Thúc đẩy các chuỗi liên kết trong sản xuất, tiêu thụ nông sản

Xây dựng chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm sẽ kiểm soát và nâng cao chất lượng nông sản, đáp ứng nhu cầu của thị trường và ổn định khâu tiêu thụ, là hướng đi tất yếu của nền nông nghiệp bền vững.

Trong những năm gần đây, Hà Nội đã có nhiều bước tiến rõ rệt trong phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa, tập trung và hiện đại. Đây là điều kiện thuận lợi để các hợp tác xã, doanh nghiệp đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế.

Phát triển đa dạng các chuỗi liên kết

Hà Nội đã hình thành, duy trì và phát triển các vùng sản xuất với hơn 5.000ha rau an toàn được quản lý; 76 xã chăn nuôi trọng điểm với 3.810 trang trại quy mô lớn ngoài khu dân cư, 25 vùng nuôi trồng thủy sản tập trung, 07 cơ sở giết mổ công nghiệp, 23 cơ sở giết mổ bán công nghiệp; 123 mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao được triển khai hoạt động có hiệu quả. Trên cơ sở đó, đã phát triển được 121 chuỗi liên kết an toàn thực phẩm từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm thực phẩm nông, lâm, thủy sản, trong đó có 52 chuỗi sản phẩm có nguồn gốc động vật và 69 chuỗi sản phẩm có nguồn gốc thực vật; thí điểm cấp 11 giấy xác nhận cho 11 cơ sở của 15 chuỗi rau, thịt với 19 điểm kinh doanh thực phẩm an toàn.

Đại diện Phòng Kinh tế xã Mê Linh cho biết, từ những cánh đồng lúa truyền thống, đến nay, xã Mê Linh có hơn 600ha rau màu và hơn 300ha hoa và trở thành "thủ phủ" rau củ, mỗi năm cung ứng hàng chục nghìn tấn nông sản sạch cho thị trường Thủ đô. Nhờ hình thành vùng sản xuất nông nghiệp tập trung cho hiệu quả kinh tế cao nên có mô hình đạt 450 - 650 triệu đồng/ha/năm, cá biệt có hộ thu tiền tỷ từ trồng rau và hoa.

Thực tế, diện tích sản xuất nông nghiệp của Hà Nội còn khá lớn (diện tích trồng lúa 155 nghìn ha, diện tích trồng rau đạt 33 nghìn ha, cây lâu năm 24 nghìn ha, đàn lợn 1,25 triệu con, đàn gia cầm đạt 36 triệu con). Thực hiện cơ cấu lại ngành Nông nghiệp, Hà Nội đã phát triển các vùng sản xuất nông nghiệp chuyên canh tập trung với 35 vùng lúa, 104 vùng rau, 56 vùng cây ăn quả, 66 vùng nuôi trồng thủy sản, 128 khu chăn nuôi tập trung; hơn 3.300 sản phẩm OCOP.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.Hà Nội Tạ Văn Tường cho biết: để đẩy mạnh liên kết, những năm qua, Hà Nội thường xuyên trao đổi thông tin, giới thiệu địa chỉ cơ sở sản xuất, sơ chế, chế biến, đủ điều kiện an toàn thực phẩm để kết nối tiêu thụ nông, lâm, thủy sản; hỗ trợ, quảng bá, giới thiệu, đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm có thế mạnh của các địa phương tại Thủ đô.

Đáp ứng nhu cầu thị trường

Mặc dù đạt nhiều kết quả tích cực, quá trình xây dựng vùng sản xuất nông nghiệp quy mô lớn tại Hà Nội vẫn còn nhiều rào cản: quy mô đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp do tốc độ đô thị hóa nhanh; sản xuất còn manh mún, nhỏ lẻ ở nhiều nơi; hạ tầng vùng sản xuất chưa đồng bộ, nhất là hệ thống giao thông nội đồng, thủy lợi và cơ sở bảo quản - chế biến sau thu hoạch. Bên cạnh đó là khó khăn trong tiêu thụ nông sản, do thiếu liên kết chuỗi, thương hiệu yếu và khả năng tiếp cận thị trường còn hạn chế. Cũng phải kể đến việc thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao, trong khi nông dân chưa được đào tạo bài bản về kỹ thuật và quản lý sản xuất hiện đại.

Bà Đặng Thị Cuối - Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất và tiêu thụ rau hữu cơ công nghệ cao Cuối Quý cho biết: để liên kết chuỗi hoạt động hiệu quả, quan trọng nhất phải bảo đảm được chất lượng sản phẩm sạch đạt “chuẩn hữu cơ”. Vì chỉ cần phát hiện trong rau có sự xuất hiện của phân bón vô cơ sẽ gây ra hiệu ứng “domino” làm tê liệt cả chuỗi. Do vậy, từ nhà sản xuất, hợp tác xã cho đến các bên cung cấp ra thị trường cần phối hợp chặt chẽ và thống nhất để nâng cao hiệu quả kinh tế, góp phần bảo vệ môi trường và gia tăng hợp tác bền vững, tạo tiền đề hướng tới xây dựng nền nông nghiệp sinh thái công nghệ cao.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.Hà Nội Tạ Văn Tường cho rằng, thời gian tới, các địa phương cần quy hoạch vùng sản xuất phù hợp với đặc điểm từng khu vực và nhu cầu thị trường; tăng cường đầu tư hạ tầng nông nghiệp - nông thôn, đặc biệt là các công trình phục vụ sản xuất tập trung và chế biến nông sản. Các xã, phường tích cực hỗ trợ, hướng dẫn hợp tác xã, cơ sở, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh phát triển các chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn cả về số lượng và chất lượng theo hướng ổn định, bền vững, minh bạch. Các địa phương thúc đẩy chuyển đổi số trong nông nghiệp, đào tạo và nâng cao năng lực cho nông dân, chuyển đổi tư duy từ “sản xuất nông nghiệp” sang “kinh tế nông nghiệp”.

Về phát triển thị trường, Sở sẽ đẩy mạnh xúc tiến thương mại, kết nối tiêu thụ sản phẩm nông sản chủ lực, sản phẩm OCOP, đặc sản vùng miền, không chỉ trong nước mà còn hướng tới xuất khẩu; khuyến khích các doanh nghiệp, hợp tác xã xây dựng, đăng ký và phát triển thương hiệu, quảng bá và kết nối sản phẩm thông qua các kênh truyền thông, hội chợ, sàn giao dịch điện tử. Cùng với đó, Sở đẩy mạnh hỗ trợ liên kết chuỗi giá trị, xây dựng thương hiệu sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu; khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất sạch, hữu cơ và truy xuất nguồn gốc rõ ràng.

Ngọc Đan (Vietnam Business Forum)