Myanmar: Thị trường đầy tiềm năng và không nên chậm chân

Hiện Việt Nam vẫn đứng sau nhiều nước có hàng xuất sang Myanmar. Để góp phần tăng kim ngạch sang Myanmar, dưới sự hỗ trợ của Chính phủ, nhiều doanh nghiệp đã  mở các cuộc xúc tiến thương mại lớn sang thị trường này.  

Theo số liệu thống kê, năm 2012 kim ngạch thương mại hai nước Việt Nam và Myanmar đạt 228 triệu USD, 6 tháng đầu năm 2013 đạt 144,3 triệu USD, tăng 23,7% so với cùng kỳ năm trước; trong năm 2013 kim ngạch thương mại đạt khoảng 300 triệu USD, tăng 30% so với năm 2012.

Việt Nam xuất sang Myanmar chủ yếu các mặt hàng thép các loại, nguyên-phụ liệu may mặc, phân bón hóa học, VLXD, thiết bị điện, xăm lốp các loại, văn phòng phẩm, thực phẩm chế biến, phụ tùng máy móc, thuốc chữa bệnh, mỹ phẩm, máy tính và linh kiện, nguyên liệu ngành công nghiệp thực phẩm …;nhập từ Myanmar nông sản (đậu xanh, đậu đen, hạt vừng …), cao su nguyên liệu, đồng nguyên liệu, gỗ và lâm sản, thủy sản (tôm hùm, cá biển động lạnh, cá khô, nhuyễn thể các loại…), da bò …

Trong các chuyến khảo sát tìm hiểu thị trường Myanmar mới đây, các DN cho biết, Myanmar là một thị trường hấp dẫn, đầy tiềm năng cho hàng hóa của Việt Nam. Người dân Myanmar rất ưa chuộng các sản phẩm Việt Nam vì chất lượng tốt, mẫu mã đẹp, đa dạng, giá cả đáp ứng nhu cầu. Trong khi đó, DN Myanmar cũng rất hoan nghênh và mong muốn hợp tác với DN  Việt Nam. Vì thế thời gian gần đây, kim ngạch hai nước đã tăng lên. Song kim ngạch này cũng chưa tương xứng với tiềm năng hai nước. Đại sứ quán Việt Nam tại Myanmar cho biết, đến nay Việt Nam vẫn đứng sau nhiều nước xuất khẩu hàng hóa sang Myanmar như Singapore, Trung Quốc, Indonesia, Nhật, Hoa Kỳ, Thái Lan, Hàn Quốc….

Trong khi tiềm năng tiêu thụ của thị trường Myanmar còn rất lớn. Do ngành công nghiệp chỉ đáp ứng hơn 10% nhu cầu của người dân nên Myanmar đang nhập đến 90% hàng công nghiệp, hàng tiêu dùng và 30% dân Myanmar có khả năng sử dụng hàng cao cấp, 70% còn lại ưa chuộng hàng hóa giá rẻ hoặc trung bình. Ngành du lịch Myanmar cũng là một thị trường đầy tiềm năng cho DN du lịch Việt Nam. Myanmar đang thiếu rất nhiều khách sạn, thiếu nhiều phòng khách sạn ba sao trở lên nhất là tại các thành phố lớn như Yangon.

Năng lực sản xuất của các DN Myanmar trong lĩnh vực xây dựng cũng rất thấp, khó cải thiện trong thời gian ngắn. Các Công ty xây dựng nội địa của Myanmar thuộc sở hữu Nhà nước hay tư nhân điều thiếu thốn về kỹ năng, kỹ thuật, kinh nghiệm. Chủng loại VLXD tại Myanmar hiện rất nghèo nàn, thiếu đồng bộ. Một công trình xây dựng phải nhập VLXD từ nhiều nguồn, chất lượng không ổn định, giá thành cao. Khảo sát mới đây của Tập đoàn C.Tgroup (TP HCM) cho thấy, về xi măng, tổng nhu cầu Myanmar khoảng 5,35 triệu tấn/năm, nhưng sản xuất trong nước chỉ cung ứng 65% còn lại phải nhập từ các nước Thái Lan, Trung Quốc. Hằng năm Myanmar nhập khoảng 29,25 triệu USD xi măng. Về sắt thép, tổng nhu cầu của Myanmar khoảng 500 ngàn tấn/năm, sản xuất trong nước chỉ đáp ứng khoảng 1%, còn lại đều nhập từ Hàn Quốc, Trung Quốc, Thái Lan, Việt Nam. Về gạch xây dựng, Myanmar cũng tự cung ứng khoảng 70%, còn lại cũng phải nhập. Ngoài ra, các sản phẩm về trang trí nội thất, các thiết bị trong gia đình như bàn ghế, thiết bị trang trí văn phòng … Myanmar cũng đang rất thiếu.

