh nghiệp khai phá" - bà Trezelene Chan nhấn mạnh.

Mỹ Châu (Vietnam Business Forum)