Con đường phát triển nông nghiệp bền vững

Giảm phát thải trong sản xuất nông nghiệp hiện đang là xu hướng chung của các nước trên thế giới. Tại Việt nam, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã triển khai nhiều chương trình và dự án về thích ứng với biến đổi khí hậu. Sau 4 năm thí điểm, mô hình canh tác lúa giảm phát thải khí nhà kính đang được xem xét để nhân rộng tại Việt Nam.

Kết quả thí điểm

Từ năm 2010 đến 2012 được Quỹ Bảo vệ Môi trường (EDF)  tài trợ, Viện Nghiên cứu Phát triển ĐBSCL, Đại học Thủy lợi Hà Nội và Sở NN&PTNT An Giang đã phối hợp triển khai dự án “Canh tác lúa giảm phát thải khí nhà kính Việt Nam” (Mô hình canh tác lúa các bon thấp)  tại xã Bình Hòa, huyện Châu Thành, tỉnh An Giang.

Giai đoạn 2 của dự án (2012-2014) được triển khai đối với 400 nông hộ tại hợp tác xã Kênh B, xã Thạnh Đông A, huyện Tân Hiệp (Kiên Giang) và hợp tác xã Phú Thượng, xã Phú Thành, huyện Phú Tân (An Giang) với quy mô 540 ha/vụ. Tổng kết 2 giai đoạn của dự án, bà Trần Thu hà – Giám đốc dự án cho biết: mô hình canh tác lúa mới này giảm sử dụng giống 50%, phân bón giảm 30%, thuốc trừ sâu giảm 30%-40%, nước giảm từ 40%-50% và giảm công lao động sử dụng từ 20%-30%, năng suất lúa tăng 10-15% nên thu nhập của nông dân cũng tăng 5-10%. Mô hình sản xuất lúa này tại An Giang đã giảm trung bình 7,7 tấn khí thải/ha/năm, tại Kiên Giang giảm 45 tấn khí thải/ha/năm.

Không chỉ đem lại các lợi ích về giảm lượng phát thải khí nhà kính, làm trong sạch môi trường và tăng lợi nhuận cho nông dân khi giảm thiểu các chi phí về vật tư nông nghiệp, phương thức canh tác theo mô hình này còn sản xuất ra sản phẩm gạo sạch, an toàn, , thân thiện với môi trường (bio-rice).

Nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính

Kết quả kiểm kê khí nhà kính (KNK) năm 2000 cho thấy, tổng lượng phát thải ở Việt Nam là 150,9 Tg CO2 (triệu tấn), trong đó lượng phát thải KNK khu vực nông nghiệp là 65,09 Tg CO2, chiếm tỷ trọng cao nhất (43,1%) ; riêng trồng lúa có lượng phát thải chiếm tỷ trọng cao nhất (57,5%) của khu vực nông nghiệp. Để giảm phát thải trong nông nghiệp, Bộ NN&PTNT đã đặt mục tiêu đến 2020, ngành Trồng trọt sẽ giảm 5,7 triệu tấn CO2, tương đương khoảng 10% lượng khí nhà kính trong lĩnh vực trồng trọt.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Quốc Doanh cho biết: ngành Trồng trọt sẽ ứng dụng các biện pháp kỹ thuật canh tác tiên tiến theo hướng tiết kiệm nước và chi phí đầu vào; thu gom, tái sử dụng và xử lý triệt để rơm rạ... nhằm hạn chế tối đa việc gây phát thải khí nhà kính và ô nhiễm môi trường. Cùng với các biện pháp cụ thể trên, Bộ Nông nghiệp sẽ nghiên cứu hoàn thiện phương pháp kiểm kê khí nhà kính đối với các hệ thống canh tác trồng trọt; hoàn thiện quy trình canh tác nâng cao năng suất, giảm phát thải, nghiên cứu công nghệ xử lý và tái sử dụng chất thải nông thôn, phế phụ phẩm trong trồng trọt để tăng hiệu quả kinh tế, giảm mức độ phát thải...

Tại “Diễn đàn Nông nghiệp giảm phát thải khí nhà kính” được tổ chức tại hà Nội ngày 17/9, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh khẳng định: với mô hình canh tác lúa giảm phát thải khí nhà kính đã được thử nghiệm, cho thấy hiệu quả rõ rệt như trên, ngành Nông nghiệp sẽ xem xét để tiếp tục mở rộng tại Việt Nam nhằm tạo ra những sản phẩm gạo uy tín, chất lượng cao đáp ứng nhu cầu và góp phần xây dựng nền nông nghiệp bền vững.

Nguyễn Thanh