BHXH TP.Hồ Chí Minh: Vững bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Trong những năm qua, Bảo hiểm xã hội Thành phố Hồ Chí Minh (BHXH TP.HCM) luôn nêu cao tinh thần đoàn kết, khắc phục khó khăn, quyết tâm lãnh đạo, chỉ đạo, phát huy sức sáng tạo, nỗ lực vươn lên, hoàn thành các chỉ tiêu nhiệm vụ được giao, góp phần ổn định an sinh xã hội, không ai bị bỏ lại phía sau..., vững bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Phóng viên đã có buổi trao đổi với ông Trần Dũng Hà - Phó Giám đốc BHXH TP.HCM về những thành quả trên.

Nhờ nỗ lực của tập thể công chức, viên chức, người lao động và sự chung tay vào cuộc của cấp ủy, chính quyền địa phương. BHXH TP.HCM đã hoàn thành tốt nhiệm vụ, góp phần đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn. Nhân dịp này, xin ông chia sẻ cho độc giả hiểu rõ hơn về các giải pháp phát triển người tham gia theo quy định của Luật BHXH mới?

Trọng tâm của 6 tháng cuối năm 2025 và các năm tiếp theo là việc phát triển người tham gia BHXH. Một trong các giải pháp mà BHXH TP.HCM đang áp dụng là tận dụng tối đa các nguồn dữ liệu liên ngành và sự thay đổi trong chính sách pháp luật có hiệu lực từ ngày 1-7-2025 để tiếp cận các nhóm đối tượng. Cụ thể:

Đối với BHXH bắt buộc, việc phát triển người tham gia BHXH mới đối với chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai là một trong những ưu tiên hàng đầu. Với 350.788 hộ kinh doanh (theo dữ liệu của cơ quan thuế), trong đó hộ kinh doanh có kê khai là 30.000 hộ. BHXH TP.HCM đặt mục tiêu sẽ phát triển 30.000 người tham gia mới BHXH bắt buộc. Các hội nghị tuyên truyền về quy định của Luật BHXH và hướng dẫn thủ tục đăng ký tham gia sẽ được các BHXH cơ sở tổ chức đồng loạt trong tháng 8-2025 trên cơ sở có sự phối hợp chặt chẽ với Uỷ ban nhân dân (UBND) phường, cơ quan thuế.

Một điểm nóng khác là lao động thuê lại. BHXH TP.HCM đang rà soát danh sách từ các đơn vị để xác định lao động chưa tham gia BHXH. Kết quả ban đầu cho thấy còn hàng ngàn lao động cần được bảo vệ quyền lợi. Các đoàn kiểm tra đã được thành lập, yêu cầu doanh nghiệp cho thuê và đi thuê lao động phải lập hồ sơ tham gia cho người lao động (NLĐ), dự kiến thực hiện kiểm tra sâu rộng từ tháng 7 đến tháng 10-2025. Những trường hợp cố tình không hợp tác sẽ bị kiểm tra đột xuất.

Đối với dân quân thường trực, BHXH TP.HCM đã chủ động làm việc với Bộ Tư lệnh thành phố để lấy danh sách những trường hợp này và đề nghị tham gia BHXH bắt buộc theo quy định. Riêng nhóm quản lý doanh nghiệp cũng được BHXH TP.HCM yêu cầu các doanh nghiệp tự rà soát để báo tăng theo quy định.

Vậy các giải pháp tăng độ bao phủ Bảo hiểm Y tế (BHYT) trong thời gian tới được cụ thể hóa như thế nào, thưa ông?

Trong những năm qua, TP. Hồ Chí Minh luôn là địa phương đi đầu cả nước trong việc triển khai các chính sách an sinh xã hội, đặc biệt là bảo hiểm y tế (BHYT) – một trụ cột quan trọng của hệ thống an sinh bền vững. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, tỷ lệ bao phủ BHYT vẫn còn nhiều khoảng trống, nhất là ở nhóm lao động phi chính thức, sinh viên, người cao tuổi và các cộng đồng đặc thù như người Hoa, dân nhập cư.

Thực tế đó đặt ra yêu cầu cấp thiết phải có giải pháp đột phá, toàn diện và linh hoạt để đảm bảo mỗi người dân Thành phố – không phân biệt độ tuổi, nghề nghiệp, hoàn cảnh – đều được tiếp cận và thụ hưởng đầy đủ chính sách BHYT. Dưới đây là những giải pháp trọng tâm và lộ trình cụ thể mà BHXH TP. Hồ Chí Minh hướng tới để tăng nhanh, bền vững độ bao phủ BHYT trong giai đoạn tới. Cụ thể:

Nổi bật là kế hoạch cấp thẻ BHYT cho hơn 400.000 người thuộc diện ATK, và đặc biệt là phát triển khoảng 153.000 người từ 75 tuổi trở lên được hưởng BHYT theo chính sách hưu trí xã hội mới. Công tác phát triển BHYT học sinh, sinh viên được đặt mục tiêu 100%, đi kèm với việc rà soát và đôn đốc quyết liệt các trường học. Dữ liệu dân cư cũng được tận dụng để tiếp cận gần 1,5 triệu người chưa tham gia BHYT hộ gia đình, dù vẫn còn thách thức về độ chính xác của dữ liệu.

Tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ đóng BHYT, BHXH tự nguyện cho các đối tượng được ngân sách địa phương hỗ trợ tại TP.HCM mới. Việc thực hiện căn cứ trên các nghị quyết trước đây của Hội đồng nhân dân (HĐND) hai tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu về hỗ trợ đóng BHYT cho học sinh, sinh viên, người cận nghèo, người từ 65 tuổi trở lên, lực lượng bảo vệ an ninh trật tự, và đối tượng tham gia BHXH tự nguyện. BHXH TP.HCM đã báo cáo UBND TP.HCM về việc tiếp tục duy trì các chính sách trên để đảm bảo quyền lợi cho người dân. Các hỗ trợ này được duy trì đến hết thời hạn của nghị quyết cũ hoặc cho đến khi có nghị quyết mới thay thế. Do vậy, quyền lợi khám chữa bệnh của người thuộc các nhóm đối tượng nêu trên vẫn được hỗ trợ nhằm đảm bảo thực hiện tiếp tục từ ngày 1-7-2025. Bên cạnh đó, BHXH TP.HCM đã có báo cáo HĐND, UBND thành phố về đề xuất hỗ trợ đóng BHXH, BHYT cho các nhóm đối tượng; ban hành nghị quyết hỗ trợ BHXH, BHYT cho người dân trên địa bàn Thành phố nhằm tăng độ bao phủ BHXH, BHYT trên địa bàn thành phố trong những năm tiếp theo. Cụ thể:

Đưa chỉ tiêu tỷ lệ độ bao phủ BHXH, BHYT vào chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội hằng năm và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp; Chỉ đạo cung cấp dữ liệu đối tượng được ngân sách nhà nước hỗ trợ để phát triển đối tượng tham gia BHYT; Xây dựng chính sách hỗ trợ đóng BHYT, BHXH TN cho các nhóm đối tượng; Lãnh đạo phối hợp tuyên truyền vận động tham gia BHYT hộ gia đình, BHXH TN trong cộng đồng Người Hoa; Cho chủ trương trình Nghị quyết HĐND hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện cho: người trong độ tuổi 40 đến 60 tuổi, mức hỗ trợ thêm 20% ngoài mức hỗ trợ của Trung ương là 20% để có lương hưu khi tham gia đủ 15 năm, được cấp thẻ BHYT với mức hưởng 95%; Lãnh đạo tăng cường tỷ lệ sinh viên đại học, cao đẳng trên địa bàn TP.HCM tham gia BHYT; Các chính sách mới dự kiến sẽ trình HĐND TP.HCM vào kỳ họp cuối năm. Nếu được thông qua, hơn 2,85 triệu người dân sẽ được thụ hưởng, với tổng kinh phí hỗ trợ hàng năm khoảng 1.590 tỷ đồng.

Ứng dụng công nghệ được coi là một trong những yếu tố đột phá của ngành bảo hiểm xã hội. BHXH TP.HCM đã triển khai như thế nào để thúc đẩy chuyển đổi số, thưa ông?

Có thể khẳng định, ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) chính là xương sống, là yếu tố then chốt tạo nên sự đột phá, minh bạch và hiệu quả trong việc thực hiện chính sách an sinh xã hội. Tại BHXH TP.HCM, chúng tôi đã và đang triển khai một lộ trình chuyển đổi số quyết liệt, với mục tiêu cao nhất là mang lại sự tiện ích tối đa cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý nội bộ. Tôi có thể tóm tắt các trụ cột chính mà chúng tôi đã tập trung như sau:

Thứ nhất, về việc xây dựng và hoàn thiện hạ tầng số và hệ thống dữ liệu lớn: Chúng tôi đã triển khai, nâng cấp hạ tầng CNTT hiện đại, đảm bảo đường truyền ổn định, an toàn và dung lượng đủ lớn để xử lý hàng triệu lượt giao dịch mỗi ngày. Đặc biệt, BHXH TP.HCM đã đặc biệt quan tâm chuẩn hóa dữ liệu người tham gia, dữ liệu thu, chi, và dữ liệu hưởng các chế độ vào một hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm (tại TP.HCM, đã có trên 99,4% dữ liệu người tham gia BHXH, BHYT đã được làm sạch thông tin). Việc này không chỉ giúp quản lý chặt chẽ hơn mà còn là nền tảng vững chắc cho các ứng dụng thông minh sau này. Đây chính là 'tài sản' quý giá nhất của chúng tôi trong công cuộc chuyển đổi số.