Trung tâm Xúc tiến thương mại và Đầu tư TP HCM cho biết, còn rất nhiều các mặt hàng tiềm năng mà DN trong nước có thể khai thác xuất khẩu hiệu quả sang Myanmar trong thời gian tới. Cụ thể như thuốc trừ dịch bệnh gia súc, gia cầm, thủy sản, phân bón các loại, thức ăn gia súc-gia cầm-thủy sản các loại, nông ngư cụ các loại, công nghệ, máy móc, thiết bị bảo quản, dự trữ, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, tàu đánh cá cở nhỏ… Ngành dịch vụ cũng có nhiều điều kiện thuận lợi có mặt tại Myanmar như du lịch, viễn thông, hàng không, hàng hải, thiết kế-xây dựng, cảng cá, kho hàng bảo quản nông –lâm-  thủy sản… Ngoài ra, DN trong nước còn có thể tăng cường hợp tác với DN Myanmar trong các lĩnh vực khác như kỹ thuật trong các ngành nông-lâm-ngư nghiệp, phát triển trang trại, hợp tác trong lĩnh vực dệt may, đóng tàu, xuất khẩu chuyên gia nông nghiệp, y tế, giáo dục …

Theo Đại sứ quán Việt Nam tại Myanmar, chính sách kinh tế Myanmar thực hiện theo định hướng thị trường nhằm thu hút đầu tư nước ngoài, khuyến khích gia tăng sự có mặt của khu vực kinh tế tư nhân và đã ban hành Luật Đầu tư nước ngoài (FIL). Theo đó, nhà đầu tư nước ngoài sẽ có nhiều điều kiện thuận lợi khi đầu tư tại Myanmar như được miễn thuế 8 năm, được thuê đất trong 50 năm, không hạn chế mức góp vốn tối đa và nếu đầy đủ thủ tục sẽ có giấy phép đầu tư trong 2  tuần…

Bên cạnh đó, nhiều nước tại EU đã dở bỏ cấm vận đối với Myanmar và hàng hóa từ Myanmar xuất sang EU được hưởng nhiều ưu đãi về thuế suất. Hoa Kỳ, Australia… cũng đang nới rộng cấm vận đối với quốc gia này. Vì thế đang có rất nhiều DN từ khu vực EU, Nhật … tập trung đến tìm hiểu môi trường kinh tế Myanmar để đầu tư vào quốc gia này. Nên nếu chậm chân, DN Việt Nam sẽ mất thị phần tại Myanmar

Song dù là thị trường tiềm năng và có lợi thế về vị trí địa lý nhưng đây là thị trường còn mới đối với hầu hết DN trong nước, nên những bước đầu đặt chân lên Myanmar đều không dễ. Không ít DN đơn lẻ đã không thành công do chưa nắm rõ thủ tục, hình thức thanh toán, nhu cầu thị trường... của Myanmar. Đại diện Công ty C.Tgroup cho biết, để xâm nhập vào thị trường Myanmar DN nên tham gia vào cùng một hệ thống phân phối để được hưởng được nhiều điều lợi, rút ngắn được thời gian  tìm hiểu thị trường, giảm chi phí đầu tư, sử dụng được kinh nghiệm của nhau, giảm được rủi ro ở bước đầu xâm nhập, tạo được tiền đề ổn định cho những bước đầu tư tiếp theo.

Hiện hai nước Việt Nam và Myanmar nỗ lực đưa kim ngạch thương mại đạt 500 triệu USD vào năm 2015.

Lê Phương