Việt Nam - Cuba đánh dấu bước tiến quan trọng trong hợp tác và phát triển bền vững

Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công đã tiếp đón Chủ tịch Phòng Thương mại Cuba Antonio Luis Carricarte Corona trong khuôn khổ cuộc họp hội đồng hỗn hợp Việt Nam - Cuba lần thứ 10 tại Hà Nội. Hai bên trao đổi về cơ hội hợp tác trong nhiều lĩnh vực, đồng thời ký kết chương trình hành động 2025 - 2026, tạo nền tảng vững chắc cho doanh nghiệp hai nước.

Mở rộng hợp tác trong thương mại và đầu tư

Tại buổi gặp mặt, Chủ tịch Phạm Tấn Công nhấn mạnh mối quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa Việt Nam và Cuba, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại. Hiện tại, Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ hai của Cuba tại khu vực châu Á. Năm 2024 kim ngạch thương mại giữa hai nước đạt 199,3 triệu USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu sang Cuba 193,7 triệu USD và nhập khẩu từ Cuba 5,6 triệu USD.

Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam sang Cuba bao gồm gạo, hàng tiêu dùng, sắt thép, giấy, sản phẩm gốm sứ, hóa chất, dệt may và máy móc thiết bị. Ngược lại, Cuba chủ yếu xuất khẩu dược phẩm sang Việt Nam. Mặc dù hợp tác thương mại giữa hai bên đang phát triển mạnh mẽ, vấn đề khó khăn lớn nhất vẫn là khả năng thanh toán của các doanh nghiệp Cuba. Tuy nhiên, tiềm năng hợp tác giữa Việt Nam và Cuba còn rất lớn, đặc biệt trong các ngành như nông nghiệp, viễn thông, điện tử, tin học, và hàng tiêu dùng từ Việt Nam, cũng như giáo dục, y tế, công nghệ sinh học, dược phẩm và du lịch từ Cuba. Hiệp định thương mại Việt Nam - Cuba, ký kết vào tháng 11 năm 2018 và có hiệu lực từ ngày 1 tháng 4 năm 2020, là cơ sở pháp lý quan trọng cho việc thúc đẩy thương mại và đầu tư giữa hai nước. Cùng với đó, Chương trình nghị sự kinh tế song phương giai đoạn 2020-2025 đã được ký kết, tạo điều kiện thuận lợi để hai bên duy trì hợp tác trong suốt nhiều năm tới.

Về đầu tư, Việt Nam hiện là nhà đầu tư lớn nhất khu vực Châu Á tại Cuba, với 5 dự án đã được triển khai và hoàn thành trong các lĩnh vực năng lượng, nông nghiệp, hàng tiêu dùng. Các dự án này không chỉ đáp ứng nhu cầu hàng hóa cho thị trường Cuba mà còn giúp giảm chi phí ngoại tệ nhập khẩu và tạo thêm việc làm cho lao động Cuba. Một số dự án đáng chú ý bao gồm: Hỗ trợ Đặc khu ViMariel thu hút đầu tư, dự án năng lượng mặt trời của Thái Bình Green Power, dự án mở rộng nhà máy tã lót của Công ty Thái Bình Global Investment Corporation, dự án phát triển nông nghiệp của Thái Bình, và dự án sản xuất thức ăn chăn nuôi của Công ty TNHH Agri-VMA. Cùng với đó, Cuba cũng đang triển khai các dự án tại Việt Nam như hợp đồng dịch vụ y tế tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cuba và xuất khẩu dịch vụ y tế thông qua Công ty CSMC S.A. Ngoài ra, Cuba cũng đang mở văn phòng đại diện của Tập đoàn BioCubaFarma tại Việt Nam để thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực dược phẩm.

Trong khuôn khổ buổi làm việc, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công đã chia sẻ những khó khăn mà Cuba đang đối mặt, bao gồm sự suy giảm kinh tế vào năm 2023 và các tác động tiêu cực của thiên tai cũng như chính sách bao vây kinh tế, thương mại và tài chính. Những vấn đề này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân Cuba và hoạt động kinh tế của đất nước. Ông Phạm Tấn Công khẳng định Việt Nam luôn sát cánh với Cuba, thể hiện qua những chuyến thăm cấp cao và các hoạt động hợp tác chặt chẽ giữa hai Đảng, hai nước. Đồng thời, ông cũng hoan nghênh phía Cuba đã xem xét và khuyến khích bổ sung các chính sách ưu đãi cho các nhà đầu tư Việt Nam nhằm thu hút đầu tư vào các dự án kinh doanh mới tại Cuba, bao gồm điều kiện tốt hơn về quyền sử dụng đất, ưu đãi thuế và cải thiện quy trình thủ tục hải quan.

