Kinh tế tập thể giữ vai trò nòng cốt trong xây dựng nông thôn mới

Những năm qua, kinh tế tập thể (KTTT), mà nòng cốt là các hợp tác xã (HTX), đã từng bước khẳng định được vai trò quan trọng trong thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc. Hoạt động của khối KTTT và HTX góp phần nâng cao thu nhập, chuyển dịch cơ cấu lao động, thúc đẩy kinh tế phát triển, thay đổi diện mạo nông thôn tại các địa phương.

Bước sang giai đoạn 2021-2025, KTTT và HTX tiếp tục được xác định là yếu tố quan trọng khi tiêu chí số 13 được bổ sung thêm nhiều chỉ tiêu khác, cụ thể như: Thực hiện truy xuất nguồn gốc các sản phẩm chủ lực của xã gắn với xây dựng vùng nguyên liệu và được chứng nhận VietGAP hoặc tương đương; có kế hoạch và triển khai kế hoạch bảo tồn, phát triển làng nghề, làng nghề truyền thống (nếu có) gắn với hạ tầng về bảo vệ môi trường; có tổ khuyến nông cộng đồng hoạt động hiệu quả…

Vai trò nòng cốt

Hợp tác xã Nấm Tam Đảo, thôn Tích Cực, xã Hợp Châu, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc là một trong những HTX nông nghiệp chuyên trồng nấm ăn và nấm dược liệu. Sản phẩm của HTX gồm các loại nấm sò, nấm bào ngư, nấm rơm, nấm linh chi…

Nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật công nghệ cao vào quá trình trồng nấm, đưa máy móc vào hỗ trợ các công đoạn và sản xuất nấm theo quy trình VietGAP mà sản phẩm của HTX luôn được người tiêu dùng tin tưởng lựa chọn.  Mô hình sản xuất nấm ứng dụng công nghệ cao đã giúp HTX Nấm Tam Đảo tăng gấp đôi năng suất, với sản lượng 150 tấn nấm tươi một năm, đạt lợi nhuận khoảng 700 triệu đồng. Bên cạnh việc tập trung trồng và chăm sóc các loại nấm có giá trị kinh tế cao, cũng như cung ứng giống nấm, nguyên liệu trồng nấm cho các hộ thành viên, Hợp tác xã đang tích cực tìm kiếm thị trường tiêu thụ cũng như đưa sản phẩm nấm mang thương hiệu Tam Đảo vào hệ thống siêu thị trong và ngoài tỉnh và cung cấp cho thị trường Hà Nội, Phú Thọ, Bắc Ninh…

Thực tế cho thấy, nhiều mô hình kinh tế tập thể, HTX hoạt động hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế bền vững, xây dựng nông thôn mới. Tỉnh Vĩnh Phúc hiện có trên 700 HTX, doanh thu bình quân của mỗi HTX khoảng 1,6 tỷ đồng/năm. Tổng số lao động làm việc thường xuyên trong các HTX đạt trên 200 nghìn người, với mức thu nhập bình quân khoảng 52 triệu đồng/người/năm.

Nhiều mô hình HTX hoạt động hiệu quả theo phương thức sản xuất gắn với chuỗi giá trị, góp phần hỗ trợ tích cực cho các thành viên trong bao tiêu sản phẩm, thúc đẩy tái sản xuất tại địa phương như HTX dịch vụ nông nghiệp Nhân Lý (Bình Xuyên); HTX Rau an toàn Vân Hội Xanh (Tam Dương); HTX Chăn nuôi bò sữa Tam Đảo (Tam Đảo); HTX Rau an toàn Vĩnh Phúc (Tam Dương)...Một số mô hình HTX hoạt động hiệu quả sau khi chuyển đổi theo Luật Hợp tác xã 2012, góp phần tích cực hỗ trợ phát triển kinh tế hộ cho các thành viên như HTX dịch vụ môi trường Tam Phúc (Vĩnh Tường); HTX vật liệu xây dựng Tuổi trẻ (thành phố Vĩnh Yên).

