Tăng tốc bứt phá, hoàn thành kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công

Tính đến cuối tháng 11/2025, giải ngân vốn đầu tư công đạt 553.250 tỷ đồng, tương ứng 60,6% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Mục tiêu giải ngân 100% trong năm 2025 đang là thách thức lớn khi có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân.

Khối lượng giải ngân còn rất lớn

Đầu tư công được xác định là một trong những giải pháp, động lực quan trọng giúp phục hồi, thúc đẩy để đạt tăng trưởng ở mức cao. Theo tính toán, giai đoạn 2021 -2025, vốn đầu tư công giải ngân tăng 1%, GDP có thể thêm 0,058 điểm phần trăm.

Kết quả giải ngân dù cao hơn cùng kỳ năm 2024 nhưng vẫn chưa đạt mục tiêu đề ra; trong khi thời gian giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 còn ngắn ( hạn chót là ngày 31/1/2026), khối lượng vốn phải giải ngân khá lớn (khoảng 360 nghìn tỷ đồng).

Đặc biệt đối với cơ sở hạ tầng, giao thông vận tải,… là lĩnh vực cần nguồn vốn đầu tư công lớn để bảo đảm tiến độ và chất lượng các dự án trọng điểm. Việt Nam dự kiến hoàn thành 3.000km đường bộ cao tốc, 1.000km đường ven biển, khởi công tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai - Hải Phòng,... Do đó, việc tiếp tục thúc đẩy giải ngân nhanh, minh bạch và hiệu quả, tháo gỡ các vướng mắc về thủ tục, mặt bằng và phối hợp giữa các cơ quan để tạo động lực phát triển là vô cùng quan trọng.

Tổng số vốn đầu tư công Bộ Xây dựng đã giao năm 2025 là 80.302 tỷ đồng (không gồm 6.970 tỷ đồng hết nhiệm vụ chi đang báo cáo cấp có thẩm quyền). Tính đến hết tháng 10/2025, giá trị giải ngân đạt 40.916 tỷ đồng, đạt 51% kế hoạch đã giao, chậm giải ngân so với kế hoạch đăng ký của chủ đầu tư khoảng 5.634 tỷ đồng.

Một số dự án chậm giải ngân dưới mức bình quân cả nước như: Chợ Mới - Bắc Kạn; Kết nối giao thông miền núi phía Bắc. Các dự án Chí Thạnh - Vân Phong, Vân Phong - Nha Trang do Ban QLDA 7 làm chủ đầu tư. Dự án Quy Nhơn - Chí Thạnh; Biên Hòa - Vũng Tàu; Cam Lâm - Vĩnh Hảo; Các dự án Bãi Vọt - Hàm Nghi; Phan Thiết - Dầu Giây; Dầu Giây - Tân Phú;…

Nguyên nhân là do vướng mắc bởi mặt bằng bàn giao chậm, công suất nguồn vật liệu đắp nền chưa đáp ứng, một số nhà thầu thi công chậm dẫn đến cản trở tiến độ giải ngân vốn,... Ngoài ra, điều kiện thời tiết bất thường và khó lường ảnh hưởng tới tiến độ thi công, nguy cơ sạt, trượt phải cần thêm thời gian xử lý;…

Đối với Hà Nội, tính đến ngày 22/11/2025, đã giải ngân khoảng 52 nghìn tỷ đồng, tương đương 62,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao và 50,1% kế hoạch Thành phố giao. Tuy nhiên, kết quả trên còn khoảng cách lớn so với mục tiêu đề ra. Theo thống kê, 386 dự án gặp khó khăn trong khâu giải phóng mặt bằng. Giải ngân vốn đầu tư công còn đối mặt với tình trạng khan hiếm vật liệu xây dựng và biến động giá, gây áp lực lên chi phí và tiến độ thi công.

