Hình mẫu trong hợp tác kinh tế xanh - kinh tế số

Trong bối cảnh toàn cầu chuyển dịch sang phát triển bền vững và số hóa, Việt Nam và Singapore đã thiết lập quan hệ đối tác kinh tế xanh - kinh tế số, trở thành trụ cột chiến lược trong quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện.

Các đại biểu chia sẻ về cơ hội hợp tác giao thương giữa doanh nghiệp Việt Nam và Singapore tại Diễn đàn Thương mại Bền vững & Đổi mới Sáng tạo Việt Nam - Singapore, ngày 1/8/2025

Khởi đầu từ Bản ghi nhớ ký ngày 9/02/2023, quan hệ đối tác kinh tế xanh - kinh tế số không chỉ tạo động lực mới cho tăng trưởng kinh tế mà còn góp phần định hình mô hình phát triển bền vững tại ASEAN. Hai nước đang tận dụng thế mạnh công nghệ, tài chính, nguồn lực để thúc đẩy tăng trưởng xanh và chuyển đổi số hiệu quả.

Xây dựng nền tảng kinh tế số toàn diện

Hợp tác kinh tế số giữa Việt Nam và Singapore đang phát triển mạnh mẽ, tập trung vào ba trụ cột chính: Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số. Với kinh nghiệm dẫn đầu khu vực trong chuyển đổi số, Singapore đã tích cực hỗ trợ Việt Nam phát triển hạ tầng kỹ thuật số trong các lĩnh vực trọng yếu như quản lý dân cư, tài chính - ngân hàng, đất đai và thương mại điện tử.

Một trong những điểm nhấn của hợp tác là dự án kết nối thanh toán bán lẻ xuyên biên giới bằng mã QR. Giải pháp này giúp doanh nghiệp hai nước thực hiện giao dịch thuận tiện, chi phí thấp, đồng thời mở rộng quy mô thương mại điện tử giữa hai thị trường. Việt Nam, với vị thế là quốc gia tiên phong ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong thương mại điện tử tại Đông Nam Á, đang tận dụng nền tảng công nghệ để đẩy nhanh quá trình số hóa. Các nền tảng lớn như Shopee và Lazada (có trụ sở tại Singapore) cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ Việt Nam tối ưu chuỗi cung ứng và triển khai dịch vụ thương mại điện tử hiệu quả.

Song song đó, hai nước đang tăng cường kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia liên quan đến hàng hóa, phương tiện vận chuyển và hoạt động thương mại, hướng đến mục tiêu số hóa toàn diện các thủ tục xuất nhập khẩu. Một số dự án thí điểm sử dụng AI và dữ liệu lớn (big data) cũng đang được triển khai tại Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh, mang lại kết quả khả quan. Đơn cử, hệ thống quản lý giao thông thông minh tại Hà Nội đã giúp giảm 15% thời gian ùn tắc vào giờ cao điểm, trong khi các giải pháp tối ưu hóa logistics tại TP.Hồ Chí Minh giúp tăng 20% hiệu quả vận chuyển hàng hóa.

Bên cạnh hạ tầng công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực số cũng là một ưu tiên trong hợp tác song phương. Trong năm 2025, hơn 1.500 sinh viên và cán bộ Việt Nam đã tham gia các chương trình đào tạo chuyên sâu tại Singapore, tập trung vào các lĩnh vực như công nghệ thông tin, fintech và quản lý đô thị thông minh. Những chương trình này không chỉ góp phần nâng cao năng lực đội ngũ kỹ thuật mà còn tạo nền tảng vững chắc cho mối quan hệ hợp tác bền vững và sâu rộng trong lĩnh vực công nghệ cao giữa hai quốc gia.

Phát triển năng lượng tái tạo, việc làm xanh, và giảm phát thải CO₂ là những yếu tố quan trọng để phát triển kinh tế xanh

Hành trình phát triển kinh tế xanh bền vững

Trong hành trình hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, Việt Nam và Singapore đang thúc đẩy hợp tác kinh tế xanh trên nhiều cấp độ. Singapore, với Kế hoạch Xanh 2030, đang dẫn đầu khu vực trong phát triển năng lượng tái tạo, đô thị bền vững và giảm phát thải khí nhà kính. Việt Nam, với tiềm năng lớn về điện gió và điện mặt trời tại các tỉnh Khánh Hòa và Lâm Đồng, đã trở thành đối tác chiến lược của Singapore trong tiến trình chuyển dịch năng lượng sạch tại khu vực ASEAN.