Thúc đẩy xây dựng nông thôn mới bền vững

Theo Văn phòng Điều phối nông thôn mới tỉnh Vĩnh Phúc: Thực hiện mục tiêu xây dựng NTM tỉnh Vĩnh Phúc 5 năm, giai đoạn 2021 - 2025, Ban Chỉ đạo xây dựng NTM của tỉnh đã tích cực chỉ đạo các địa phương chọn điểm các xã, thôn thực hiện xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu và yêu cầu các sở, ngành, địa phương phối hợp chặt chẽ, tập trung tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho từng tiêu chí và ưu tiên nguồn lực thực hiện.Trong đó, chú trọng phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn gắn với xây dựng NTM theo hướng nông nghiệp sinh thái, kinh tế tuần hoàn. Khai thác lợi thế của mỗi địa phương, tiếp tục thực hiện hiệu quả tái cơ cấu ngành Nông nghiệp; triển khai mạnh mẽ Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) nhằm nâng cao giá trị gia tăng, phù hợp với quá trình chuyển đổi số, thích ứng với biến đổi khí hậu; phát triển mạnh ngành nghề nông thôn; nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX, hỗ trợ các doanh nghiệp (DN) khởi nghiệp ở nông thôn.... Để đạt tiêu chí 13 về hình thức tổ chức sản xuất đòi hỏi các xã phải có HTX hoạt động hiệu quả theo Luật HTX. Vì thế, trong chương trình xây dựng NTM, không thể thiếu sự tham gia của kinh tế tập thể, nòng cốt là HTX.Các HTX nói chung, HTX nông nghiệp nói riêng không chỉ giữ vai trò quan trọng trong việc cơ cấu lại sản xuất, tăng cường tính liên kết trong sản xuất, bao tiêu nông sản, giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập cho nông dân, mà còn đóng góp nguồn đầu tư để xây dựng cơ sở hạ tầng, thay đổi căn bản diện mạo nông thôn.Để nâng cao vai trò của HTX trong xây dựng NTM, thời gian qua, các địa phương trong tỉnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến Luật HTX, các chương trình hỗ trợ phát triển nông nghiệp, xây dựng NTM cho đội ngũ cán bộ, thành viên các HTX.

Ông Vũ Chí Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc cho biết: Vĩnh Phúc đã ban hành các cơ chế, chính sách khuyến khích dồn thửa, đổi ruộng nhằm hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi để các HTX, DN, người dân tích tụ ruộng đất, góp phần thực hiện tốt việc quy hoạch các vùng sản xuất tập trung, đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp công nghệ cao.Tỉnh đặc biệt quan tâm đến công tác chỉ đạo chuyển đổi, tổ chức lại hoạt động của các HTX theo Luật HTX năm 2012, phát triển, nhân rộng các mô hình HTX kiểu mới hoạt động hiệu quả.Liên minh HTX tỉnh đã triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ các HTX tiếp cận thị trường, kết nối với các DN; định hướng sản phẩm chủ lực, xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm; hỗ trợ vốn vay cho các HTX đầu tư mở rộng sản xuất, xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu sản phẩm...Nhờ đó, khu vực kinh tế HTX trên địa bàn tỉnh những năm gần đây có bước phát triển về số lượng và chất lượng. Hiệu quả hoạt động được nâng cao với nhiều loại hình dịch vụ, tạo điều kiện cho các thành viên, hộ nông dân chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.

Thời gian tới, các HTX trong tỉnh tiếp tục đổi mới hoạt động, mở rộng quy mô sản xuất; đẩy mạnh xây dựng, nhân rộng các mô hình kinh tế HTX gắn với chuỗi giá trị, tạo động lực cho quá trình xây dựng NTM gắn với thực hiện tốt Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nông dân; tích cực triển khai thực hiện Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”, phát triển thêm sản phẩm OCOP; chú trọng đầu tư xây dựng vùng sản xuất công nghệ cao, phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp xanh. Qua đó phát huy vai trò của các HTX tiếp tục đóng góp xây dựng, nâng cấp kết cấu hạ tầng nông thôn, góp phần tích cực vào Chương trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu.

Trang thông tin có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương

Minh Ngọc (Vietnam Business Forum)