Đưa văn hóa thể thao phát triển nhanh, bền vững

Bình Định là vùng đất có bề dày lịch sử, văn hóa với nhiều tài nguyên di sản phong phú, đa dạng. Thời gian qua, ngành Văn hóa - Thể thao tỉnh đã triển khai nhiều hoạt động quảng bá, giới thiệu đến du khách trong và ngoài nước, quan tâm bảo tồn và phát huy các giá trị di sản với nhiều giải pháp tổng thể, mang tính thiết thực.

Nghệ thuật tuồng Bình Định là sự kết hợp việc hát, múa và các động tác võ thuật

Phát huy giá trị văn hóa lịch sử

Bình Định từng là cố đô của Vương quốc Chăm Pa xưa; quê hương của người anh hùng dân tộc Quang Trung - Nguyễn Huệ. Tỉnh hiện có 150 di tích được xếp hạng, trong đó có 02 di tích quốc gia đặc biệt, 34 di tích quốc gia và 114 di tích cấp tỉnh; 119 lễ hội truyền thống, nhiều lễ hội mang bản sắc văn hóa độc đáo: Lễ hội Chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa (huyện Tây Sơn); Lễ hội Chợ Gò, Lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn (huyện Tuy Phước); Lễ hội Miếu Bà Nhơn Phong, Lễ hội làng rèn Phương Danh, Lễ hội làng đúc đồng Bằng Châu (thị xã An Nhơn). Các địa phương ven biển tổ chức Lễ hội cầu ngư; Lễ cầu mưa của dân tộc Chăm H’roi,… cùng nhiều di sản văn hóa phi vật thể độc đáo, như Hát bội, Bài chòi, Võ cổ truyền. Tỉnh cũng là quê hương và là điểm dừng chân của nhiều danh nhân văn hóa, thi nhân, nghệ sĩ nổi tiếng, đã đi vào lịch sử.

Về hoạt động bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể, kiểm kê đưa vào Danh mục kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể, tỉnh có 88 di sản, phân theo loại hình gồm: Ngữ văn dân gian: 04; Nghệ thuật trình diễn dân gian: 19; Tập quán xã hội: 29; Lễ hội truyền thống: 17; Nghề thủ công truyền thống: 12; Tri thức dân gian: 07.

Ông Huỳnh Văn Lợi – Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh cho biết: Năm 2024, ngành đã chỉ đạo hoàn thành, phối hợp tổ chức nhiều hoạt động, sự kiện, lễ hội văn hóa, thể thao lớn, thu hút sự tham gia của đông đảo quần chúng nhân dân, góp phần quảng bá rộng rãi hình ảnh Bình Định đến bạn bè trong nước và quốc tế.

Trong đó, có một số nhiệm vụ trọng tâm đã hoàn thành: Chương trình nghệ thuật mừng Đảng, mừng Xuân đón giao thừa Xuân Giáp Thìn; Lễ kỷ niệm 235 năm chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa (1789 - 2024); tổ chức thực hiện biểu tượng linh vật năm 2024; Ngày hội Người Bình Định lần thứ VIII năm 2024 tại TP.Hồ Chí Minh; Ngày hội Văn hóa - Thể thao các dân tộc thiểu số tỉnh Bình Định lần thứ XVII năm 2024; Tuần lễ Amazing Binh Dinh Fest - Giải đua thuyền máy F1 H20 thế giới; Giải chạy VnExpress Marathon Quy Nhơn 2024; Lễ đón Bằng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia "Nghề chằm nón ngựa Phú Gia"; Lễ hội tinh hoa đất biển Bình Định năm 2024; Liên hoan các câu lạc bộ Bài chòi và Liên hoan Tuồng không chuyên tỉnh Bình Định năm 2024; Lễ công bố bảo vật quốc gia “Hai tượng sư tử đá thành Đồ Bàn",… Triển khai hiệu quả Dự án 6 “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2024. Đặc biệt, Sở đã phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức thành công Chương trình “Du lịch, Điện ảnh và Thể thao – Tự hào bản sắc Việt”.

Triển khai đồng bộ các giải pháp

Sở đã tham mưu UBND tỉnh, HĐND tỉnh ban hành nhiều chính sách liên quan đến công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản. Nổi bật là: Dự thảo, trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 13/2024/NQ-HĐND ngày 12/7/2024 Quy định một số chính sách bảo tồn và phát huy các loại hình nghệ thuật truyền thống tỉnh Bình Định, giai đoạn 2024 – 2028; Nghị quyết số 14/2024/NQ-HĐND ngày 12/7/2024 Quy định một số chính sách hỗ trợ xuất bản, phổ biến, tặng thưởng các tác phẩm, công trình văn học, nghệ thuật của văn nghệ sĩ sáng tác và đạt giải thưởng trong 2 năm 2024 và 2025; Quyết định số 849/QĐ-UBND ngày 13/3/2024 phê duyệt Đề án Quy hoạch quảng cáo ngoài trời trên địa bàn tỉnh Bình Định đến năm 2030; Quyết định số 16/2024/QĐ-UBND ngày 24/5/2024 về việc ban hành Quy chế quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh trên địa bàn tỉnh Bình Định.

Ngoài ra còn có Báo cáo tổng kết các đề án bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể Hát bội và Bài chòi trên địa bàn tỉnh Bình Định đến năm 2020 và Đề án Bảo vệ và phát huy giá trị Nghệ thuật Bài chòi Trung bộ Việt Nam – di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2019 – 2023.

Áp dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý điều hành, triển khai thực hiện Kế hoạch chuyển đổi số của Chính phủ, của tỉnh. Tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu trong thực thi công vụ, thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương hành chính; thường xuyên theo dõi, kiểm tra công chức, viên chức thuộc phạm vi quản lý về kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao.

Thời gian tới, ngành Văn hóa - Thể thao tỉnh tiếp tục thực hiện hiệu quả Kết luận của Tổng Bí thư tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc, Kết luận số 76-KL/TW ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị. Bảo tồn, tôn tạo và phát huy các giá trị di sản, văn hóa vật thể và phi vật thể của tỉnh; ưu tiên đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao (xây dựng mới Bảo tàng tỉnh; đề xuất Tỉnh ủy, UBND tỉnh cho chủ trương để quy hoạch đầu tư  xây dựng Khu liên hợp Thể thao, Trung tâm võ thuật cổ truyền Bình Định).

Bên cạnh đó, ngành chú trọng xây dựng văn hóa ứng xử lành mạnh trong xã hội, phát huy những giá trị thuần phong, mỹ tục, nhất là trên không gian mạng. Triển khai Chương trình quốc gia phát triển văn hóa giai đoạn 2022 - 2030, Chương trình bảo tồn và phát huy bền vững giá trị di sản văn hóa Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025, thu hút đầu tư cho hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị di sản. Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa; xây dựng môi trường văn hóa số, thị trường văn hóa lành mạnh; phát triển công nghiệp văn hóa; phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Tiếp tục phối hợp lập hồ sơ khoa học Võ cổ truyền Bình Định trình UNESCO vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và tổ chức Hội thảo quốc tế “Bảo vệ, phát huy di sản văn hóa phi vật thể và võ cổ truyền Bình Định”, hoàn thành trong năm 2025.

Qua đó, từng bước phát huy vai trò động lực của văn hóa, thể thao và du lịch đối với sự phát triển bền vững của tỉnh nói riêng và đất nước nói chung.

Trần Trang (Vietnam Business Forum)