Khảo sát Sun Life: Gia đình Việt Nam lo ngại về khả năng tiếp nối di sản của thế hệ sau

Một khảo sát mới từ Sun Life châu Á cho thấy, dù an toàn tài chính được xem là nền tảng cho việc hoạch định di sản trên toàn khu vực, 45% người tham gia lo ngại tài sản của họ sẽ không được duy trì sau thế hệ con cái, cho thấy nhu cầu cấp thiết về việc lập kế hoạch có cấu trúc và nâng cao hiểu biết tài chính.

Nghiên cứu có tên “Truyền đuốc: Xây dựng di sản bền vững tại châu Á” (Passing the torch: Building lasting legacies in Asia), được thực hiện với hơn 3.000 người tham gia tại Hồng Kông, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Việt Nam, nhằm tìm hiểu quan điểm, hành vi và kỳ vọng của người dân trong khu vực về việc hoạch định di sản.

Tại Việt Nam, nơi 69% người tham gia xem bảo vệ tài chính cho gia đình là nền tảng của di sản, khảo sát khu vực mới nhất của Sun Life cho thấy một sự chuyển dịch mạnh mẽ trong văn hóa: các gia đình không còn định nghĩa di sản chỉ bằng tài sản, mà bằng khả năng duy trì và phát triển chúng cho các thế hệ tương lai.

Xây dựng di sản của sự an toàn và cơ hội

Gần 7/10 người tham gia khảo sát (69%) cho biết việc có các biện pháp bảo vệ để đảm bảo an toàn tài chính cho gia đình là yếu tố quan trọng nhất trong việc hoạch định di sản. Tiếp theo là việc có một kế hoạch phân chia tài sản minh bạch và được truyền đạt rõ ràng để tránh tranh chấp (56%) và xây dựng đủ tài sản để truyền lại cho thế hệ sau (51%).

Hầu hết người được hỏi mong muốn tài sản họ để lại sẽ tiếp tục tạo ra giá trị lâu dài, với 40% muốn đầu tư di sản vào các kênh tạo giá trị như tài sản tài chính, bảo hiểm nhân thọ hoặc doanh nghiệp gia đình. Một tỷ lệ tương đương mong muốn di sản được dùng để đáp ứng các nhu cầu thiết yếu như nhà ở và chăm sóc sức khỏe (62%), cùng hỗ trợ chi phí giáo dục từ tiểu học đến đại học hoặc đào tạo nghề (62%).

Lo ngại về việc di sản không được duy trì qua thế hệ tiếp theo

45% người tham gia lo sợ tài sản của họ sẽ không tồn tại sau thế hệ con cái, và gần một nửa (49%) lo ngại người thừa kế không đủ khả năng tài chính để quản lý tài sản được thừa hưởng – cho thấy nhu cầu cấp bách về việc nâng cao hiểu biết tài chính và mở rộng đối thoại trong gia đình về quản lý tiền bạc.

Ông David Broom, Giám đốc Khách hàng & Phân phối của Sun Life

Chỉ 27% người tham gia tự tin rằng con cái họ sẽ gìn giữ truyền thống gia đình trong việc phân chia tài sản, duy trì và tiếp tục phát triển chúng.

Ông David Broom, Giám đốc Khách hàng & Phân phối của Sun Life, chia sẻ: “Chúng tôi nhận thấy một sự thay đổi rõ rệt trong cách các gia đình định nghĩa di sản – không chỉ đơn thuần là tài sản, mà là sự kết hợp giữa an toàn tài chính, giáo dục và cuộc sống có mục đích cho thế hệ tương lai. Mặc dù khảo sát cho thấy có khoảng cách giữa ý định và hành động, điều này phản ánh nhu cầu về việc lập kế hoạch chủ động, có sự tư vấn chuyên nghiệp và đối thoại cởi mở trong gia đình để đảm bảo cả tài sản lẫn giá trị được lưu truyền.”

Di sản không chỉ là tiền bạc – mà còn là ý nghĩa

Các gia đình Việt Nam định nghĩa “di sản” theo nhiều khía cạnh khác nhau. Khi được hỏi về loại di sản họ muốn để lại, 40% cho biết đó là việc truyền lại tài sản – bao gồm tiền bạc, bất động sản, hoặc các tài sản có giá trị khác như doanh nghiệp gia đình. Tiếp theo là truyền thống gia đình (18%) và mong muốn tạo ảnh hưởng tích cực đến người thân, bạn bè (12%).

