Doanh nghiệp và báo chí đồng hành trong quản trị tài nguyên nước bền vững

Ngày 16/9, Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD), trực thuộc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đã tổ chức chương trình “Chia sẻ về phát triển bền vững với các cơ quan truyền thông” lần thứ 8 liên tiếp với chủ đề: “Tăng cường quản trị, bảo tồn tài nguyên nước vì mục tiêu phát triển bền vững và thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu”.

Chương trình “Chia sẻ về phát triển bền vững với các cơ quan truyền thông” lần thứ 8 liên tiếp với chủ đề: “Tăng cường quản trị, bảo tồn tài nguyên nước vì mục tiêu phát triển bền vững và thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu”

Sự kiện có sự tham gia của gần 70 đại diện từ các thành viên VBCSD cùng các cơ quan thông tấn, báo chí trong Mạng lưới báo chí về phát triển bền vững. Chương trình bao gồm hai hoạt động chính: hội thảo chuyên đề và chuyến tham quan Nhà máy Coca-Cola Việt Nam tại Hà Nội.

Nước được coi là mạch máu của nền kinh tế và đời sống xã hội, từ sản xuất nông nghiệp, công nghiệp cho tới sinh hoạt và dịch vụ. Đồng thời, nước sạch cũng là chìa khóa để hiện thực hóa các mục tiêu phát triển bền vững số 6 về nước sạch, số 12 về tiêu dùng – sản xuất bền vững, và số 13 về ứng phó với biến đổi khí hậu. Hiện tổng nguồn nước mặt (dòng chảy) ở Việt Nam ước đạt 830–840 tỷ m³/năm, trong khi nước ngầm vào khoảng 47,5–63 tỷ m³/năm. Tuy nhiên, chỉ khoảng 37% lượng nước này được tạo ra trên lãnh thổ Việt Nam; còn lại trên 60% phụ thuộc vào nguồn nước mặt từ ngoài biên giới, khiến đất nước dễ bị tổn thương trước tác động của biến đổi khí hậu và các yếu tố xuyên quốc gia.

Mặc dù Luật Tài nguyên nước (2012, sửa đổi năm 2023) cùng với các quy hoạch lưu vực sông đã được ban hành, song việc giám sát và phối hợp liên ngành vẫn còn nhiều hạn chế. Vấn đề này càng đặt ra yêu cầu cấp bách về một hệ thống quản trị tài nguyên nước toàn diện, gắn liền với an ninh kinh tế, năng lượng và ổn định xã hội.

Ông Nguyễn Quang Vinh, Phó Chủ tịch VCCI, Chủ tịch VBCSD nhấn mạnh: “Quản trị tài nguyên nước là yêu cầu sống còn cho phát triển kinh tế, an ninh năng lượng, và cả ổn định xã hội"

Phát biểu tại sự kiện, ông Nguyễn Quang Vinh, Phó Chủ tịch VCCI, Chủ tịch VBCSD nhấn mạnh: “Quản trị tài nguyên nước là yêu cầu sống còn cho phát triển kinh tế, an ninh năng lượng, và cả ổn định xã hội. Trong bối cảnh đó, vai trò của khối doanh nghiệp trong bảo tồn và sử dụng hiệu quả tài nguyên nước ngày càng trở nên quan trọng. Nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam đã tiên phong áp dụng các sáng kiến quản lý nước bền vững, cải tiến công nghệ tiết kiệm nước, tái sử dụng và tái tạo nước trong hoạt động sản xuất. Tuy nhiên thách thức đặt ra là nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa đủ năng lực tài chính, thiếu công nghệ, thiếu cơ chế hỗ trợ để theo kịp. Vì thế, cần sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính sách, các tổ chức tài chính, và đặc biệt là báo chí – để lan tỏa, truyền cảm hứng, và kết nối cộng đồng để cùng hành động.”

Phó Chủ tịch VCCI cũng nhắc lại thông điệp quan trọng nhân Ngày Nước Thế giới tháng 3/2025, tái khẳng định quyết tâm bảo tồn và phục hồi sông ngòi trước nguy cơ suy thoái, suy kiệt nguồn nước, đồng thời nhấn mạnh quản trị tài nguyên nước không chỉ là nhiệm vụ quản lý, mà còn là nền tảng sống còn của quốc gia.

Sự kiện có sự tham gia của gần 70 đại diện từ các thành viên VBCSD cùng các cơ quan thông tấn, báo chí trong Mạng lưới báo chí về phát triển bền vững

Theo ông Nguyễn Quang Vinh, báo chí có thể góp phần nhân rộng những mô hình thành công để từ một doanh nghiệp tiên phong có thể trở thành hàng trăm, hàng nghìn doanh nghiệp hưởng ứng, biến câu chuyện tiết kiệm từng lít nước trở thành dòng chảy quốc gia về bảo toàn nguồn nước trên lãnh thổ.

Ông Hoàng Việt - Giám đốc Chương trình Nước của WWF-Việt Nam, nhấn mạnh: “Ở cấp độ toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng, nước không chỉ là tài nguyên thiên nhiên, mà còn là nền tảng cho lương thực, năng lượng và sinh kế của hàng chục triệu người dân. Đứng trước các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, khai thác thiếu kiểm soát cũng như ô nhiễm nguồn nước từ các hoạt động của con người, chúng ta đang phải chứng kiến sự suy giảm và khan hiếm nguồn nước cùng với các rủi ro trong đảm bảo an ninh nguồn nước. Điều này đòi hỏi chúng ta cần có cách tiếp cận toàn diện hơn, khoa học hơn trong quản trị nguồn tài nguyên thiết yếu này của cuộc sống.

