Tín dụng ấm trở lại

Tín dụng tăng trưởng ỳ ạch kể từ đầu năm đã có bước chuyển biến đi lên trong tháng qua. Cùng với đó là lãi suất trên thị trường liên ngân hàng có xu hướng nóng trở lại. Những tín hiệu này làm sáng lên hy vọng phá băng tín dụng hỗ trợ nền kinh tế.

Trong cuộc họp báo thường kỳ của NHNN chiều 28/5, bên cạnh vấn đề nóng hổi của thị trường vàng và thị trường ngoại hối, tăng trưởng tín dụng cũng là một tin tốt đáng chú ý. Theo số liệu của NHNN,  tính đến ngày 23/5, tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống đã đạt 1,31% so với cuối 2013, gấp đôi con số 0,62% tính tại thời điểm 22/4/2014.

Năm 2014 được đánh giá là một năm tiếp tục khó khăn của nền kinh tế. Tín dụng đã có những tháng tăng trưởng âm kể từ đầu năm. Mặc dù Chính phủ và NHNN đã phát đi tín hiệu hỗ trợ kinh tế phát triển, nới lỏng tiền tệ một bước. Nhiều gói tín dụng ưu đãi được các NHTM tung ra. Thêm vào đó là các chính sách hỗ trợ thị trường bất động sản, các gói tín dụng ưu đãi cho vay BĐS được triển khai. Nhưng dường như tín dụng vẫn không thể kích lên nổi trên cái nền cơ bản là sản xuất còn tiếp tục khó khăn, DN thu hẹp sản xuất không có nhu cầu vay vốn để đầu tư và mở rộng sản xuất.

Xu hướng DN “chết”, tạm ngừng hoặc giải thể vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại. Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch & Đầu tư, trong tháng 5 số DN đăng ký thành lập mới giảm so với tháng trước, trong khi số DN khó khăn buộc phải giải thể, ngừng hoạt động tiếp tục tăng lên. DN khó khăn buộc phải giải thể hoặc ngừng hoạt động còn cao hơn số DN sắp gia nhập thị trường, lên đến hơn 6.700 đơn vị.  Tính từ đầu năm thì con số này lên đến 27.800 đơn vị, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó số lượng DN mới thành lập tăng không đáng kể so với cùng kỳ.

Kinh tế tiếp tục khó khăn, DN chết nhiều nên tín dụng ỳ ạch là không tránh khỏi. Suốt quý đầu năm, toàn hệ thống chỉ tăng trưởng 0,01%. Tại Hà Nội tín dụng 4 tháng đầu tăng trưởng âm, tháng 5 mới hồi sinh dương 0,8% khiến tín dụng 5 tháng đầu năm tăng trưởng được 0,3%. Thực ra tín dụng có xu hướng tăng trưởng dương kể từ tháng 4 với mức tăng 0,62% toàn hệ thống làm dấy lên hy vọng tín dụng có thể trở lại đà tăng trưởng, dù mục tiêu cả năm tăng trưởng 12 – 14% có vẻ quá xa vời.

Tháng 5 thị trường ấm thêm chút nữa khi NHNN công bố số liệu cho thấy tín dụng toàn hệ thống đã có mức tăng 1,31% kể từ đầu năm. Những tháng đầu tăng trưởng âm nhưng 2 tháng gần đây tín dụng đã tăng trở lại cho thấy một không khí ấm áp hơn của nền kinh tế. Thêm vào đó, lãi xuất đã giảm thấp hơn cũng kích thích tăng trưởng tín dụng trở lại. Ngoài các khoản vay mới, trong tháng 5, các tổ chức tín dụng tiếp tục thực hiện giảm lãi suất cho các khoản vay cũ. Tính đến 15/5/2014, dư nợ cho vay VND có lãi suất trên 15%/năm chỉ còn chiếm 15% tổng dư nợ cho vay VND, giảm mạnh so với tỷ trọng 65,8% tại thời điểm 15/7/2012; dự nợ cho vay VND có lãi suất trên 13%/năm chiếm tương ứng 15%, giảm so với tỷ trọng 31% vào tháng 6/2013. Chỉ có 5% các món tín dụng vẫn phải trả chi phí vay trên 15% một năm.

Mức tăng tín dụng 1,31% so với đầu năm, bằng nửa tốc độ tăng trưởng của cùng kỳ năm ngoái và thấp xa mục tiêu điều hành cả năm, nhưng lại mang nhiều ý nghĩa trong thời điểm này. Lãnh đạo NHNN  vẫn khẳng định sẽ tiếp tục kiên trì theo đuổi mục tiêu 12-14% trong cả năm 2014. Theo bà Nguyễn Thị Hồng, Vụ trưởng Vụ Chính sách Tiền tệ: Tuy tăng thấp nhưng quy luật mọi năm, đầu năm tín dụng thường tăng thấp so với các tháng cuối. NHNN sẽ tập trung các giải pháp tín dụng để đạt được mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm nay.

Từ nay đến cuối năm DN có thể hy vọng lãi suất giữ ổn định và được cắt giảm. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo NHNN tiếp tục cắt giảm lãi suất. Riêng tháng 5 lãi suất cho vay VND giảm nhẹ 0,5% /năm. Nhưng từ nay đến cuối năm, lãi suất được đánh giá có xu hướng ổn định, do lãi suất huy động hiện đã về mức lãi suất huy động năm 2000 – 2001, nên việc tiếp tục cắt giảm cũng khó, mặc dù thanh khoản của các NH đang rất tốt.

Tháng vừa qua cũng ghi nhận các mức tăng doanh số và lãi suất trên thị trường liên ngân hàng. Lãi suất VND tăng ở hầu hết các kỳ hạn. Xem xét tuần giữa tháng 5, tổng doanh số giao dịch trên thị trường liên ngân hàng trong kỳ bằng tiền đồng đạt xấp xỉ 128.163 tỷ đồng tăng gần 4%, tương đương khoảng 4.249 tỷ đồng so với tuần từ 5 đến 9/5. Lãi suất bình quân kỳ hạn từ qua đêm đến một tháng dao động 3,21% - 4,01% một năm với mức tăng từ 0,05% - 0,46% mỗi năm. Trong khi đó, các NH giảm vay mượn USD lẫn nhau, lãi suất cũng giảm. Lãi suất các giao dịch USD trong tuần giảm từ 0,03% - 0,32% một năm với qua đêm đến 3 tháng.

Hiện còn sớm để nhận định tín dụng sẽ tăng trưởng nhanh từ nay đến cuối năm. Nhưng có thể hy vọng vào điều này, vì theo thông lệ từ nay đến cuối năm là thời điểm DN có nhu cầu vay mượn NH để đầu tư vào sản xuất kinh doanh. Nền kinh tế cũng đã trải qua khoảng thời gian khó khăn khá lâu và đang có dấu hiệu ấm áp trở lại. Lãi suất được định hướng giảm thấp để hỗ trợ nền kinh tế cũng mang lại niềm tin cho DN trong các quyết định đầu tư vào sản xuất kinh doanh giai đoạn này.

Bảo Châu