Những lo lắng cũng vượt ra ngoài phạm vi tài chính. Chỉ 27% tin rằng con cái sẽ tiếp nối truyền thống đó. Nguyên nhân chính được cho là sự khác biệt trong ưu tiên giữa các thế hệ (67%), thiếu gắn kết (27%), hiểu sai giá trị truyền thống (33%), và mối quan hệ giữa các thế hệ trở nên lỏng lẻo (30%).

Ông David Broom chia sẻ thêm: “Các gia đình ngày nay nhìn nhận di sản không chỉ là tài sản tài chính – mà là tạo ra tác động bền vững bằng cách thúc đẩy tăng trưởng tài chính, hỗ trợ giáo dục và chăm sóc sức khỏe, cũng như mở rộng cơ hội toàn cầu. Mọi người muốn tài sản của mình hoạt động hiệu quả hơn, không chỉ cho hôm nay, mà còn tạo đà phát triển cho các thế hệ tương lai.”

Nhiều người vẫn chưa chuẩn bị đầy đủ dù nhận thức ngày càng tăng

Dù nhận thức về việc lập kế hoạch di sản đang tăng lên trong khu vực, mức độ chuẩn bị vẫn còn thấp. Chỉ 18% cảm thấy mình đã chuẩn bị đầy đủ cho việc phân chia di sản nếu qua đời hôm nay. Chỉ 10% đã hoàn tất và thông báo kế hoạch di sản, trong khi hơn một nửa (57%) mới chỉ có kế hoạch một phần, và 34% thừa nhận chưa có kế hoạch nào.

Dù nhận thức về các công cụ như di chúc, quỹ tín thác và cố vấn tài chính khá cao, tỷ lệ sử dụng vẫn thấp. 67% biết về di chúc và các tài liệu hoạch định di sản, nhưng chỉ 45% thực sự sử dụng. Tương tự, 58% biết về cố vấn tài chính nhưng chỉ 36% từng tìm đến tư vấn chuyên nghiệp.

Nhiều cuộc thảo luận về di sản trong gia đình vẫn chưa có cấu trúc rõ ràng. Gần một nửa (46%) cho biết họ thảo luận một cách không chính thức, nhưng chỉ 36% cho rằng đây là cách hiệu quả nhất.

Bà Lay Hoon Tan, Tổng Giám Đốc Sun Life Việt Nam

Bà Lay Hoon Tan, Tổng Giám Đốc Sun Life Vietnam, chia sẻ: “Các gia đình đang nói chuyện nhưng chưa thực sự lập kế hoạch. Mặc dù nhiều người đã nhận ra tầm quan trọng của việc trò chuyện cởi mở về tài sản và thừa kế, nhưng các cuộc trao đổi này vẫn thiếu cấu trúc và không có hành động cụ thể, khiến các quyết định quan trọng về di sản dễ bị bỏ sót hoặc hiểu sai. Việc tổ chức thảo luận chính thức với tất cả thành viên trong gia đình sẽ mang lại sự rõ ràng, tránh xung đột và đảm bảo di sản được duy trì bền vững hơn.”

Hiểu biết tài chính – một dạng di sản quý giá của gia đình

Nhiều gia đình đang biến giáo dục tài chính thành một hình thức “di sản” mới bằng cách truyền đạt lại kiến thức và kinh nghiệm quản lý tài chính cho thế hệ sau. Khi được hỏi về các hành động họ đã hoặc sẽ thực hiện để củng cố sự tự tin tài chính của con cái, phần lớn cho biết họ chia sẻ kinh nghiệm tài chính cá nhân (61%), thảo luận cởi mở về vấn đề tiền bạc (47%), và dạy những kiến thức tài chính cơ bản (53%).

Nhu cầu về tư vấn chuyên nghiệp trong hoạch định di sản cũng đang gia tăng. 32% người tham gia đã từng tìm đến cố vấn, và 47% có kế hoạch sẽ làm trong tương lai. Nhóm khách hàng có thu nhập cao dẫn đầu, với 42% đã từng nhận tư vấn, trong khi hơn một nửa Gen Z (53%) cho biết họ có ý định tìm đến chuyên gia – phản ánh xu hướng thế hệ trẻ hướng tới sự chuẩn bị có hệ thống hơn.

Ông David Broom kết luận: “Mọi người ngày nay muốn để lại nhiều hơn là tài sản – họ muốn trao cho thế hệ kế tiếp kiến thức và giá trị để quản lý tài sản một cách khôn ngoan. Khi hiểu biết tài chính trở thành một phần quan trọng của di sản, Sun Life cam kết giúp các gia đình lập kế hoạch và xây dựng di sản bền vững bằng cách cung cấp lời khuyên đáng tin cậy và giáo dục tài chính, nhằm thu hẹp khoảng cách giữa ý định và sự tự tin.”

T.H (Vietnam Business Forum)