Kiểm soát rủi ro về thuế khi kinh doanh thương mại điện tử

09:52:27 | 29/8/2024

Trong 6 tháng đầu năm 2024, cơ quan thuế đã rà soát, xử lý vi phạm 4.560 người nộp thuế (gồm 1.274 DN, 3.286 cá nhân) với số thuế xử lý truy thu và phạt là 297 tỷ đồng; doanh thu TMĐT trong nước ước khoảng 1,98 triệu tỷ đồng, số thuế đã nộp khoảng 54.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo đánh giá của cơ quan chức năng, con số này vẫn chưa phản ánh đầy đủ quy mô doanh thu TMĐT tại Việt Nam, dư địa cho thu thuế vẫn còn nhiều.

Đã kinh doanh phải thực hiện nghĩa vụ thuế

Theo bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, thời gian qua, cùng với sự phát triển của nền kinh tế số, hoạt động kinh doanh TMĐT tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt có những buổi livestream bán hàng đạt doanh thu kỷ lục cả trăm tỷ đồng. Đây là cơ hội lớn cho các nhãn hàng gia tăng doanh thu và thúc đẩy kinh tế chung của đất nước. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế đã quyết liệt chỉ đạo cục thuế các tỉnh, TP tăng cường quản lý thuế, thanh tra kiểm tra theo phương thức quản lý rủi ro, trong đó có hoạt động kinh doanh TMĐT. Đi cùng với đó, số tiền từ truy thu thuế, tiền phạt của các tổ chức, cá nhân kinh doanh TMĐT cũng lên tới hàng trăm tỷ đồng. “Nếu trốn thuế, người kinh doanh sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều, trong đó có cả việc bị sàn TMĐT xóa tài khoản, ảnh hưởng tới thu nhập của cá nhân và sự phát triển chung của ngành kinh doanh TMĐT. Do vậy, các hộ và cá nhân kinh doanh TMĐT phải tuân thủ nghĩa vụ nộp thuế, tự khai, tự tính, tự nộp và tự chịu trách nhiệm về số liệu kê khai’’ – bà Cúc nhấn mạnh.

Ở góc độ là nhà cung cấp nền tảng, đại diện TikTok Việt Nam cho biết, mô hình kinh doanh tiếp thị liên kết hiện đang rất phổ biến trên tính năng TMĐT TikTok Shop. Trên cơ sở đó, TikTok Việt Nam cũng nêu ra một số các vấn đề về thuế được nhà bán hàng và nhà sáng tạo nội dung đặc biệt quan tâm như: những khoản thuế phải nộp của nhà bán hàng và người sáng tạo khi có doanh thu, thu nhập từ TikTok shop; nghĩa vụ nhà bán hàng và nhà sáng tạo nội dung đối với thuế thu nhập cá nhân từ hoạt động tiếp thị liên kết… Để làm rõ, trong trường hợp nhà bán hàng thực hiện khấu trừ thuế TNCN của nhà sáng tạo, đây là số tiền thuế tạm tính và theo đó, nhà sáng tạo sẽ có thể phải nộp thêm thuế hoặc được hoàn thuế khi nhà sáng tạo thực hiện quyết toán thuế thu nhập cá nhân hằng năm, tuỳ từng trường hợp cụ thể.

Kiểm soát như thế nào?

Hiện nay có nhiều người kinh doanh do chưa nắm đầy đủ quy định pháp luật liên quan đến nghĩa vụ thuế, nên đã “quên”, hoặc gặp khó khăn trong việc thực hiện nghĩa vụ với NSNN. Chính vì vậy, bà Nguyễn Thị Cúc cho rằng, không phải số lượng người trốn thuế tăng lên mà phải khẳng định là do cơ quan thuế thực hiện thanh tra, kiểm tra tốt lên. Thực tế có không ít người có doanh thu từ bán hàng TMĐT hàng tỷ đồng, nhưng lại nghĩ “không nộp thuế”. Do vậy, người bán hàng cần phải tuân thủ nghĩa vụ nộp thuế, cân nhắc giữa cái lợi của việc kê khai, nộp thuế đầy đủ với việc trốn thuế. Việc nộp thuế còn góp phần tăng thu cho NSNN, từ đó đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế. Nếu gặp khó khăn trong việc nộp thuế, các hộ và cá nhân kinh doanh có thể tìm đến các đơn vị kế toán dịch vụ hoặc đại lý thuế chuyên nghiệp để được hỗ trợ nghiệp vụ.

Thực tế kinh doanh TMĐT hiện nay dẫn tới khó quản lý doanh thu vì hàng hóa được bán trên nhiều sàn, nhiều nền tảng khác nhau. Do đó, việc thực hiện nghĩa vụ thuế sẽ tốn nhiều nhân sự để xuất hoá đơn. Khi xuất hoá đơn thủ công, thông tin trên sàn và trên phần mềm quản lý khác nhau; số lượng về hoá đơn phải xuất hàng ngày rất lớn, dễ dẫn đến sai thời điểm vì thực trạng bán hàng không cố định thời gian. Với các hộ kinh doanh kê khai và doanh nghiệp, việc thông tin rời rạc ở nhiều giải pháp quản lý khác nhau có thể gây ra sai sót số liệu; việc lập tờ khai thủ công và đối chiếu các tờ khai báo cáo thuế dẫn tới rủi ro về thuế; thiếu thông tin cập nhật về thuế, dẫn tới việc xử lý sai sót và rủi ro về thuế… Để giúp giải quyết các vấn đề liên quan đến kê khai, nộp thuế theo đúng quy định, Công ty Cổ phần MISA đã phát triển bộ giải pháp toàn diện kết nối trực tiếp với các sàn TMĐT, đồng bộ dữ liệu vào phần mềm bán hàng để quản lý hàng hóa, tồn kho và doanh thu từ nhiều kênh, tích hợp với hóa đơn điện tử, chữ ký số và phần mềm kế toán của MISA, tự động xuất hóa đơn và truyền dữ liệu lên cơ quan thuế và thực hiện các nghĩa vụ kê khai, báo cáo thuế nhanh chóng, chính xác.

Lê Hiền (Vietnam Business Forum)