Giữ gìn và phát huy giá trị của di sản kép

Khu du lịch Tràng An thuộc tỉnh Ninh Bình thành công khi trở thành di sản thế giới hỗn hợp đầu tiên của Việt Nam ở cả tiêu chí văn hóa lẫn thiên nhiên. Ngay sau đó việc đầu tư, tôn tạo, phát triển dịch vụ, cũng như kết nối các di sản trở thành một điểm đến hấp dẫn được đặt ra. Xung quanh vấn đề này, phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum đã có cuộc phỏng vấn ông Bùi Văn Mạnh - Phó Giám đốc Ban quản lý Danh thắng Tràng An. Giang Tú thực hiện.

Việc được công nhận là di sản thế giới hỗn hợp cũng đặt ra trách nhiệm cho những người làm công tác quản lý trong việc gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị của di sản, ông nghĩ sao về điều này? 

Quần thể danh thắng Tràng An được vinh danh di sản thế giới mới chỉ là bước khởi đầu. Chúng ta còn phải cố gắng làm tốt hơn nữa để bảo tồn, phát huy giá trị di sản, giữ gìn hình ảnh cho một “di sản kép” của thế giới tại Việt Nam.

Để làm được điều đó, các cấp, các ngành liên quan cùng đông đảo nhân dân cần phải tuân thủ chặt chẽ các khuyến nghị của UNESCO trong quản lý, bảo vệ các giá trị nổi bật toàn cầu, sự toàn vẹn của di sản. Đồng thời, cần xác định những việc cần làm ngay như: Tu sửa, làm mới hệ thống bảng, biển thông báo; dần xây dựng và hoàn thiện các mô hình phát triển du lịch gắn với di sản. Bên cạnh đó, cần tiếp tục tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, giúp người dân hiểu được giá trị của di sản để tránh xâm hại và góp phần bảo vệ, gìn giữ giá trị của di sản. Đồng thời phát triển du lịch một cách hài hòa, đồng bộ, quảng bá rộng rãi đến du khách, đặc biệt là khách quốc tế.

Các hoạt động cho khách lưu trú về ban đêm cũng là vấn đề cần quan tâm, Ban quản lý dự án có kế hoạch gì để giữ chân khách du khách?

Trong quy hoạch phát triển tổng thế khu Ninh Bình (Thủ Tướng vừa phê duyệt) và quy hoạch phát triển đô thị đã xuất hiện nhiều khu nghi, giải trí dọc bờ sông Vân từ Công viên văn hóa Tràng An, khu động vật hoang dã Safari gần rừng Cúc Phương... Trong tương lai, du lịch Ninh Bình sẽ kêu gọi đầu tư  nhằm tạo ra nhiều sản phẩm du lịch vui chơi về đêm, đặc trưng vùng đất Ninh Binh, Tràng An, ví dụ phát triển du lich homestay mạnh hơn, khách có thể đi xe đạp, xe trâu, xe bò trong vùng di sản, xuống làm đồng, làm nông nghiệp cùng người dân. Khách có thể tự chèo thuyền trong khu vực nhất định.

Bên cạnh đó, cũng nghiên cứu phát triển vùng đệm di sản, bán hàng lưu niệm, trình diễn thao tác làm sản phẩm thủ công, đồ lưu niệm, tổ chức cuộc thi thiết kế quà tặng, quà lưu niệm để chuyển giao cho các doanh nghiệp trong tỉnh sản xuất.

Ngay từ đầu du lịch Ninh Bình đã xác định cộng đồng làm trung tâm để phát triển di sản. Cộng đồng là những người giúp giới thiệu, quảng bá và gìn giữ di sản, truyền tải giá trị di sản đến khách du lich. Chúng tôi dùng chính sách đào tạo, hướng dẫn cho người dân, mỗi đợt 1-3 ngày để người dân hiểu về di sản, văn hoá ứng xử, giao tiếp, ngoại ngữ để người dân có thể hiểu va góp phần quảng bá gìn giữ di sản.

Theo thống kê của cơ quan chức năng, năm 2013, khu Danh thắng Tràng An đã đón 3.647.003 lượt khách (khách quốc tế là 434.331 lượt), tăng so với năm 2012 hơn 420.000 lượt khách. Thời gian tới, với việc Quần thể danh thắng Tràng An vừa được công nhận là di sản thế giới, chắc chắn lượng khách du lịch, đặc biệt là khách quốc tế đến với Tràng An sẽ tăng cao. Đây là cơ hội tốt để Ninh Bình tăng cường công tác tôn tạo, trùng tu, phát triển về chất và lượng, để có thể bứt phá phát triển, trở thành khu du lịch tầm cỡ quốc tế.

Gần đây, Tổng cục Du lịch, Sở VHTTDL Ninh Bình và Thanh Hóa cũng có bàn về vấn đề kết nối di sản, theo ông việc kết nối đang tồn tại những bất cập như thế nào?

Dưạ trên kinh nghiệm thực tế và qua các hội thảo về kết nối di sản thì đây là 1 trong những chủ đề rất hay nhưng để kết nối 1 cách hiệu quả thì chúng ta phải có một chương trình rõ ràng, với những di sản có vị trí địa lí gần nhau thì cần phải phối hợp, kết nối như thế nào, có hệ thống giao thông làm sao, v.v. Tài nguyên dù hấp dẫn như thế nào mà không có đường kết nối đến thì cũng không thể thu hút được nhà nhà đầu tư mới đến đầu tư khách sạn, nhà nghỉ, khu vui chơi giải trí.. Vì vậy, theo tôi, cần phải có 1 hệ thống giao thông tốt kết nối các khu di sản mang tính trọng điểm và thuận tiện cho du khách đến tham quan khu di sản.