Việt Nam ký kết Hiệp định hỗ trợ hành chính trong lĩnh vực hải quan với Anh và Bắc Ai – Len

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Vương quốc Anh, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, được ủy quyền của Chính phủ Việt Nam, đã thay mặt ký Hiệp định giữa Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam và Chính phủ Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai – Len về hợp tác và hỗ trợ hành chính lẫn nhau trong lĩnh vực hải quan. Sự kiện này đánh dấu bước tiến quan trọng trong tiến trình hợp tác quốc tế của ngành Hải quan, hướng tới mục tiêu tạo thuận lợi thương mại, bảo đảm chuỗi cung ứng minh bạch và bền vững.

Tăng cường nền tảng pháp lý cho hợp tác song phương

Theo thông tin từ Cục Hải quan, Lễ trao văn kiện chính thức diễn ra sáng 30/10/2025 (theo giờ địa phương) tại Vương quốc Anh, với sự chứng kiến của lãnh đạo cấp cao hai nước. Đây là một trong những hoạt động nổi bật trong chuyến thăm chính thức của Tổng Bí thư Tô Lâm, thể hiện sự coi trọng của Việt Nam và Vương quốc Anh đối với việc tăng cường quan hệ đối tác trong lĩnh vực tài chính – hải quan.

Trước khi Hiệp định được ký kết, quan hệ hợp tác giữa Hải quan Việt Nam và các cơ quan của Vương quốc Anh được triển khai thông qua Thỏa thuận hợp tác với Cơ quan Thu ngân sách và Hải quan Hoàng gia Anh, cùng các Bản ghi nhớ với Cơ quan Bảo vệ biên giới Anh. Tuy nhiên, các cam kết trước đây chủ yếu mang tính hỗ trợ kỹ thuật, không ràng buộc về mặt pháp lý, nên hoạt động hợp tác còn giới hạn trong việc trao đổi thông tin, tổ chức đào tạo nghiệp vụ và hỗ trợ trang thiết bị kỹ thuật.

Hiệp định vừa được ký kết đã nâng tầm hợp tác lên cấp Chính phủ, tạo khung pháp lý rõ ràng, toàn diện và mang tính ràng buộc cao hơn. Phạm vi hợp tác được mở rộng sang các lĩnh vực chuyên sâu như kiểm soát hải quan, điều tra chống buôn lậu, chống gian lận thương mại và chia sẻ thông tin nghiệp vụ. Đây được xem là cột mốc quan trọng, giúp hai bên tăng cường năng lực phối hợp, đồng thời bảo đảm cho dòng chảy thương mại Việt – Anh diễn ra minh bạch, an toàn và hiệu quả hơn.

Hợp tác thực chất, hướng tới thuận lợi hóa thương mại và doanh nghiệp ưu tiên

Một điểm nhấn đáng chú ý trong Hiệp định là cam kết hợp tác về chương trình doanh nghiệp ưu tiên (AEO) – cơ chế giúp doanh nghiệp có mức độ tuân thủ cao được hưởng nhiều ưu đãi trong quá trình thông quan hàng hóa. Việc công nhận và hỗ trợ lẫn nhau trong triển khai AEO không chỉ giúp rút ngắn thời gian thông quan, giảm chi phí, mà còn góp phần củng cố niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp vào môi trường thương mại minh bạch, ổn định giữa hai nước.

Theo Cục Hải quan, Hiệp định cũng là bước cụ thể hóa các cam kết trong Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Anh (UKVFTA), góp phần thực thi hiệu quả các quy định về thuận lợi hóa thương mại và bảo vệ chuỗi cung ứng hợp pháp. Khi hai cơ quan hải quan phối hợp chặt chẽ trong trao đổi thông tin, công nhận tiêu chuẩn và hỗ trợ điều tra, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu sẽ được hưởng lợi trực tiếp thông qua quy trình kiểm soát đơn giản, nhanh chóng và rõ ràng hơn.

Không chỉ dừng ở việc ký kết, sự hợp tác giữa hai cơ quan hải quan còn được triển khai thực chất thông qua nhiều hoạt động song phương. Bên lề Hội nghị xúc tiến đầu tư do Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng chủ trì tại Vương quốc Anh (15 – 17/9/2025), Đoàn công tác của Cục Hải quan Việt Nam do ông Nguyễn Văn Thọ – Cục trưởng  dẫn đầu, đã có buổi làm việc với bà Megan Shaw, đại diện lãnh đạo được ủy quyền của Cơ quan Thuế và Hải quan Anh.

Tại buổi làm việc, hai bên đã thống nhất thúc đẩy thủ tục nội bộ để sớm ký kết Hiệp định, thể hiện qua “Tuyên bố Ý định hợp tác giữa Cục Hải quan Việt Nam và Cơ quan Thuế và Hải quan Anh”. Đây được xem là bước đi quan trọng, khẳng định quyết tâm chung trong việc đưa quan hệ hợp tác hải quan đi vào chiều sâu, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa quản lý nhà nước trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng.

Hướng tới hợp tác bền vững, tạo thuận lợi thương mại toàn cầu

Việc ký kết Hiệp định hợp tác và hỗ trợ hành chính trong lĩnh vực hải quan giữa Việt Nam và Vương quốc Anh – Bắc Ai Len không chỉ là sự kiện mang ý nghĩa ngoại giao, mà còn là bước tiến thực chất trong việc mở rộng hợp tác quốc tế của ngành Hải quan Việt Nam. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, khi thương mại xuyên biên giới ngày càng phát triển, sự phối hợp giữa các cơ quan hải quan đóng vai trò then chốt để bảo đảm thương mại hợp pháp, chống gian lận, đồng thời bảo vệ lợi ích chính đáng của doanh nghiệp.

Theo đánh giá của giới chuyên môn, Hiệp định này sẽ tạo tiền đề để hai bên tăng cường chia sẻ dữ liệu, trao đổi kinh nghiệm quản lý rủi ro và phối hợp kiểm soát biên giới, hướng tới chuẩn mực hải quan hiện đại, minh bạch và thân thiện với doanh nghiệp. Đây cũng là một bước đi quan trọng giúp Hải quan Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò chủ động, tích cực trong mạng lưới hợp tác quốc tế, phù hợp với định hướng chiến lược cải cách, hiện đại hóa đến năm 2030.

Bằng việc ký kết Hiệp định với Vương quốc Anh – một đối tác thương mại lớn tại châu Âu – Hải quan Việt Nam không chỉ củng cố nền tảng pháp lý cho hợp tác song phương, mà còn khẳng định tư thế hội nhập chủ động, chuyên nghiệp và sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp trong dòng chảy thương mại toàn cầu.

Hiền Phúc (Vietnam Business Forum)