Năm 2025, Hà Nội đã đồng loạt khởi công nhiều công trình hạ tầng lớn như cầu Vân Phúc, Ngọc Hồi, Thượng Cát và Dự án thành phần 3 đường Vành đai 4 – Vùng Thủ đô (hạng mục cao tốc theo hình thức PPP). Công tác giải phóng mặt bằng cũng được đẩy mạnh tại các dự án trọng yếu của quốc gia, gồm đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng và tuyến kết nối sân bay Gia Bình với Hà Nội. Ngoài các dự án đã khởi động, nhiều công trình trọng điểm của Hà Nội tiếp tục được thúc đẩy thi công nhằm bảo đảm chất lượng và tiến độ.

UBND TP.Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 295 về “Đợt cao điểm 75 ngày đẩy mạnh và hoàn thành giải ngân vốn đầu tư công năm 2025”, bắt đầu từ ngày 1/11/2025. Theo đó, Hà Nội phấn đấu đến ngày 31/12/2025 giải ngân trên 80%, và đến ngày 31/01/2026 hoàn thành toàn bộ kế hoạch.

Tại TP.Hồ Chí Minh, địa phương này đã hoàn thành việc giao và phân bổ chi tiết vốn đầu tư công theo mức vốn Thủ tướng Chính phủ giao là 153.615 tỷ đồng. Tính đến hết ngày 5/12/2025, tổng giải ngân của Thành phố là gần 73.812 tỷ đồng. Trong đó, giải ngân kế hoạch vốn năm 2025 gần 73.346 tỷ đồng, đạt 61% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao và đạt tỷ lệ 47,7% kế hoạch vốn Thành phố đã triển khai.

Với kết quả này, TP.Hồ Chí Minh có tỷ lệ giải ngân cao hơn mức bình quân của cả nước. Tuy nhiên, với tiến độ thực tế, việc hoàn thành kế hoạch năm 2025 còn rất nhiều việc phải làm.

Thành phố đã thành lập 3 tổ công tác giải ngân vốn đầu tư để kiểm tra thực địa tại hiện trường công trình, tổ chức các cuộc họp tại địa phương theo phương châm "quyết tại chỗ, tháo gỡ tại chỗ" nhằm đẩy nhanh tiến độ, xử lý kịp thời vướng mắc và bảo đảm giải ngân đúng kế hoạch,…

Nỗ lực hoàn thành mục tiêu

Tại công điện số 237/CĐ-TTg ngày 6/12/2025 về việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm 2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã biểu dương 12 bộ, cơ quan Trung ương và 20 địa phương có kết quả giải ngân đạt trên mức bình quân chung cả nước, đặc biệt là một số địa phương chịu ảnh hưởng bởi mưa, lũ nhưng vẫn đảm bảo tiến độ, mục tiêu giải ngân đề ra. Đồng thời, nghiêm khắc phê bình 22 bộ, ngành, cơ quan Trung ương và 12 địa phương giải ngân thấp dưới mức trung bình cả nước.

Để tăng tốc, bứt phá, phấn đấu hoàn thành mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, cơ quan Trung ương, các tỉnh/thành đề cao trách nhiệm, tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ, kịp thời, hiệu quả hơn nữa các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Quyết liệt, chủ động xử lý, tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn một cách kịp thời, hiệu quả; tập trung đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, tiến độ thi công, tháo gỡ các khó khăn vướng mắc về đất đai, tài nguyên,...

Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài chính áp dụng chuyển đổi số trong giám sát, kiểm tra, theo dõi đôn đốc tiến độ thực hiện giải ngân của các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương, kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ những cơ quan, đơn vị, địa phương giải ngân chậm và đề xuất ban hành các giải pháp điều hành linh hoạt, sát với tình hình thực tiễn nhằm hoàn thành mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công năm 2025. Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan theo dõi sát tình hình, diễn biến thị trường vật liệu xây dựng, đặc biệt là các vật liệu chủ yếu, kịp thời đề xuất, báo cáo Thủ tướng Chính phủ các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc bảo đảm cung cầu, kiểm soát giá vật liệu xây dựng.

Các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương chủ động lựa chọn bố trí vốn năm 2026 các dự án đã đủ thủ tục đầu tư, đủ điều kiện giải ngân. Khẩn trương phân bổ và giao chi tiết kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2026 ngay sau khi được Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch,…

Quỳnh Anh (Vietnam Business Forum)