“WWF tin rằng chỉ khi có sự chung tay của tất cả các bên - từ Nhà nước, doanh nghiệp, cộng đồng đến báo chí - thì an ninh nguồn nước mới được đảm bảo cho hôm nay và cho tương lai. Các công cụ như Water Risk Filter và khung Water Stewardship đã được WWF chứng minh tính hiệu quả trong việc giúp doanh nghiệp và địa phương ở Việt Nam nhận diện các rủi ro, chủ động thích ứng và tạo ra giá trị bền vững từ nước, thay vì chỉ coi đó là một chi phí đầu vào”, ông Hoàng Việt chia sẻ.

Trong cộng đồng doanh nghiệp, nhiều tên tuổi lớn đã trở thành hình mẫu tiên phong về quản trị nguồn nước. Nestlé Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2025 sẽ hoàn trả lượng nước sạch cho cộng đồng và môi trường tương đương 100% lượng nước công ty sử dụng trong sản xuất. BAT Việt Nam và Samsung Việt Nam đã đạt chứng chỉ Quản lý Nguồn nước AWS cho toàn bộ các nhà máy sản xuất. Suntory PepsiCo Việt Nam tiếp tục duy trì chương trình bảo tồn nguồn nước Water of Life bước sang năm thứ 10. HEINEKEN Việt Nam triển khai mô hình trồng rừng và bảo vệ đa dạng sinh học, qua đó bù hoàn hơn 690 triệu lít nước mỗi năm tại lưu vực sông Tiền.

Ông Nguyễn Hữu Hoàng-  Trưởng bộ phận Phát triển bền vững của HEINEKEN Việt Nam cho biết: “Bảo tồn nguồn nước và thiên nhiên là một trong những trọng tâm hàng đầu trong chiến lược phát triển bền vững của HEINEKEN Việt Nam. Thông qua nhiều sáng kiến bảo tồn nguồn nước và những nỗ lực tăng cường hợp tác đa bên, doanh nghiệp đã hiện thực hóa tham vọng cân bằng nước sớm hơn 5 năm so với dự kiến tại lưu vực sông Tiền - khu vực đang đối mặt với nhiều áp lực về nước. Thành tựu này đánh dấu cột mốc quan trọng trên hành trình phát triển bền vững ‘Vì một Việt Nam tốt đẹp hơn’ của chúng tôi, là minh chứng rõ nét cho sức mạnh của sự chung tay hành động giữa doanh nghiệp, chính phủ, các tổ chức xã hội và cộng đồng trong việc ứng phó với những thách thức môi trường.”

Một số doanh nghiệp khác trong ngành thực phẩm và đồ uống đã đạt tỷ lệ tiết kiệm nước lên tới 30% cho mỗi đơn vị sản phẩm trong vòng 5 năm, đồng thời đầu tư công nghệ tái sử dụng 100% nước thải sau xử lý cho các hoạt động phi sản xuất. Những mô hình này chứng minh rằng bảo tồn nước không phải là chi phí phát sinh, mà là khoản đầu tư chiến lược giúp doanh nghiệp giảm rủi ro, nâng cao uy tín, tiếp cận nguồn vốn xanh và đáp ứng các tiêu chuẩn ESG toàn cầu.

Đơn cử, Coca-Cola đã có mặt tại Việt Nam từ năm 1994 với ba nhà máy ở Hà Nội, Đà Nẵng và Tây Ninh, cùng hệ thống cung ứng toàn quốc. Đặc biệt, tháng 7/2025, công ty khánh thành nhà máy mới tại Tây Ninh với tổng vốn đầu tư 136 triệu USD, công suất thiết kế hơn 1 tỷ lít nước giải khát mỗi năm. Nhà máy áp dụng công nghệ tự động hóa tiên tiến, vừa tiết kiệm tài nguyên vừa giảm thiểu tác động môi trường, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế và Việt Nam về an toàn vệ sinh thực phẩm.

Coca-Cola Việt Nam hiện phục vụ bảy vùng thị trường thông qua sáu trung tâm phân phối, tạo việc làm trực tiếp cho khoảng 4.000 lao động và gián tiếp cho số lượng gấp 6–8 lần thông qua chuỗi cung ứng. Riêng năm 2024, doanh nghiệp đã dành hơn một triệu USD cho các dự án phát triển bền vững, bao gồm xử lý phế liệu bao bì, tái tạo nguồn nước, cung cấp nước sạch miễn phí cho cộng đồng và các giải pháp ứng phó biến đổi khí hậu. Coca-Cola Việt Nam hiện nằm trong Top 2 doanh nghiệp phát triển bền vững 2024 tại Lễ công bố CSI, đồng thời được vinh danh là “Nơi làm việc tốt nhất” sáu năm liên tiếp và Top 1 doanh nghiệp FDI bền vững giai đoạn 2024–2025 tại Giải thưởng Rồng Vàng.

Hương Giang (Vietnam Business Forum)