Đáp lại, ông Antonio Luis Carricarte Corona, Chủ tịch Phòng Thương mại Cuba, đã bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc về sự đón tiếp nồng hậu từ phía Việt Nam và khẳng định mối quan hệ bền chặt giữa hai nước, đặc biệt trong năm kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Ông nhấn mạnh cam kết của Cuba trong việc hợp tác chặt chẽ với Việt Nam để thúc đẩy phát triển kinh tế hai nước và triển khai các dự án hợp tác. Ông cũng mong muốn học hỏi từ các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các SME và khu vực kinh tế tư nhân.

Cuba đang tập trung vào các dự án phát triển du lịch để thu hút ngoại tệ, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho hợp tác kinh tế song phương. Chủ tịch Phòng Thương mại Cuba bày tỏ kỳ vọng vào sự hỗ trợ của Phòng Thương mại hai nước trong việc xúc tiến các dự án mới và mở rộng hợp tác thương mại, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất khẩu và đầu tư.

Thúc đẩy hợp tác kinh tế bền vững

Tại cuộc họp Hội đồng hỗn hợp Việt Nam - Cuba lần thứ 10, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công nhấn mạnh, Hội đồng doanh nghiệp hỗn hợp Việt Nam - Cuba, được thành lập từ năm 2005, đã trở thành một cầu nối hiệu quả cho các doanh nghiệp hai nước. Trong những năm qua, Hội đồng đã hỗ trợ mở rộng thị trường, tìm kiếm cơ hội đầu tư và triển khai các dự án hợp tác trong các lĩnh vực giao thông vận tải, y tế, công nghệ sinh học và nông nghiệp. Chủ tịch VCCI tin tưởng rằng cuộc họp lần này sẽ tạo ra nhiều cơ hội hợp tác sâu rộng hơn, thúc đẩy quan hệ kinh tế và thương mại bền vững giữa hai quốc gia.

Về hoạt động của Phân ban Việt Nam, Hội đồng doanh nghiệp hỗn hợp Việt Nam - Cuba đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp hai nước để hỗ trợ giao thương, quảng bá các hội chợ quốc tế, thúc đẩy đầu tư vào KCN ViMariel, và tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực. Trong giai đoạn 2025-2026, Phân ban Việt Nam tiếp tục quảng bá cơ hội đầu tư tại đặc khu Mariel, hỗ trợ doanh nghiệp khảo sát thị trường, tổ chức các cuộc gặp gỡ trực tuyến và trực tiếp, và tham gia các hội chợ thương mại quốc tế. Đồng thời, Phân ban sẽ tiếp tục kết nối hợp tác giữa các địa phương của hai nước và phổ biến Hiệp định Thương mại Việt Nam - Cuba để thúc đẩy giao thương.

Theo ông Ariel Lazaro Perez Ruiz, Giám đốc văn phòng đại diện DINVAI Constructions tại Việt Nam, mặc dù đối mặt với khó khăn do lệnh cấm vận, Cuba vẫn đạt mức tăng trưởng 1,4% trong năm 2024. Chính phủ Cuba hiện đang đẩy mạnh cải cách kinh tế, ổn định vĩ mô và thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm truyền thống như mật ong, xì gà và rượu rum. Cuba cũng đang thực hiện đô la hóa một phần nền kinh tế và hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân, với số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) hiện đã lên tới 15.000 doanh nghiệp.

Ông Ruiz nhấn mạnh hợp tác giữa Việt Nam và Cuba rất quan trọng, đặc biệt là trong việc tận dụng thế mạnh của mỗi quốc gia. Phân ban Cuba cũng triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp của hai nước, bao gồm tổ chức gặp gỡ doanh nghiệp, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp Việt Nam tại Cuba và khai thác các ưu đãi từ hiệp định thương mại. Trong giai đoạn 2025-2026, Cuba sẽ tiếp tục phối hợp với Việt Nam để triển khai các dự án tiềm năng, tham gia hội chợ thương mại quốc tế và mở rộng hợp tác trong nhiều lĩnh vực.

Kết thúc cuộc họp Hội đồng hỗn hợp Việt Nam - Cuba lần thứ 10, hai bên đã ký kết chương trình hành động 2025-2026, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc thúc đẩy hợp tác và phát triển bền vững giữa cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam và Cuba. Chương trình hành động này sẽ làm nền tảng để các doanh nghiệp của hai quốc gia tiếp tục hợp tác, phát triển các dự án tiềm năng và mở rộng các cơ hội hợp tác trong tương lai.

Giang Tú (Vietnam Business Forum)