Triển vọng kinh tế phát triển ổn định

Theo dự báo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), nền kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi ở mức 6,1% trong năm 2024, được hỗ trợ bởi cầu bên ngoài tiếp tục mạnh mẽ, đầu tư trực tiếp nước ngoài ổn định và các chính sách nới lỏng…

Các tổ chức nước ngoài dự báo tăng trưởng ở mức khá cao

Phân tích của IMF cho thấy, nền kinh tế Việt Nam đã tăng trưởng 5% trong năm 2023 đầy thách thức nhờ những chính sách quyết liệt của Chính phủ. Những xáo động trong thị trường bất động sản, căng thẳng về tài chính và xuất khẩu giảm mạnh đã tác động tới nền kinh tế. Quá trình phục hồi bắt đầu từ cuối năm 2023 nhờ xuất khẩu và du lịch phục hồi, cũng như sự hỗ trợ của chính sách tài khóa và tiền tệ mở rộng phù hợp. Lạm phát tăng trong năm 2024 chủ yếu do giá lương thực thực phẩm tăng, mặc dù lạm phát cơ bản vẫn duy trì tương đối thấp và ổn định.

IMF dự kiến tăng trưởng cầu trong nước sẽ hồi phục dần do doanh nghiệp phải chèo chống với mức nợ cao trong khi thị trường bất động sản sẽ chỉ phục hồi hoàn toàn trong trung hạn. Lạm phát dự kiến sẽ dao động quanh mức mục tiêu 4-4,5% của Ngân hàng Nhà nước trong năm nay.

Trong báo cáo cập nhật kinh tế mới nhất về Việt Nam vào tháng 10, Ngân hàng Standard Chartered đã nâng dự báo tăng trưởng GDP năm 2024 của Việt Nam tăng 6,8% (từ 6,0%) nhờ kết quả GDP của quý III cao hơn dự kiến. Standard Chartered dự báo quý IV tăng trưởng ở mức 6,9%. Năm 2025, mức tăng trưởng dự kiến của Việt Nam là 6,7%.

Theo các chuyên gia kinh tế của ngân hàng Standard Chartered, động lực tăng trưởng kinh tế của Việt Nam tương đối mạnh, với sự cải thiện tốt hơn trong nhiều lĩnh vực, bao gồm xuất nhập khẩu, bán lẻ, bất động sản, du lịch, xây dựng và sản xuất. Sự phục hồi thương mại và hoạt động kinh doanh tăng cùng đầu tư trực tiếp nước ngoài sẽ là động lực tăng trưởng chính trong năm 2025 và xa hơn nữa.

Trước đó, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) đã dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2024 ước đạt 6,0% và ước đạt 6,2% trong năm 2025.

Ngân hàng thế giới - WB cũng dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2024 sẽ đạt 6,1% trong năm 2024 và tăng lên 6,5% sang năm 2025, mức này cao hơn lần lượt 5,5% và 6,0% tại dự báo của WB vào tháng 4/2024. Với dự báo này, tăng trưởng GDP của Việt Nam cao hơn 8 quốc gia trong khu vực ASEAN và Trung Quốc.

Vẫn còn nhiều rủi ro

Tuy dự báo kinh tế Việt Nam phát triển ở mức khá cao nhưng theo IMF, những rủi ro tiêu cực vẫn còn nhiều. Xuất khẩu - động lực chính của nền kinh tế Việt Nam, có thể yếu hơn nếu tăng trưởng toàn cầu không được như kỳ vọng, căng thẳng địa chính trị toàn cầu dai dẳng hoặc tranh chấp thương mại gia tăng. Với điều kiện tiền tệ nới lỏng, nếu áp lực tỷ giá hối đoái kéo dài lâu hơn, việc này sẽ dẫn đến tác động truyền dẫn lớn hơn đến lạm phát trong nước.

Bên cạnh đó, những yếu kém kéo dài của thị trường bất động sản và thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể tác động mạnh hơn dự kiến đến khả năng mở rộng tín dụng của các ngân hàng, làm phương hại đến tăng trưởng kinh tế cũng như làm suy giảm sự ổn định tài chính.

