10:13:52 | 19/12/2025
Là tỉnh miền núi phía Tây Bắc của Tổ quốc, Điện Biên sở hữu cảnh quan hùng vĩ, hệ sinh thái phong phú và nguồn tài nguyên tự nhiên dồi dào. Từ những dãy núi trùng điệp đến cánh đồng Mường Thanh trù phú, thiên nhiên nơi đây không chỉ tạo nên bản sắc đặc trưng mà còn là nền tảng quan trọng cho phát triển kinh tế – xã hội bền vững.
Kho báu nơi đại ngàn
Điện Biên là mảnh đất nổi bật với vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ và bề dày lịch sử. Với diện tích hơn 9.500km² và dân số đa dạng từ nhiều dân tộc khác nhau, địa phương không chỉ là nơi ghi dấu những sự kiện lịch sử hào hùng của dân tộc mà còn là vùng đất có cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp.
Điện Biên sở hữu các di tích lịch sử nổi tiếng và các công trình liên quan đến chiến thắng Điện Biên Phủ
Thiên nhiên Điện Biên mang nét đẹp của những đồi núi trập trùng, những hang động huyền ảo như Hang động Hắt Chuông, hang động Pa Thơm, hang Khó Chua La,… Mỗi hang động lại có những khoang lớn nhỏ khác nhau, nổi bật với vô số khối măng đá, thạch nhũ nhiều hình dạng, màu sắc thú vị. Từ cửa động, phóng tầm mắt ra xa là một bức tranh phong cảnh thiên nhiên hoang sơ đậm chất Tây Bắc trải dài trước mắt.
Ngoài các hang động, Điện Biên còn sở hữu nhiều nguồn tài nguyên du lịch thiên nhiên phong phú như: rừng nguyên sinh Mường Nhé; các suối khoáng nóng Hua Pe, U Va; các hồ Pá Khoang, Pe Luông, Huổi Phạ,... Điện Biên cũng sở hữu các di tích lịch sử nổi tiếng và các công trình liên quan đến chiến thắng Điện Biên Phủ gồm: Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ - Mường Phăng; các cứ điểm Him Lam, bản Kéo, Độc Lập; các đồi A1, C1, D1, E1 và khu trung tâm tập đoàn cứ điểm của Pháp (Khu hầm Đờ Cát),… kết hợp hài hòa với cảnh quan để tạo ra một không gian độc đáo và giàu giá trị văn hóa.
Về tài nguyên đất, trong số diện tích tự nhiên trên 9.500km², diện tích sản xuất nông nghiệp chiếm hơn 75%, cùng với điều kiện tự nhiên thuận lợi, khí hậu đa dạng. Ngoài ra, cánh đồng Điện Biên rộng lớn với đất đai màu mỡ, được coi là vựa lúa của vùng Tây Bắc, nếu được đầu tư thoả đáng và áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật thì nơi đây sẽ trở thành nơi sản xuất lúa gạo chất lượng cao của cả nước để xuất khẩu. Tại các vùng Mường Nhé, Si Pa Thìn,… có rất nhiều thuận lợi để tập trung phát triển chăn nuôi các loại gia súc theo hướng kinh tế trang trại.
Tỉnh có các nhóm đất chính là: nhóm đất phù sa, nhóm đất đen, nhóm đất mùn vàng đỏ trên núi,… phù hợp phát triển các loại cây lương thực, hoa màu và cây công nghiệp ngắn ngày.
Tổng diện tích rừng trên địa bàn tỉnh là 429.820,41ha (theo số liệu công bố hiện trạng rừng toàn quốc năm 2024), tỷ lệ che phủ đạt 44%. Trong rừng có nhiều loại gỗ quý hiếm, giá trị kinh tế cao như: lát, trò chỉ, nghiến, táu, pơmu,… Ngoài ra còn có các loại cây đặc sản khác như cánh kiến đỏ, song mây,… và nhiều loài động vật quý hiếm. Đây là những điều kiện thuận lợi cho phát triển nông nghiệp, trồng và khoanh nuôi tái sinh rừng. Đặc biệt, rừng của Điện Biên có vai trò hết sức quan trọng trong việc phòng hộ đầu nguồn, bảo vệ các công trình thuỷ điện lớn trên sông Đà và điều tiết dòng chảy cho các khu vực hạ lưu.
Đèo Pha Đin nổi bật với vẻ đẹp núi rừng hùng vĩ cùng những con đường uốn lượn quanh co
Về địa hình, do ảnh hưởng của các hoạt động kiến tạo nên địa hình của Điện Biên rất phức tạp, chủ yếu là đồi núi dốc, hiểm trở và chia cắt mạnh, được cấu tạo bởi những dãy núi chạy dài theo hướng Tây Bắc – Đông Nam. Ngoài ra còn có các dạng địa hình thung lũng, sông suối, thềm bãi bồi, nón phóng vật, sườn tích, hang động castơ,... phân bố rộng khắp trên địa bàn, nhưng diện tích nhỏ.