Một trong những dự án hợp tác tiêu biểu là kế hoạch xuất khẩu điện gió ngoài khơi từ Việt Nam sang Singapore, thuộc khuôn khổ sáng kiến ASEAN Power Grid. Tính đến giữa năm 2025, dự án đã đạt công suất truyền tải 500 MW, giúp giảm khoảng 1,2 triệu tấn khí CO₂ mỗi năm. Ngoài việc cung cấp nguồn năng lượng sạch, dự án còn mở ra thị trường thương mại tín chỉ carbon thông qua Sàn giao dịch CIX của Singapore. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc định giá và giảm phát thải trong khu vực.

Bên cạnh hợp tác trong lĩnh vực điện gió, hai nước đang cùng xây dựng chuỗi cung ứng năng lượng bền vững thông qua phát triển hạ tầng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) và hydrogen. Trong hợp tác công nghiệp, các doanh nghiệp Singapore đã có những đóng góp tích cực, tiêu biểu là Sembcorp Industries - một trong những nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam. Thông qua các dự án Khu công nghiệp Việt Nam - Singapore (VSIP), Sembcorp đã đầu tư vào 18 dự án tại 13 tỉnh, thành phố, thu hút hơn 17 tỷ USD vốn đầu tư và tạo việc làm cho hơn 300.000 lao động tính đến cuối năm 2024.

Hệ thống VSIP tiếp tục đóng vai trò là biểu tượng hợp tác kinh tế xanh giữa hai quốc gia, cung cấp hạ tầng hiện đại cho các doanh nghiệp và áp dụng các giải pháp phát triển bền vững như sử dụng năng lượng tái tạo, tiết kiệm nước và giảm thiểu phát thải.

Hiện các khu công nghiệp VSIP đã thu hút hơn 23 tỷ USD vốn đầu tư từ hơn 1.000 doanh nghiệp, tạo việc làm cho khoảng 320.000 người. Đáng chú ý, các khu VSIP thế hệ mới tại TP.Hồ Chí Minh) và Bắc Ninh đang được chuyển đổi thành khu công nghiệp thông minh, tích hợp hệ thống năng lượng mặt trời và công nghệ quản lý năng lượng, giúp giảm đến 30% khí thải carbon tại một số địa điểm thí điểm.

Các lĩnh vực công nghệ cao cũng đang trở thành tâm điểm trong dòng vốn xanh từ Singapore. Trong năm 2025, các dự án mới từ Singapore vào Việt Nam đạt tổng giá trị 4,2 tỷ USD, chủ yếu tập trung vào sản xuất chip bán dẫn, năng lượng tái tạo và trung tâm dữ liệu thân thiện với môi trường. Các tập đoàn lớn như Keppel Corporation và Mapletree Investments đang mở rộng đầu tư vào hạ tầng công nghiệp bền vững, đô thị thông minh và thị trường vốn xanh.

Hợp tác song phương còn được hỗ trợ bởi các hiệp định thương mại tự do như CPTPP và RCEP, giúp thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa nông, lâm, thủy sản và thực phẩm chế biến từ Việt Nam sang Singapore, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các nền tảng logistics xanh và thương mại điện tử xuyên biên giới.

Về hợp tác các lĩnh vực mới như tài chính xanh và đổi mới sáng tạo, Singapore đang hỗ trợ Việt Nam xây dựng trung tâm dữ liệu xanh và các nền tảng khởi nghiệp công nghệ, thông qua các dự án như Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), nhằm khai thác thế mạnh về nguồn nhân lực trẻ và thị trường số năng động của Việt Nam.

Quan hệ đối tác kinh tế xanh - kinh tế số giữa Việt Nam và Singapore đang từng bước định hình mô hình hợp tác khu vực hiệu quả, bền vững và thích ứng với xu thế toàn cầu. Trong thời gian tới, hai nước sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng sạch và tài chính xanh, góp phần thúc đẩy tăng trưởng và nâng cao vị thế trong ASEAN.

Hương Ly (Vietnam Business Forum)