“Rủi ro vẫn ở mức cao, cần phải nỗ lực hơn nữa để đảm bảo sự ổn định tài chính vĩ mô và có các cải cách sâu rộng nhằm khắc phục các điểm yếu, đảm bảo tăng trưởng xanh, mạnh mẽ và toàn diện trong trung hạn. Việc tiếp tục tăng cường năng lực sẽ rất quan trọng để hỗ trợ các cải cách. Do dư địa tài khóa vẫn còn nhiều trong khi việc nới lỏng chính sách tiền tệ còn ít dư địa, chính sách tài khóa nên đi đầu trong việc hỗ trợ hoạt động kinh tế nếu cần", IMF nhấn mạnh.

IMF hoan nghênh kế hoạch của các cơ quan chức năng nhằm đẩy nhanh thực hiện đầu tư công, điều này đòi hỏi phải giải quyết các nút thắt và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở rộng mạng lưới an sinh xã hội để hỗ trợ những đối tượng dễ bị tổn thương nhất. Đồng thời, khuyến nghị củng cố khuôn khổ tài khóa, quy trình lập ngân sách và tăng huy động thu ngân sách trong trung hạn để hỗ trợ kế hoạch phát triển đầy tham vọng.

Bên cạnh đó, IMF cho rằng, các cơ quan chức năng đã kiểm soát rủi ro lạm phát hiệu quả nhưng chính sách tiền tệ cần tiếp tục thận trọng trong bối cảnh phức tạp và không gian chính sách còn hạn hẹp. IMF hoan nghênh các bước tiến tới tỷ giá hối đoái linh hoạt hơn và khuyến nghị tiếp tục có tiến triển trong lĩnh vực này, cùng với việc hiện đại hóa khuôn khổ chính sách tiền tệ.

IMF nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường sức chống chịu của hệ thống tài chính bằng cách củng cố các đệm vốn, loại bỏ dần các quy định về gia hạn nợ nhưng vẫn giữ nguyên nhóm nợ và xử lý các khoản nợ xấu gia tăng; Cần tiếp tục các nỗ lực tăng cường quản lý và giám sát các ngân hàng; cần có những bước đi quyết đoán để xử lý các rủi ro vẫn còn, gồm: củng cố khuôn khổ pháp lý về mất khả năng thanh toán, củng cố thể chế và tăng tính minh bạch trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp…

Ngoài ra, theo IMF, cải cách cơ cấu và cải cách các chính sách về biến đổi khí hậu để đạt được tăng trưởng bền vững, xanh và toàn diện cần được chú trọng. Việc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế có thu nhập trung bình cao sẽ đòi hỏi các nỗ lực hơn để cải thiện môi trường kinh doanh, tăng cường cơ sở hạ tầng quan trọng và đầu tư vào nguồn nhân lực.

Trong cuộc gặp gỡ giữa Tổng Bí thư Tô Lâm với Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) - bà Kristalina Georgieva tại New York vào cuối tháng 9/2024, Tổng Bí thư đã đề nghị IMF hỗ trợ Việt Nam tái cơ cấu nền kinh tế để tiến vào kỷ nguyên mới, đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển đổi xanh và phát triển các công nghệ mới (gồm trí tuệ nhân tạo) gắn với bảo đảm an sinh xã hội.

Tổng giám đốc IMF Kristalina Georgieva nhận định Việt Nam và ASEAN là điểm sáng của tăng trưởng nền kinh tế toàn cầu. Bà nhận định khả năng chống chịu, thích ứng và duy trì tăng trưởng của kinh tế Việt Nam dựa trên hai trụ cột vững chắc, gồm thể chế mạnh, ngày càng hoàn chỉnh và ưu tiên tăng trưởng nhưng vẫn đảm bảo tính bao trùm trong hoạch định chính sách vĩ mô.

Tổng giám đốc IMF cam kết tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong hiện thực hóa các mục tiêu phát triển giai đoạn tới thông qua thúc đẩy cải cách và quản trị rủi ro, để trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.

Quỳnh Anh (Vietnam Business Forum)