Cần đầu tư nhiều hơn vào quá trình tái cơ cấu trong nước

Theo báo cáo Triển vọng kinh tế toàn cầu (Global Economic Prospects hay GEP) vừa được Ngân hàng Thế giới công bố, tăng trưởng GPD của Việt Nam trong năm 2014 dự báo sẽ đạt 5,5%; năm 2015 là 5,6% và năm 2016 là 5,8%.

Báo cáo đánh giá, các nước đang phát triển sẽ chứng kiến một tỉ lệ tăng trưởng đáng thất vọng trong năm nay vì lí do tăng trưởng kém trong quý 1/2014 đã làm chậm quá trình phục hồi kinh tế. Theo đó, thời tiết không thuận tại Mỹ, khủng hoảng Ucraina, quá trình tái cân đối tại Trung Quốc, bất ổn chính trị tại một số nước thu nhập trung bình, tốc độ tái cơ cấu chậm chạp và hạn chế năng lực đã kéo tỉ lệ tăng trưởng các nước đang phát triển xuống dưới mức 5% trong năm thứ 3 liên tiếp.

“Tỉ lệ tăng trưởng tại các nước đang phát triển vẫn ở mức thấp đã không tạo đủ số việc làm cần thiết để cải thiện cuộc sống của 40% số người thuộc diện nghèo nhất”, Chủ tịch Nhóm Ngân hàng Thế giới, ông Jim Yong Kim nói. “Các nước cần phải tăng tốc và đầu tư nhiều hơn nữa vào quá trình tái cơ cấu trong nước thì mới có thể hoàn thành mục tiêu tăng trưởng kinh tế tổng thể và đủ mức xoá nghèo cùng cực ngay trong thế hệ hiện tại”.

Ngân hàng Thế giới đã hạ thấp mức dự báo tăng trưởng kinh tế các nước đang phát triển xuống 4,8% cho năm nay trong khi mức dự báo đưa ra hồi tháng 1/2014 là 5,3%. Các dấu hiệu cho thấy mức tăng trưởng sẽ đạt 5,4% năm 2015 và 5,5% năm 2016. Dự báo Trung Quốc sẽ đạt mức tăng trưởng 7,6% năm nay nhưng điều đó còn tuỳ thuộc vào kết quả quá trình tái cân đối. Một kết cục hạ cánh cứng sẽ tác động mạnh lên khu vực châu Á.

Tại Đông Á -Thái Bình Dương, năm 2013 tiếp tục là một năm tăng trưởng vừa phải, chủ yếu do các nước thực hiện điều chỉnh nhằm giảm mất cân đối đã tích tụ nhiều năm gây ra bởi tăng trưởng dựa trên tín dụng. Các biện pháp điều chỉnh vẫn tiếp tục trong năm 2014 trong đó tăng trưởng tín dụng đã giảm xuống từ mức hai con số trước đây, nhất là tại Trung Quốc, Ma-lai-xia và In-đô-nê-xia. Dự đoán mức tăng trưởng toàn vùng sẽ giảm nhẹ từ 7,2% năm 2013 xuống 7,0% năm 2016 - khoảng 2 điểm phần trăm thấp hơn thời kỳ bùng nổ trước khủng hoảng, nhưng đây là mức tăng trưởng tương xứng với tiềm năng. Tăng trưởng Trung Quốc dự đoán sẽ giảm nhẹ từ 7,6% năm 2014 xuống mức 7,4% năm 2016 phản ánh quá trình tái cân đối tiếp diễn. Tăng trưởng toàn khu vực (trừ Trung Quốc) dự đoán sẽ tăng từ 5,0% năm nay lên 5,5% năm 2016 nhờ vào mức cầu bên ngoài tăng, giảm bất ổn chính trị tại Thái Lan và giảm các biện pháp điều chỉnh cơ cấu tại các nước khác. Tăng trưởng GPD của VN trong năm 2014 dự báo sẽ đạt 5,5%; năm 2015 là 5,6% và năm 2016 là 5,8%.

Mặc dù kết quả tăng trưởng quý 1 tại Mỹ còn yếu nhưng các nước thu nhập cao đang trong tiến trình lấy lại đà phục hồi tốt. Dự kiến các nền kinh tế này sẽ tăng trưởng 1,9% trong năm nay, và tăng lên 2,4% và 2,5% trong các năm 2015 và 2016. Khu vực châu Âu sẽ đạt mục tiêu tăng trưởng 1,1% năm nay, còn nền kinh tế Mỹ sẽ tăng trưởng 2,1% do nền kinh tế bị co cụm bởi thời tiết xấu trong quý 1 trong khi mức dự báo đưa ra hồi đầu năm là 2,8%.

Nền kinh tế toàn cầu sẽ lấy lại đà tăng trưởng từ nay đến cuối năm và nâng mức tăng trưởng cả năm lên 2,8% và đạt mức 3,4% và 3,5% trong các năm 2015 và 2016. Các nước thu nhập cao sẽ đóng góp phân nửa mức tăng trưởng trong các năm 2015 và 2016 trong khi con số này năm 2013 là dưới 40%.

Các nước thu nhập cao tăng tốc tăng trưởng sẽ tạo động lực quan trọng cho các nước đang phát triển. Trong vòng 3 năm tới các nền kinh tế thu nhập cao sẽ đóng góp một lượng cầu tương đương 6,3 nghìn tỉ đô-la; đây là mức tăng đáng kể so với 3,9 nghìn tỉ đô-la trong khoảng thời gian 3 năm trước đây và con số này cũng lớn hơn so với tổng cầu dự tính của các nước đang phát triển.

Rủi ro tài chính ngắn hạn đã giảm bớt, một phần bởi rủi ro xấu đã không gây bất ổn nghiêm trọng và một phần do các biện pháp điều chỉnh kinh tế gần đây đã góp phần giảm bớt mức độ tổn thương. Thâm hụt tài khoản vãng lai một số nền kinh tế bị tác động nặng nề nhất trong năm 2013 và đầu năm 2014 đã thuyên giảm và dòng vốn chảy đến các nước đang phát triển đã đảo ngược. Lãi trái phiếu tại các nước đang phát triển đã giảm và thị trường chứng khoán đã hồi phục, và tại một vài nước đã hồi phục vượt mức đầu năm, tuy còn thấp hơn các năm trước.

“Vấn đề chính là phải chi tiêu khôn ngoan hơn thay vì chi tiêu nhiều hơn. Những nút thắt hạn chế trong ngành năng lượng, cơ sở hạ tầng, thị trường lao động và môi trường kinh doanh tại nhiều nền kinh tế lớn thuộc nhóm thu nhập trung bình đã cản trở tốc độ tăng trưởng GDP và tăng năng suất lao động. Cải cách chính sách trợ giá có thể tạo thêm nguồn tiền phục vụ nâng cao chất lượng đầu tư công nhằm tăng cường nguồn vốn con người và cơ sở hạ tầng,” ông Andrew Burns, tác giả chính bản báo cáo nói.

Quỳnh Chi