Ngành bán lẻ đối diện nhiều thách thức

Theo cam kết WTO năm 2015 các doanh nghiệp (DN) bán lẻ nước ngoài sẽ được đầu tư với số vốn 100% tại Việt Nam (hiện tại 50%). Đặc biệt là hàng rào thuế quan các nước trong khối ASEAN sẽ về 0% vào cuối năm 2015 điều này không chỉ tạo nên sự cạnh tranh khốc liệt cho các DN bán lẻ nội mà còn là thách thức cho các DN ngoại đang có mặt tại Việt Nam.

Nhiều tiềm năng

Theo thống kê của Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam cho biết, trong 9 tháng đầu năm 2014, tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ đạt 2.145.470 tỷ đồng tăng 11,12% so với cùng kỳ năm trước, trong đó, kinh tế Nhà nước chiếm 10,1% tổng số và tăng 8,4% kinh tế ngoài Nhà nước chiếm 86,5 % tăng 11,1%, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài chiếm 3,4% tăng 21,6%. Dự kiến cả năm 2014, tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ sẽ đạt 2.970.3000 tỷ đồng, tăng 11,3% so với năm 2013. Đến cuối năm 2013, cả nước mới có khoảng 724 siêu thị và 132 Trung tâm thương mại các loại, 8.546 chợ các loại, khoảng 1 triệu cửa hàng quy mô nhỏ của hộ gia đình. Đến năm 2010, cả nước sẽ có khoảng 1.200 đến 1.300 siêu thị; 180 Trung tâm thương mại và 157 Trung tâm mua sắm.

Năm 2014 Việt Nam  được đánh giá là thị trường bán lẻ toàn cầu tạo ra một môi trường kinh doanh đầy thách thức đối với các nhà bán lẻ, đồng thời cũng tạo ra rất nhiều cơ hội cho những ai thấu hiểu và điều chỉnh thành công chiến lược của mình với bối cảnh chung.

Hiện tại kênh bán hàng hiện đại gần đây chiếm tới 25%, trong khi trước đó, 100% là bán lẻ truyền thống. Các chuyên gia dự đoán bán lẻ hiện đại sẽ bùng nổ và là động lực phát triển của ngành bán lẻ Việt Nam.Trong năm 2014 đã chứng kiến sự đầu tư của các tập đoàn bán lẻ lớn như Lotte – Hàn Quốc, Aeon Mall – Nhật Bản….Và một số tập đoàn bán lẻ lớn đang gia tăng thăm dò, tìm kiếm cơ hội đầu tư bán lẻ hoặc bắt đầu hoạt động tại Việt Nam như Walmart, Auchan, Robinson. Cơ hội còn nhiều nhưng để doanh nghiệp trong nước cạnh tranh được với các doanh nghiệp nước ngoài trên sân nhà lại không dễ.

Tại Diễn đàn ngành hàng bán lẻ do Hiệp hội bán lẻ Việt Nam tổ chức vào ngày 13/10/2014 các chuyên gia đều nhận định, sự phát triển mạnh mẽ của ngành bán lẻ toàn cầu đã tạo ra một môi trường kinh doanh đầy thách thức đối với các nhà bán lẻ Việt Nam. Không những thế, đây cũng là dịp mở ra rất nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp thấu hiểu và điều chỉnh thành công chiến lược của mình phù hợp với bối cảnh chung.

Theo bà Đinh Thị Mỹ Loan - Chủ tịch Hiệp hội bán lẻ Việt Nam khẳng định càng ngày sẽ càng có nhiều doanh nghiệp bán lẻ thâm nhập vào thị trường Việt Nam. Ở góc độ nào đó, đây là sự cạnh tranh mà các doanh nghiệp cần đón nhận như một thách thức và cũng là một cơ hội.Với việc nhiều doanh nghiệp bán lẻ đổ bộ vào Việt Nam buộc các doanh nghiệp Việt Nam phải cố gắng trước sự cạnh tranh về dịch vụ bán lẻ, kỹ năng, cũng như các mặt mạnh khác của các doanh nghiệp bán lẻ nước ngoài.Đồng thời các nhà quản lý cũng phải cân nhắc khi cấp phép. Không nhất thiết phải bảo hộ doanh nghiệp trong nước, nhưng quan trọng phải minh bạch và rõ ràng trong chính sách thu hút đầu tư nước ngoài.

Thách thức lớn mang tên Thái Lan

Trong thời gian gần đây, nhiều thương vụ đầu tư của người Thái đều liên quan đến lĩnh vực bán lẻ, hàng tiêu dùng, như việc Berli Jucker (BJC) mua lại hệ thống bán sỉ Metro Việt Nam, Robins mở trung tâm thương mại tại Hà Nội và 7 Eleven đang rục rịch tìm điểm đặt chân tại TP HCM. "Khi các siêu thị Thái Lan mọc lên ngày càng nhiều, hàng Thái Lan vào thị trường Việt Nam sẽ càng lớn", ông Vũ Vinh Phú - Chủ tịch Hiệp hội siêu thị Hà Nội nhận xét.

Hàng hóa Thái Lan rất được người tiêu dùng ưa chuộng bởi vừa tốt lại giá cả hợp lý. Với dân số hơn 90 triệu dân Việt Nam là mắt xích quan trọng cho tham vọng  cạnh tranh với Trung Quốc trên thị trường Đông Nam Á. Từ việc thiết lập những đại lý phân phối, đưa hàng hóa len lỏi vào các siêu thị, cửa hàng tiêu dùng, người Thái đang nghĩ đến cuộc chơi lớn hơn khi hàng rào thuế quan giữa hai nước hoàn toàn được gỡ bỏ vào năm 2015. 

Theo các chuyên gia, đối sách quan trọng nhất để cạnh tranh với hàng nước ngoài nói chung, hàng Thái Lan nói riêng là doanh nghiệp Việt phải nâng cao chất lượng sản phẩm, tổ chức hiệu quả các chuỗi khép kín từ sản xuất đến phân phối.

Việc người tiêu dùng ngày càng chú trọng đến chất lượng hơn là tìm đến những hàng rẻ, khuyến mãi nhưng không rõ xuất xứ cũng là điều  DN Việt cần quan tâm, việc kỳ vọng tới năm 2020 kênh phân phối Việt chiếm khoảng 80-90% là điều có thể làm được nếu chất lượng và giá cả cạnh tranh tốt, ngoài ra cần phải nâng cao chất lượng dịch vụ.

Đỗ Ngọc