15:28:34 | 21/5/2014
Các mô hình theo hướng sản xuất quy mô lớn, tăng cường tính liên kết và ứng dụng công nghệ cao tại một số địa phương như Tp. Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh, Nghệ An, Lâm Đồng, Hậu Giang, Thái Nguyên,... đã bước đầu mang lại hiệu quả tích cực. Tuy nhiên, để thúc đẩy mô hình sản xuất này phát triển hiệu quả hơn, cần có định hướng phát triển phù hợp và các chính sách, giải pháp hỗ trợ đồng bộ.
Theo thống kê, tổng số vốn đầu tư nước ngoài (FDI) được cấp phép từ 1988 đến 2012 (với các dự án còn hiệu lực) hơn 210 tỉ USD, với 14.500 dự án thì toàn bộ khu vực nông, lâm thủy sản chỉ đạt 3,26 tỉ USD với 493 dự án (chiếm 3,4 % số dự án và 1,5% tổng vốn đăng ký). Trong tổng số doanh nghiệp hoạt động tính đến 31 tháng 12 năm 2011 thì toàn bộ khu vực nông, lâm nghiệp thủy sản chỉ chiếm 1% số doanh nghiệp, 2,3% lao động và 0,9% số vốn đăng ký kinh doanh. Con số này thấp hơn năm 2005 với các con số tương ứng là 2,2%; 4,2% và 1,8%. Yếu kém về thể chế hạn chế đầu tư tư nhân trong nông nghiệp. Điều đó giải thích vì sao FDI đến nay vào nông nghiệp rất thấp, đầu tư trong nước qua việc thành lập doanh nghiệp cũng rất thấp.

Mới đây, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN- PTNT), Báo Nhân Dân đã phối hợp tổ chức Hội thảo với chủ đề “Giải pháp phát triển mô hình sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao”. Hội thảo đã đưa ra những đóng góp thiết thực cho việc hoạch định chính sách phù hợp, giúp nền nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững và hiệu quả, đặc biệt là những chính sách về tín dụng mà NHNN đang phối hợp với các bộ, ngành tích cực triển khai.
Tại hội thảo, nhiều đại biểu cho rằng, khó khăn lớn nhất của nông nghiệp hiện nay là vấn đề thị trường. Phát triển thị trường bao gồm phần đáp ứng nhu cầu của thị trường hiện tại và làm tăng nhu cầu tiềm năng đối với sản phẩm nông nghiệp. Sự gia tăng nhu cầu là yếu tố quan trọng cho phát triển nông nghiệp. Vì vậy cần thay đổi quan niệm phát triển thị trường bằng cách gia tăng nguồn cung liên tục như hiện nay mà nên hướng sang phát triển thị trường bằng cách làm gia tăng nhu cầu. Nhu cầu ngòai nước và nhu cầu trong nước.
Theo Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình, phát triển nông nghiệp, nâng cao đời sống nông dân và xây dựng nông thôn mới là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước. Trong gần 30 năm đổi mới, nền nông nghiệp của chúng ta đã có những bước phát triển mạnh mẽ và đạt được những kết quả to lớn. Đời sống của đại bộ phận nông dân được nâng cao, bộ mặt của nông thôn Việt Nam đã từng bước đổi mới theo hướng ngày càng văn minh, hiện đại. Đặc biệt trong giai đoạn khủng hoảng và suy thoái kinh tế toàn cầu từ năm 2008 đến nay, nông nghiệp đã thực sự trở thành trụ đỡ cho nền kinh tế trước những tác động tiêu cực của kinh tế thế giới. Điều đó đặt ra yêu cầu về ứng dụng công nghệ cao, nhằm nâng cao hiệu quả, khả năng cạnh tranh, chất lượng sản phẩm và đáp ứng nhu cầu ngày một đa dạng của người tiêu dùng, đặc biệt đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn hàng hóa xuất khẩu.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát khẳng định, sau 30 năm đổi mới, nông nghiệp Việt Nam đã có bước phát triển mạnh mẽ. Nông nghiệp Việt Nam đang bước vào giai đoạn đổi mới, phát triển theo chiều sâu với quy mô lớn hơn để hội nhập kinh tế quốc tế. Điều đó đặt ra yêu cầu về ứng dụng công nghệ cao, nhằm nâng cao hiệu quả, khả năng cạnh tranh, chất lượng sản phẩm và đáp ứng nhu cầu ngày một đa dạng của người tiêu dùng, đặc biệt đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn hàng hóa xuất khẩu cho các sản phẩm nông nghiệp
Về tín dụng, đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, hiện nay, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang phối hợp Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Khoa học và Công nghệ khảo sát, nghiên cứu và xây dựng chính sách thí điểm để triển khai. Mục đích của việc xây dựng chương trình này là hỗ trợ các doanh nghiệp tiên phong trong việc thực hiện các mô hình liên kết với nông dân, xu hướng tất yếu của sản xuất nông nghiệp trong nền kinh tế thị trường; khuyến khích các mô hình này phát triển theo hướng nhiều doanh nghiệp dám đứng ra làm đầu mối liên kết với nông dân và nhiều nông dân thấy được những lợi ích thiết thực khi tham gia vào các mô hình liên kết.