Thứ hai, về việc số hóa quy trình nghiệp vụ và cung cấp dịch vụ công trực tuyến: Đây là điểm chạm trực tiếp với người dân và doanh nghiệp. Chúng tôi đã và đang: Triển khai đồng bộ các dịch vụ công cấp độ 3, 4 trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia và Cổng thông tin điện tử của BHXH Việt Nam. Điều này cho phép doanh nghiệp và người dân thực hiện hầu hết các thủ tục liên quan đến BHXH, BHYT mọi lúc, mọi nơi, không cần đến trực tiếp cơ quan BHXH. Hiện tại, BHXH TP.HCM vẫn đang tiếp tục triển khai một số dịch vụ công trực tuyến toàn trình nhằm tạo thuận lợi tối đa cho người dân và doanh nghiệp. Liên thông giấy khám sức khỏe lái xe, giấy chứng sinh, giấy báo tử, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ người dân.

Ứng dụng mạnh mẽ số định danh cá nhân và căn cước công dân gắn chip trong khám chữa bệnh BHYT, giúp người dân chỉ cần căn cước là có thể KCB BHYT, đơn giản hóa thủ tục rất nhiều. Hiện tại, toàn thành phố đã có hơn 10 triệu thẻ BHYT đã được tích hợp với CCCD gắn chíp.  Phát triển ứng dụng VssID - BHXH số: Đây là một công cụ đột phá. VssID không chỉ là một thẻ BHYT điện tử, mà còn là một kho thông tin cá nhân về quá trình tham gia BHXH, BHYT, BHTN, lịch sử khám chữa bệnh, và các chế độ đã được hưởng. Người dân có thể dễ dàng tra cứu, giám sát thông tin của mình. Triển khai hệ thống giao dịch điện tử và chữ ký số chuyên dùng trong tất cả các quy trình nghiệp vụ từ cấp phòng đến cấp cơ sở, giúp giảm thiểu giấy tờ, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ giữa các bộ phận nghiệp vụ, đơn vị trực thuộc trong nội bộ.

Đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt: Tại BHXH TP.HCM chúng tôi đã đạt được những con số rất ấn tượng: 84,5% người nhận lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng đã thông qua phương thức thanh toán không dùng tiền mặt (ATM). Đối với các chế độ BHXH một lần, tỷ lệ này lên tới 99,52%, và trợ cấp thất nghiệp là 99,81%. Điều này không chỉ giúp đảm bảo an toàn, minh bạch trong chi trả mà còn góp phần vào việc xây dựng xã hội không tiền mặt.

Thứ ba, về công tác đảm bảo an toàn, an ninh thông tin: Trong môi trường số, vấn đề bảo mật dữ liệu là tối quan trọng, đặc biệt với dữ liệu nhạy cảm của người dân. Chúng tôi luôn xem đây là ưu tiên hàng đầu. BHXH TP.HCM đã: Triển khai đầy đủ, kịp thời các giải pháp bảo mật tiên tiến; Triển khai, xây dựng và tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình, chính sách ATTT theo quy định của nhà nước và của ngành. Tổ chức các buổi tập huấn định kỳ cho đội ngũ cán bộ CNTT và toàn thể viên chức về nhận diện rủi ro, phòng chống tấn công mạng, và tham gia ứng phó sự cố hằng năm do Ngành tổ chức.

Thứ tư, về việc nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ: Chuyển đổi số không chỉ là công nghệ mà còn là con người. Chúng tôi đã chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng sử dụng công nghệ cho toàn thể cán bộ, từ lãnh đạo đến nhân viên, để mọi người đều có thể làm chủ và tận dụng tối đa lợi ích của các ứng dụng CNTT. Hiện tại, 100% CCVC BHXH TP.HCM đã được trang bị chứng thư chữ ký số, thư điện tử công vụ và hoàn toàn làm việc trên môi trường điện tử. Ngoài ra, 100% CCVC cũng đã tham gia các lớp chuyển đổi số do Bộ, Ngành tổ chức.

Nhờ những nỗ lực này, BHXH TP.HCM đã đạt được những kết quả đáng khích lệ trong việc cải thiện chất lượng dịch vụ, giảm phiền hà cho người dân và doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả quản lý, và góp phần xây dựng một hệ thống an sinh xã hội hiện đại, minh bạch và phục vụ người dân tốt hơn, góp phần tham gia thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Trân trọng cảm ơn ông!

Văn Lượng (Vietnam Business Forum)