“Cải cách thể chế kinh tế, tăng cường khả năng tự chủ và sức cạnh tranh của nền kinh tế”

Đây là chủ đề của Diễn Đàn Đối Tác Phát Triển Việt Nam VDPF 2014, chủ đề này nằm trong chủ đề bao trùm của Diễn Đàn cho giai đoạn 2013 – 2015 là “Tạo quan hệ đối tác mới hướng tới tăng trưởng cạnh tranh, toàn diện và bền vững”.

VDPF là một diễn đàn đối thoại chính sách cấp cao có tính thực chất hơn, hướng tới hành động và đối tượng bao phủ hơn. Diễn đàn tạo điều kiện thảo luận chính sách giữa Chính phủ Việt Nam, các nhà tài trợ, khu vực tư nhân, các tổ chức xã hội dân sự quốc tế và trong nước, các viện nghiên cứu trong nước và các tác nhân phát triển khác nhằm tăng cường phát triển kinh tế - xã hội toàn diện và cải thiện đời sống cho mọi người Việt Nam.

Hai nội dung thảo luận chính của năm nay bao gồm: cải cách thể chế kinh tế thị trường: đổi mới cơ chế thị trường để nâng cao tính cạnh tranh và phát triển khu vực tư nhân: phát triển khu vực tư nhân để xây dựng một nền kinh tế phát triển bền vững và tự chủ.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hoan nghênh chủ đề của Diễn đàn năm nay phù hợp với trọng tâm chính sách phát triển của Chính phủ Việt Nam, đó là tập trung huy động và sử dụng hiệu quả cao nhất các nguồn lực; cải cách mạnh thủ tục hành chính, cải thiện tốt hơn môi trường kinh doanh để tạo mọi điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp phát triển, nhất là khuyến khích phát triển mạnh doanh nghiệp tư nhân.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định việc hoàn thiện nhà nước pháp quyền, đảm bảo quyền tự do, dân chủ của người dân và hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường theo Hiến pháp năm 2013 là động lực và giải pháp chủ yếu để nâng cao hiệu quả và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam. Việt Nam tiếp tục chủ động hội nhập quốc tế, tập trung khai thác hiệu quả các Hiệp định thương mại song phương và đa phương đã có, đồng thời tích cực đàm phán, ký kết các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới. Đây là cơ sở để Chính phủ tiếp tục tạo thuận lợi, khuyến khích thúc đẩy thương mại và thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài của các nhà đầu tư trên thế giới.

Thủ tướng khẳng định quyết tâm của Chính phủ Việt Nam trong tái cơ cấu nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế, tiếp tục làm tốt hơn việc bảo đảm tiến bộ công bằng xã hội, đồng thời tiếp tục thực hiện hiệu quả các mục tiêu thiên niên kỷ.

Nhấn mạnh công tác phòng chống tham nhũng là một trong những trọng tâm ưu tiên của Chính phủ trong năm 2015, Thủ tướng nêu rõ quyết tâm thực hiện kiên trì, đồng bộ các biện pháp phòng, chống tham nhũng, nhất là tập trung hoàn thiện nhà nước pháp quyền, phát huy quyền dân chủ của người dân, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường; phát hiện và kiên quyết xử lý nghiêm minh, theo pháp luật các hành vi tham nhũng.

Tại Diễn đàn, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, bà Victoria Kwakwa cho rằng, là một nước thu nhập trung bình, trong vòng 5 năm tới tại VN sẽ diễn ra đồng thời một số tiến trình quan trọng-xây dựng kế hoạch 5 năm phát triển kinh tế xã hội ( 2016-2020), chuẩn bị văn kiện đại hội Đảng lần thứ 12 đầu năm 2016. Đây là cơ hội ít có để VN lên kế hoạch cho một đợt cải cách thể chế mới năm nâng cao năng suất, đẩy mạnh tăng trưởng.

Bà Victoria Kwakwa cho rằng, ngay từ đầu năm 2014, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 19 về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Gần đây, Quốc hội cũng thông qua việc sửa đổi nhiều đạo luật quan trọng như Luật Phá sản, Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư công,… Đây là thời điểm rất tốt cho việc xây dựng các biện pháp đổi mới thể chế tiếp theo.

Theo bà Victoria Kwakwa, VN cần tăng cường hơn nữa công tác điều phối giữa các cơ quan Chính phủ, đổi mới tăng cường quy tắc pháp trị (chất lượng thực thi hợp đồng, quyền sở hữu, công an, tòa án và tình trạng tội phạm và bạo lực) sẽ giúp khuyến khích đầu tư và sản xuất.

“Một phần quan trọng của cải cách cần phải đề cập việc tăng cường thể chế quản lý kinh tế vĩ mô. Cần xem xét và cân nhắc tính độc lập của Ngân hàng VN theo hướng một ngân hàng Trung ương hiện đại. Đây là những vấn đề quan trọng trong lịch trình tăng cường năng lực cạnh tranh và hiện đại hóa nên kinh tế VN”, bà Victoria Kwakwa nói.

Ngoài ra, theo bà Victoria Kwakwa, cải cách DNNN tiếp tục là vấn đề quan trọng. Đây sẽ là bàn đạp để phát triển các DN trong nước. Cải cách DNNN cần theo hướng giảm tập trung vào con số DN cổ phần hóa, thay vào đó, chú ý đến chất lượng cổ phần hóa. Trước hết, cần nâng tỷ lệ sơ hữu tư nhân trong DNNN để tăng mức độ hấp dẫn các nhà đầu tư, và tăng cường cải tiến quản trị DN, đồng thời, cần nâng cao minh bạch thông qua công khai thông tin thường kỳ với độ tin cậy cao, chấm dứt ưu đãi vốn và đất đai, nên áp ngân sách cứng lên các DNNN.

Bên cạnh đó, bà Victoria Kwakwa cho rằng, VN cần một kế hoạch rõ ràng về giải quyết nợ xấu trong quá trình thực hiện cải cách ngành ngân hàng. Các nỗ lực gần đây nhằm tăng cường khung pháp lý cho hoạt động của Công ty quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng (VAMC) là rất quan trọng, nhưng vẫn còn phải trả lời câu hỏi cơ bản hơn là lấy vốn ở đâu ra để giải quyết nợ xấu. Nếu không có giải pháp đáng tin cậy thì các ngân hàng sẽ ngần ngại khi cho DN tư nhân vay vốn, nhất là các DN nhỏ.

Tại Diễn đàn, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành trung ương lắng nghe và trực tiếp đối thoại thẳng thắn nhiều vấn đề liên quan đến quan điểm, biện pháp chỉ đạo, điều hành của Chính phủ với các đối tác phát triển và các tổ chức quốc tế.

Trong vòng hơn hai thập kỷ qua, các nhà tài trợ, nay là các đối tác phát triển quốc tế đã cam kết cho Việt Nam vay hơn 80 tỉ USD vốn ODA, trong đó hơn một nửa đã được giải ngân, góp phần quan trọng vào tiến trình phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Kể từ năm 2013, sau 20 năm là quốc gia nhận tài trợ, Diễn đàn Đối tác phát triển Việt Nam, thay cho Hội nghị nhóm tư vấn các nhà tài trợ (CG), là sự kiện đánh dấu bước phát triển mạnh của Việt Nam, từ một quốc gia nhận tài trợ trong 20 năm qua đã trở thành quốc gia đối tác phát triển.

Anh Mai