Trên địa bàn có 63 điểm mỏ với khoảng 20 loại khoáng sản khác nhau, trong đó nổi bật là than đá, sắt, chì, kẽm, đồng, vàng, nhôm, antimon, cùng nhiều khoáng sản phục vụ vật liệu xây dựng như đá vôi, sét, cát, sỏi,... Với khả năng hiện tại, các điểm mỏ cơ bản đảm bảo nhu cầu vật liệu xây dựng cho các công trình, dự án, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Đặc biệt, Điện Biên có nguồn tài nguyên nước mặt rất phong phú với nhiều hồ, sông, suối lớn nhỏ phân bố tương đối đồng đều là tiềm năng lớn cho phát triển thủy điện. Tỉnh đã thu hút nhiều nhà đầu tư vào lĩnh vực thủy điện, điển hình như: Dự án Thủy điện Mường Luân, Chiềng Sơ 1, Chiềng Sơ 2; Nhà máy thủy điện Mường Mươn,…
Với quyết tâm khai thác tiềm năng, lợi thế, thời gian qua tỉnh tập trung triển khai đồng bộ nhiều giải pháp thu hút đầu tư, phát triển hạ tầng, chú trọng an sinh xã hội. Từ đó, từng bước khẳng định hướng đi đúng, tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
Khai thác tiềm năng gắn với phát triển bền vững
Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, Điện Biên xác định khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên gắn với bảo vệ môi trường là hướng đi lâu dài.
Xác định kinh tế rừng và chế biến sâu là trụ cột mới, hướng tới phát triển bền vững, nâng cao giá trị gia tăng và sinh kế cho người dân vùng cao, nhiều năm qua, tỉnh đã triển khai đồng bộ các chương trình bảo tồn rừng, phát triển năng lượng tái tạo và du lịch xanh. Diện tích rừng được bảo vệ và trồng mới liên tục tăng, tạo “lá phổi xanh” cho toàn vùng Tây Bắc. Các dự án trồng rừng gỗ lớn, dược liệu, kết hợp nông – lâm nghiệp đang mang lại sinh kế bền vững cho hàng chục nghìn hộ dân miền núi.
Bên cạnh nông – lâm nghiệp, Điện Biên đang phát huy mạnh mẽ lợi thế tài nguyên nước và địa hình để phát triển năng lượng sạch. Hàng loạt công trình thủy điện vừa và nhỏ đã đi vào vận hành, đóng góp nguồn thu ổn định cho ngân sách, đồng thời mở ra cơ hội phát triển dịch vụ – hạ tầng tại các địa phương vùng cao. Cùng với đó, tỉnh cũng khuyến khích đầu tư điện mặt trời, điện sinh khối, tận dụng vùng hồ chứa và khu vực đồi dốc để tạo nguồn năng lượng xanh, giảm phát thải carbon.
Ở lĩnh vực du lịch, Điện Biên đang chuyển hướng khai thác thiên nhiên gắn với bảo tồn văn hóa. Nhiều khu du lịch sinh thái – nghỉ dưỡng như Pá Khoang, Huổi Phạ,… được quy hoạch theo mô hình “du lịch xanh”, hạn chế tối đa tác động đến môi trường. Ẩm thực tại đây cũng ghi dấu với các món đặc sản từ nguyên liệu địa phương. Sản phẩm du lịch cộng đồng tại bản Ten, bản Phiêng Lơi, bản Mển,... đang thu hút du khách nhờ trải nghiệm chân thực: sống cùng người dân, thưởng thức ẩm thực, khám phá rừng và suối.
Không chỉ vậy, khai thác tài nguyên khoáng sản cũng được tỉnh định hướng theo hướng “khai thác đi đôi với phục hồi”. Các doanh nghiệp được yêu cầu ứng dụng công nghệ hiện đại, đảm bảo quy trình khai thác an toàn, xử lý chất thải, trồng cây phục hồi môi trường sau khai thác. Cách làm này không chỉ giảm thiểu tác động tiêu cực đến sinh thái mà còn giúp nâng cao giá trị kinh tế của tài nguyên địa phương.
Với định hướng phát triển “xanh và bền vững”, Điện Biên đang từng bước chuyển hóa tiềm năng thành động lực phát triển. Những giá trị tài nguyên, cảnh quan, bản sắc được khai thác có chọn lọc, vừa tạo sinh kế cho người dân, vừa bảo tồn hệ sinh thái.
Điện Biên hôm nay với niềm tự hào và tinh thần Điện Biên Phủ anh hùng đang vững vàng trên con đường phát triển. Tỉnh sẽ tiếp tục đổi mới, sáng tạo, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa đặc sắc dân tộc, phấn đấu "đến năm 2030 trở thành địa phương phát triển theo hướng kinh tế xanh, thông minh, bền vững, vươn lên phát triển khá trong khu vực".
Ngô San (Vietnam Business Forum)
English
