May 10 và vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu ngành may mặc

Trong chuỗi cung ứng toàn cầu ngành may mặc, giá trị không chỉ được quyết định bởi quy mô đơn hàng hay số lượng thị trường xuất khẩu. Điều quan trọng hơn là doanh nghiệp đứng ở đâu trong chuỗi giá trị và tạo ra giá trị gia tăng gì cho đối tác. Từ nền tảng sản xuất truyền thống, May 10 đang từng bước khẳng định vị thế bằng năng lực tham gia sâu vào các khâu có yêu cầu cao về kỹ thuật, quản trị và độ tin cậy trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Từ gia công thuần túy đến tham gia sâu chuỗi giá trị

Trong chuỗi cung ứng toàn cầu ngành may mặc, mô hình gia công thuần túy (OEM) từng là điểm xuất phát phổ biến của các doanh nghiệp tại các nền kinh tế đang phát triển. Theo Ngân hàng Thế giới (World Bank), khâu cắt - may trong chuỗi giá trị dệt may toàn cầu chỉ tạo ra khoảng 10-15% giá trị gia tăng, trong khi các khâu như thiết kế, phát triển sản phẩm, quản trị chuỗi cung ứng và thương hiệu chiếm tỷ trọng lớn hơn nhiều. Thực tế này khiến các doanh nghiệp OEM dễ rơi vào cạnh tranh về giá, phụ thuộc đơn hàng và chịu rủi ro cao khi chuỗi cung ứng biến động.

Dây chuyền sản xuất may mặc quy mô lớn minh họa năng lực sản xuất và kiểm soát chất lượng tại nhà máy dệt may Việt Nam

May 10 hình thành và phát triển từ nền tảng OEM truyền thống, song không dừng lại ở vai trò gia công theo nghĩa hẹp. Từ một xí nghiệp may phục vụ quân nhu, đến nay May 10 đã trở thành doanh nghiệp quy mô lớn với hơn 12.000 lao động, hệ thống nhà máy tại nhiều địa phương và mạng lưới đối tác quốc tế ổn định. Trên nền tảng đó, doanh nghiệp từng bước mở rộng sự tham gia vào các khâu có hàm lượng kỹ thuật và quản trị cao hơn trong chuỗi giá trị.

Quá trình dịch chuyển thể hiện rõ ở việc May 10 tham gia ODM (Original Design Manufacturer) một cách có chọn lọc. Thay vì chỉ tiếp nhận mẫu có sẵn, doanh nghiệp cùng đối tác hoàn thiện sản phẩm thông qua tư vấn kết cấu, thông số kỹ thuật, vật liệu và giải pháp sản xuất. Theo Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), các doanh nghiệp may tham gia ODM có thể nâng tỷ lệ giá trị gia tăng đáng kể, đồng thời cải thiện đáng kể vị thế trong đàm phán đơn hàng. Với May 10, kinh nghiệm sản xuất thực tế giúp doanh nghiệp tư vấn khả năng sản xuất hàng loạt, điều chỉnh chi tiết kỹ thuật để bảo đảm chất lượng, tiến độ và tối ưu chi phí cho đối tác.

Công nhân trong nhà máy May 10

Song song với đó, May 10 phát triển OBM (Original Brand Manufacturer) thông qua các dòng sản phẩm mang thương hiệu riêng, đặc biệt ở phân khúc thời trang công sở và đồng phục. Đây không chỉ là hoạt động mở rộng thị trường, mà còn là cách để doanh nghiệp hoàn thiện năng lực chuỗi giá trị từ thiết kế, phát triển bộ sưu tập đến phản ứng với nhu cầu thị trường cuối cùng. Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), các doanh nghiệp có hoạt động OBM thường chủ động hơn trước biến động đơn hàng quốc tế và có nền tảng bền vững hơn trong dài hạn.

Sự kết hợp linh hoạt giữa OEM - ODM - OBM cho phép May 10 giảm phụ thuộc vào cạnh tranh giá thuần túy, nâng cao vai trò trong mối quan hệ với đối tác và từng bước khẳng định vị thế đối tác sản xuất - phát triển sản phẩm, thay vì chỉ là nhà máy cắt may trong chuỗi cung ứng toàn cầu ngành may mặc.