Với chương trình thí điểm này, ngành ngân hàng không những giải quyết vấn đề vốn đầu tư tín dụng cho nông nghiệp mà còn hướng sản xuất nông nghiệp từ nhỏ lẻ, manh mún sang sản xuất nông nghiệp hàng hóa, quy mô lớn, liên kết hiệu quả, có tính cạnh tranh cao, theo mục tiêu của đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; từng bước nâng cao đời sống nông dân và thực hiện mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới.
|
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp qua liên kết công tư TS. Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn Để phát huy được hiệu quả tối đa công nghê cao ứng dụng cho nông nghiệp, Việt Nam cần phải lựa chọn những giải pháp chính sách và lộ trình cụ thể, trong đó, phát huy vai trò liên kết công - tư trong nông nghiệp là một giải pháp hữu ích. Phát huy mô hình “doanh nghiệp đầu tư, doanh nghiệp quản lý, Nhà nước hỗ trợ”, theo đó doanh nghiệp tự đầu tư và tự lựa chọn mô hình tốt nhất để sử dụng và tự quản lý đồng vốn của mình để tăng hiệu quả. Nhà nước có giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp kịp thời. Nhà nước thiết lập các quy chuẩn, thực hiện các chính sách cụ thể để khuyến khích doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp. Ngoài ra, nhà nước tổ chức quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp, công khai quy hoạch và chính sách đến doanh nghiệp và người dân. Chính quyền địa phương ở những khu vực ứng dụng công nghệ cao phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp trong quá trình triển khai, vận động người dân tham gia và ủng hộ doanh nghiệp. Qua thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế, nhà nước tổng kết đúc rút kinh nghiệm những mô hình thành công, tiến hành cho triển khai nhân rộng. Ngoài ra, cần có các chính sách Khuyến khích doanh nghiệp tham gia và trong ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp.
Ứng dụng công nghệ cao để nâng cao giá trị chuỗi nông sản Nguyễn Văn Bộ, Giám đốc Viện khoa học nông nghiệp Việt Nam Nông nghiệp Việt Nam đang đứng trước thách thức to lớn về ảnh hưởng tiêu cực của biến đổi khí hậu, giá thành sản xuất cao, chất lượng nông sản thấp làm cho năng lực cạnh tranh giảm. Thêm vào đó, công nghiệp chế biến lạc hậu, thương hiệu sản phẩm không có nên việc gia tăng giá trị nông sản trong chuỗi giá trị rất hạn chế. Ngoài ra, ngành nông nghiệp tăng trưởng thời gian qua chủ yếu nhờ vào đổi mới chính sách, tăng cường đầu tư (nhất là trong thủy lợi) và phát triển Khoa học công nghệ (KHCN). Công nghệ cao là công cụ quan trọng nhất để nâng cao giá trị gia tăng của nông sản hàng hóa khi mà các động lực khác cho phát triển như đất đai, lao động, và một phần chính sách đã phát huy hết hiệu lực. Trong thời gian tới, tăng trưởng trong nông nghiệp sẽ phải chủ yếu dựa vào chính sách phát triển doanh nghiệp và KHCN, trong đó phát triển doanh nghiệp giữ vai trò chủ đạo. |
Thu Hà