Kết thúc đàm phán FTA với Liên minh Hải quan

Ngày 15/12, tại huyện đảo Phú Quốc (Kiên Giang), dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ CHXHCN Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng, Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Vũ Huy Hoàng và Bộ trưởng Thương mại Ủy ban Kinh tế Á – Âu Andrei A. Slepnhev đã ký Tuyên bố chung về việc kết thúc đàm phán Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh Hải quan (VCUFTA).

Liên minh Hải quan bao gồm 3 nước Nga, Belarus và Kazakhstan có tổng diện tích hơn 20 triệu km2, GDP gộp trung bình mỗi năm khoảng 2.000 tỷ USD. Liên minh này có trữ lượng tài nguyên thiên nhiên phong phú, trong đó có xuất khẩu dầu mỏ chiếm tới 17% tổng kim ngạch mặt hàng này trên toàn thế giới.

Được chính thức khởi động tại Hà Nội ngày 28/ 3/2013, sau 8 phiên đàm phán chính thức và nhiều phiên họp giữa kỳ ở cấp kỹ thuật, hai Bên đã cơ bản thống nhất nội dung Hiệp định với phạm vi toàn diện, mức độ cam kết cao và đảm bảo cân bằng lợi ích, có tính đến điều kiện cụ thể của từng Bên. Hiệp định bao gồm các nhóm nội dung chính về Thương mại hàng hóa, Quy tắc xuất xứ, Phòng vệ thương mại, Thương mại dịch vụ, Đầu tư, Sở hữu trí tuệ, Các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật (SPS), Quy tắc xuất xứ, Thuận lợi hóa hải quan, Phòng vệ thương mại, Hàng rào kỹ thuật trong thương mại (TBT), Công nghệ điện tử trong thương mại, Cạnh tranh, Pháp lý và thể chế.

Phía Liên minh Hải quan đã dành cho Việt Nam ưu đãi thuế quan, tạo cơ hội xuất khẩu mới quan trọng đối với các nhóm hàng Việt Nam có lợi ích cơ bản như nông sản, tất cả các mặt hàng thủy sản và hàng công nghiệp như dệt, may, da giày và đồ gỗ. 

Phía Việt Nam đồng ý mở cửa thị trường có lộ trình cho Liên minh Hải quan đối với một số sản phẩm chăn nuôi, một số mặt hàng công nghiệp gồm máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải. Các mặt hàng này đều không cạnh tranh với hàng hóa Việt Nam mà ngược lại góp phần làm đa dạng hóa thêm thị trường tiêu dùng trong nước.

Các cam kết khác về dịch vụ, đầu tư, sở hữu trí tuệ, cạnh tranh, phòng vệ thương mại, giải quyết tranh chấp, SPS, TBT,... đều được thống nhất trên cơ sở các quy định của WTO, đảm bảo cân bằng lợi ích, phù hợp với quy định pháp luật trong nước tại lĩnh vực liên quan và không ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán khác của Việt Nam hiện nay.

Liên minh Hải quan là thị trường xuất khẩu hàng hóa truyền thống của Việt Nam, có quy mô tiêu dùng rộng lớn với 170 triệu dân và đang phát triển, với nhiều tiềm năng và thế mạnh trong công nghiệp, khoa học – kỹ thuật. Trong thời gian gần đây, đầu tư của Việt Nam vào Liên minh Hải quan cũng có những tăng trưởng rõ rệt. Mặt khác, đối với Liên minh Hải quan, Hiệp định này là FTA đầu tiên Liên minh ký kết với một nước ngoài. Do vậy, hai Bên một lần nữa đã tái khẳng định tầm quan trọng của việc ký kết Hiệp định như là một công cụ quan trọng để góp phần liên tục thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác và củng cố sự phát triển thương mại và đầu tư trên cơ sở hai Bên cùng có lợi.

Việt Nam có lợi thế về xuất khẩu thực phẩm, hàng dệt may, đồ da, đồ gỗ sang thị trường Nga, Belarus và Kazakhstan. Hàng hóa nhập khẩu từ Liên minh Hải quan sang Việt Nam chủ yếu là dầu mỏ và khí ga, thịt (bò, ngựa, cừu, dê), các sản phẩm sữa, ô tô và phụ tùng; dầu mỏ, than đá… Danh mục hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam sang các thành viên LMHQ không mang tính cạnh tranh mà mang tính bổ trợ cho nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của các bên.

Dự kiến hai Bên sẽ hoàn thành các vấn đề kỹ thuật còn lại và hoàn tất các thủ tục nội bộ cần thiết để chính thức ký kết Hiệp định trong khoảng đầu năm 2015.

Hương Ly