Xứng tầm trung tâm năng lượng của cả nước

Bình Thuận là địa phương có nhiều tiềm năng để khai thác các nguồn năng lượng như nhiệt điện, thủy điện, điện gió và các nguồn năng lượng tái tạo khác (mặt trời, sóng biển…). Theo quy hoạch đầu tư phát triển năng lượng, đến năm 2020 Bình Thuận có thể trở thành trung tâm năng lượng lớn của cả nước với tổng công suất của các nhà máy điện lên đến 11.300MW.

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận - ông Lê Tiến Phương cho biết, Bình Thuận đã sớm tạo ra dáng dấp của một trung tâm năng lượng tầm cỡ quốc gia từ lúc bắt đầu đi vào khai thác tiềm năng thủy điện. Trong hệ thống sơ đồ điện của Việt Nam, thời gian qua trên địa bàn tỉnh Bình Thuận đã có những nhà máy thủy điện hoàn thành đưa vào vận hành có công suất tương đối lớn như: Hàm Thuận (300MW), Đa Mi (175MW), Đại Ninh (300MW), Bắc Bình (33MW)... Các nhà máy khi đưa vào hoạt động đã có đóng góp sản lượng điện đáng kể cho cả nước. Hiện tại Bình Thuận vẫn còn một số dự án thủy điện trong giai đoạn đầu tư như: La Ngâu (46MW), Thác Ba (18MW), Sông Lũy (16MW), Đan Sách 2-3 (5,5MW).

Bên cạnh đó, Bình Thuận còn có 2 trung tâm điện lực trọng điểm quốc gia là Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân (xã Vĩnh Tân, huyện Tuy Phong) công suất 5.624 MW đang được đầu tư xây dựng và Trung tâm Điện lực Sơn Mỹ (xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân) công suất 4.000 MW. Tháng 4/2009, Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam đã tiến hành động thổ khởi công hạng mục san gạt mặt bằng phục vụ cho việc đầu tư xây dựng dự án Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân. Đến tháng 8/2010, Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 2 (1.244MW) do Tập đoàn Điện lực Việt Nam làm chủ đầu tư chính thức khởi công xây dựng; dự án có tổng vốn đầu tư khoảng 23.480 tỷ đồng (tương đương hơn 1 tỷ USD), sản lượng điện bình quân hơn 7,2 tỷ kWh/năm. Sau hơn 3 năm khẩn trương thi công, cuối năm 2013 Tổ máy số 1 (622MW) đã hoàn thành đưa vào vận hành và tiếp đó sẽ là Tổ máy số 2 (622MW) dự kiến vào giữa năm 2014.

Ngày 9/3/2014, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã tiếp tục tổ chức lễ khởi công xây dựng Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 4 (1.200MW) có tổng vốn đầu tư khoảng 36.000 tỷ đồng (tương đương hơn 1,7 tỷ USD), sản lượng điện bình quân hơn 7,2 tỷ kWh/năm. Dự án được xây dựng và đưa vào vận hành giai đoạn 2017-2018. Đồng thời, dự án Nhiệt điện Vĩnh Tân 1 (1.200MW) có tổng vốn lên đến hơn 1,75 tỷ USD, sản lượng điện bình quân hơn 7,2 tỷ kWh/năm, được đầu tư theo hình thức BOT (xây dựng - khai thác - chuyển giao) cũng đã được Bộ Kế hoạch & Đầu tư cấp giấy chứng nhận đầu tư và đang trong giai đoạn thu xếp tài chính cho dự án. Kế hoạch hiện tại được cam kết trong hợp đồng BOT là tháng 4/2019, tổ máy 1 sẽ đi vào hoạt động và tới tháng 10/2019 đưa vào vận hành tổ máy 2.

Đối với nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 3 (1.980MW) cũng đang được các bên liên quan xúc tiến đầu tư xây dựng, dự kiến nguồn vốn đầu tư cho nhà máy khoảng 2,7 tỷ USD sẽ được khởi công vào cuối năm 2014 theo hình thức BOT. Với sản lượng điện bình quân hơn 10 tỷ kWh/năm, Nhiệt điện Vĩnh Tân 3 là nhà máy nhiệt điện than lớn nhất nằm trong Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân (5.624MW). Dự án được Chính phủ giao cho Công ty CP Năng lượng Vĩnh Tân 3 (VTEC) thực hiện. Như vậy với 4 nhà máy nhiệt điện nói trên, Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân được xác định là công trình trọng điểm của quốc gia, sử dụng công nghệ hiện đại hàng đầu và là Tổ hợp nhiệt điện than lớn nhất Việt Nam hiện nay.

Riêng đối với Trung tâm Điện lực Sơn Mỹ (4.000MW) bao gồm Nhà máy điện khí Sơn Mỹ 1 công suất 2.000MW (dự kiến vận hành vào năm 2019) và Nhà máy điện khí Sơn Mỹ 2 công suất 2.000MW (dự kiến vận hành vào năm 2020), chủ đầu tư sẽ được lựa chọn thông qua đấu thầu cạnh tranh quốc tế.

Ngoài nhiệt điệt và thủy điện, với lợi thế 192km bờ biển, nguồn tài nguyên gió dồi dào, điều kiện khí hậu, đất đai khá thuận lợi, Bình Thuận còn biết đến là địa phương dẫn đầu cả nước trong thu hút đầu tư các dự án điện gió. Hiện trên địa bàn tỉnh đã có 15 dự án điện gió với tổng công suất đăng ký đầu tư khoảng 1.182 MW được Ủy ban nhân dân tỉnh chấp thuận chủ trương khảo sát, nghiên cứu và cấp giấy chứng nhận đầu tư. Trong số 15 dự án này, có dự án Phong điện 1 - Bình Thuận (giai đoạn 1 - 30MW) và  dự án điện gió Phú Qúy (6MW) đã hoàn thành và đưa vào vận hành, dự án Phú Lạc (giai đoạn 1 - 24MW) đang triển khai đầu tư. Đối với dự án Phong điện 1 - Bình Thuận (giai đoạn 1 - 30MW), đây là dự án điện gió đầu tiên của cả nước có đấu lưới điện quốc gia được đưa vào hoạt động. Ngoài ra, lĩnh vực điện gió còn đang được nhiều nhà đầu tư khác quan tâm, xin chủ trương khảo sát nghiên cứu. Theo Quy hoạch phát triển điện gió tỉnh Bình Thuận đã được Bộ Công Thương phê duyệt tháng 8/2012, dự kiến đến năm 2030 công suất lắp đặt của các dự án điện gió trên địa bàn tỉnh đạt khoảng 2.500MW.

Ông Phương khẳng định: "Trong tương lai không xa, nếu tất cả các dự án thuộc 3 lĩnh vực "nhiệt điện - thủy điện - phong điện" nêu trên hoàn thành và đồng loạt vận hành thì Bình Thuận xứng đáng trở thành Trung tâm năng lượng của cả nước, đóng góp đáng kể sản lượng điện cho miền Nam nói riêng và cả nước nói chung trong giai đoạn thiếu công suất và sản lượng điện vào những năm tới; góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, ổn định để phát triển KT - XH".

Hoàng Lâm