Nâng cao năng lực hệ thống xúc tiến thương mại địa phương

Mới đây, Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương Việt Nam đã tổ chức Hội thảo Quốc gia Đánh giá năng lực hệ thống xúc tiến thương mại (XTTM) địa phương, nhằm giới thiệu kết quả nghiên cứu tới các cơ quan quản lý và xây dựng chính sách tại trung ương và địa phương, tổ chức kinh tế và cộng đồng doanh nghiệp.

Sự kiện này cũng trong khuôn khổ các hoạt động của Chương trình tổng thể “Nâng cao năng lực cạnh tranh xuất khẩu cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam thông qua hệ thống xúc tiến thương mại địa phương”. Đây là Dự án hỗ trợ kỹ thuật sử dụng nguồn ODA không hoàn lại do Chính phủ Thụy Sỹ tài trợ, được thực hiện trong 04 năm (2013 – 2017). Cơ quan quản lý dự án là Bộ Công Thương, giao cho Cục XTTM là đơn vị chủ trì thực hiện theo phương thức Quốc gia điều hành.

Theo báo cáo tại hội thảo, hệ thống xúc tiến thương mại từ Trung ương đến địa phương thời gian qua đã và đang hỗ trợ nhiều cho cộng đồng doanh nghiệp trong việc quảng bá, giới thiệu sản phẩm và xuất khẩu ra thị trường nước ngoài. Các TTXTTM địa phương vẫn là đơn vị được các doanh nghiệp lựa chọn là đơn vị cung cấp các thông tin và hỗ trợ để mở rộng thị trường. Đã có khoảng 80% DN có quan hệ, tiếp nhận sự hỗ trự từ trung tâm XTTM ở các địa phương; chủ yếu thông qua việc tham gia hội chợ trong và ngoài nước; sử dụng thông tin, phân tích sản phẩm hoặc dự báo về thị trường… Ngoài ra, Chương trình Xúc tiến thương mại Quốc gia cũng hỗ trợ nhiều cho các địa phương trong quá trình tìm kiếm thị trường và đối tác mới để mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Một số trung tâm trong mạng lưới XTTM tại Trung ương đã làm tốt công tác xúc tiến thương mại là: Cục XTTM và Trung tâm TT công nghiệp và thương mại; Phòng Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI); Các Hiệp hội ngành hàng trung ương…

Tuy nhiên, kết quả hoạt động của các trung tâm này vẫn chưa đạt được như mong muốn và cần những cú hích về chính sách và nội lực từ phía các địa phương. Một số trung tâm XTTM vẫn bộc lộ một số tồn tại như: năng lực và chất lượng nhân lực không đều, trang bị cơ sở vật chất chưa đồng bộ, thiếu năng động… và nhìn chung các TT XTTM vẫn chưa hướng tới mục tiêu là đơn vị cung cấp dịch vụ mà vẫn là một cơ quan hành chính.

Minh chứng cho điều này, các đại biểu đưa ra dẫn chứng: Khu vực miền Trung, khoảng trống giữa năng lực cung ứng dịch vụ của các trung tâm xúc tiến thương mại đến các doanh nghiệp, năng lực cung ứng dịch vụ thấp, thiếu đội ngũ cán bộ có chuyên môn, hạn chế nguồn ngân sách. Các trung tâm xúc tiến thương mại và doanh nghiệp vẫn chưa tập trung vào ngành hàng, sản phẩm chủ lực và có tiềm năng xuất khẩu; hình thành cơ chế điều phối bền vững. Tại khu vực Tây Nam bộ, mạng lưới hỗ trợ thương mại còn nhỏ so với nhu cầu các doanh nghiệp và có sự chênh lệch, thậm chí có doanh nghiệp không nhận được sự hỗ trợ…

Cũng tại hội thảo, các đại biểu đưa ra khuyến nghị cần nâng cao năng lực hệ thống trung tâm XTTM theo hướng chuyên nghiệp để đáp ứng yêu cầu gia tăng xuất khẩu của đội ngũ DN, lấy DN làm đối tượng phục vụ. Mỗi trung tâm cần kiện toàn mô hình tổ chức, bố trí nguồn nhân lực thông thạo nghề nghiệp, nhiệt tình; chủ động nâng cấp và đa dạng hóa các loại dịch vụ cung cấp cho DN; thiết lập sự gắn kết, giao lưu nhằm đúc rút kinh nghiệm giữa các trung tâm để có sự phát triển hài hòa, bền vững trong thời gian tới.

Theo ông Đỗ Kim Lang Phó Cục trưởng Cục XTTM, cần có chiến lược dài hơi từ hệ thống Xúc tiến thương mại trung ương đến địa phương. Cục sẽ phối hợp với các trung tâm XTTM cam kết thực hiện bền vững Chương trình, ngoài nâng cao năng lực cho các tổ chức XTTM, các mạng lưới XTTM khu vực được thành lập, các hoạt động hỗ trợ cụ thể theo ngành hàng sẽ được Ban tư vấn và Nhóm công kỹ thuật cùng thảo luận để thực hiện nhất quán dựa trên nhu cầu thực tế của địa phương.

Được biết, từ nay đến cuối năm, Chương trình Xúc tiến thương mại sẽ tập trung cho các tổ chức xúc tiến thương mại và các doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhất là các doanh nghiệp có tiềm năng xuất khẩu. Mục tiêu chính của hoạt động này là đánh giá toàn diện năng lực hiện tại của hệ thống xúc tiến thương mại tại 3 khu vực, nhu cầu của các doanh nghiệp địa phương đối với dịch vụ hỗ trợ xuất khẩu cũng như xác định các giải pháp, kế hoạch hành động để tăng cường năng lực cho hệ thống hỗ trợ thương mại nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh xuất khẩu cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam. Đây cũng chính là tiền đề quan trọng để Chương trình xây dựng và triển khai hoạt động nâng cao năng lực cho các đối tượng trong giai đoạn chính 2015 - 2017 của Chương trình.

Hà Vũ