Tuy nhiên, việc dịch chuyển từ gia công thuần túy sang tham gia sâu chuỗi giá trị không chỉ được thể hiện ở mô hình OEM, ODM hay OBM, mà còn nằm ở những giá trị gia tăng cụ thể mà doanh nghiệp tạo ra trong từng đơn hàng. Chính năng lực thiết kế - kỹ thuật, quản lý chất lượng và độ tin cậy trong thực hiện cam kết đã góp phần định hình vị thế của May 10 trong chuỗi cung ứng toàn cầu, trở thành cơ sở để các đối tác quốc tế lựa chọn hợp tác lâu dài.

Tạo vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu

Trong bối cảnh ngành dệt may Việt Nam tạo nên kim ngạch xuất khẩu 44 tỷ USD trong năm 2024, với mục tiêu tăng lên 47-48 tỷ USD vào 2025, vị thế của các doanh nghiệp không chỉ đo bằng quy mô đơn hàng mà còn ở giá trị gia tăng họ đóng góp trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Một báo cáo ngành cho thấy ngành dệt may Việt Nam đang dịch chuyển từ lợi thế cạnh tranh dựa trên chi phí thấp sang hướng tập trung vào năng suất, kỹ thuật và sản phẩm có hàm lượng giá trị cao hơn.

Sản xuất tại Nhà máy may hiện đại

Một phần quan trọng của giá trị này là năng lực thiết kế và kỹ thuật sản phẩm của doanh nghiệp. Theo công bố kết quả hoạt động năm 2024 của May 10, doanh thu đạt gần 4.7 nghìn tỷ đồng (khoảng 194.7 triệu USD) và tiếp tục tăng trưởng trong dự báo năm 2025, phản ánh sự ổn định trong hoạt động sản xuất và mở rộng thị trường. Đằng sau những con số này là năng lực kỹ thuật: đội ngũ của May 10 tham gia vào khâu hoàn thiện kết cấu, lựa chọn vật liệu và định mức kỹ thuật, giúp chuyển ý tưởng thiết kế của đối tác thành sản phẩm khả thi với chất lượng và độ tin cậy cao.

Bên cạnh đó, quản lý chất lượng là yếu tố then chốt trong chuỗi giá trị mà May 10 đã đầu tư bài bản. Trong khi ngành may Việt Nam đứng thứ vị trí cao trong thế giới về xuất khẩu, việc kiểm soát chất lượng sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế là điều kiện tiên quyết để giữ đơn hàng và mở rộng thị trường khó tính. May 10 thể hiện năng lực này thông qua các hệ thống kiểm soát nguyên phụ liệu đầu vào, quy trình sản xuất và kiểm tra đầu ra nhằm giảm tỷ lệ lỗi và tăng độ tin cậy giao hàng.

Showroom trưng bày sản phẩm May 10

Ngoài ra, khả năng đảm bảo tiến độ giao hàng trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu biến động mạnh là một giá trị gia tăng khác khiến đối tác quốc tế đánh giá cao May 10. Trong ngành dệt may, việc đáp ứng thời gian giao hàng nhanh và ổn định là thách thức lớn khi đơn hàng nhỏ lẻ tăng lên, kéo theo áp lực lên quy trình vận hành và logistics.

Chính sự kết hợp giữa năng lực kỹ thuật - thiết kế, quản lý chất lượng nghiêm ngặt và độ tin cậy trong giao hàngđã giúp May 10 nâng cao vị thế của mình trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Thay vì đóng vai trò đơn thuần là nhà gia công, doanh nghiệp này ngày càng được các đối tác lựa chọn vì giá trị thực mà họ tạo ra, không chỉ vì giá thành hay quy mô đơn hàng.

May 10 đang từng bước dịch chuyển từ vai trò gia công truyền thống sang tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu thông qua năng lực thiết kế - kỹ thuật, quản lý chất lượng và giao hàng. Việc kết hợp linh hoạt OEM, ODM và OBM giúp doanh nghiệp giảm phụ thuộc vào cạnh tranh giá, nâng cao vị thế trong quan hệ với đối tác quốc tế. Đây là nền tảng để May 10 tham gia bền vững hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu ngành may mặc.

Ngô Khuyến (Vietnam Business Forum)