Cơ hội nhìn từ FTA và TPP

Trong năm 2015, Việt Nam sẽ hoàn tất các thủ tục để tham gia Hiệp định Thương mại tự với Liên minh Châu Âu (FTA) và Hiệp định Thương mại hợp tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Khi tham gia vào các tổ chức trên, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam vào các nước đã tham gia ký kết sẽ được hưởng ưu đãi về thuế. Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, đây vừa là cơ hội vừa là thách thức đối với hàng hóa Việt Nam khi xuất khẩu.

Cơ hội để nâng cao giá trị xuất khẩu

Khi hiệp định FTA và TPP được ký kết, nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam khi vào thị trường các nước Liên minh châu Âu, Mỹ, Nhật Bản… thuế suất sẽ giảm mạnh. Đặc biệt nhóm nông, lâm, thủy sản và thời trang sẽ được hưởng rất nhiều ưu đãi.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Trọng Thừa, Cục trưởng Cục chế biến, nông lâm thủy sản và nghề muối, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện các sản phẩm nông, lâm, thủy sản của Việt nam đã xuất khẩu tới hơn 160 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Khi hiệp định FTA được ký kết, thì các sản phẩm thuộc các nhóm ngành trên như cà phê nguyên liệu, chè nguyên liệu, bột ca cao, tinh bột, rau, củ, quả, thủy sản sẽ có mức thuế suất là 0% khi xuất khẩu vào LB Nga, Belarut, Cazattan và các nước thuộc Liên minh châu Âu. Đây sẽ là cơ hội rất lớn để các mặt hàng của Việt Nam thâm nhập sâu và rộng hơn, sản phẩm xuất khẩu cũng trở nên đa dạng hơn, tạo điều kiện cho việc sản xuất hàng hóa trong nước phát triển.

Thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho thấy, trong năm 2014, kinh ngạch xuất khẩu của toàn ngành đạt  hơn 30,8 tỷ USD, đây là con số lớn nhất từ trước đến nay. Trong đó, có 10 nhóm sản phẩm xuất khẩu đạt hơn 1 tỷ USD/năm là cà phê, cao su, điều, gỗ và các sản phẩm từ gỗ, rau quả, sắn và các sản phẩm từ sắn, tôm, cá tra.

Trong những năm qua, mặc dù nông nghiệp Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh với việc đổi với giống cây trồng, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Nhưng tại hội nghị gần đây do Bộ NN và PTNT phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức, ông R.Đê-khơ, chuyên gia thuộc Trung tâm xúc tiến nhập khẩu và các quốc gia đang phát triển, thuộc Bộ Ngoại giao Hà Lan cho rằng, nông nghiệp Việt Nam vẫn còn rất nhiều điểm yếu và thiếu. Trong đó, cái thiếu quan trọng nhất là thiếu thương hiệu và các sản phẩm xuất khẩu thô vẫn chiếm tỷ lệ lớn, điều này khiến cho giá trị các mặt hàng xuất khẩu không cao. Do vậy, trước mắt, các doanh nghiệp Việt Nam cần phải liên kết lại để tạo thế chủ động trong sản xuất, kinh doanh và xây dựng cho mình một thương hiệu mạnh.

Bộ NN và PTNT cho biết hiện nay trên cả nước, các doanh nghiệp xuất khẩu đang đầu tư hơn 6.000 cơ sở chế biến với quy mô công nghiệp, hiện đại. Riêng chế biến hàng nông sản đã có khoảng hơn 2.000 cơ sở; chế biến thủy sản gần 570 cơ sở; chế biến gỗ hơn 3.000 cơ sở, bên cạnh đó, các cơ sở chế biến thủy sản, nhân hạt điều, hồ tiêu, đồ gỗ… cũng đã đáp ứng được yêu cầu về chất lượng đối với các thị trường khó tính như Mỹ, Nhật Bản, EU.

Dệt may thu hút đầu tư mạnh

Ngành dệt may và thời trang là hai ngành sẽ được hưởng lợi nhiều nhất khi Việt Nam ký kết Hiệp định TPP và FTA chính vì thế nên trong thời gian vừa qua, rất nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước đang đổ vốn đầu tư vào lĩnh vực này. Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam, thuế suất mặt hàng này khi xuất khẩu vào thị trường Mỹ đang ở mức trung bình 17,5%, khi hiệp định TPP có hiệu lực thì sẽ giảm còn 0%.

Ông Trần Công Khanh, Chánh Văn phòng Ban quản lý các khu chế xuất – khu công nghiệp TP HCM (Hepza) cho biết, để đón đầu TPP và FTA, hiện đang có làn sóng đầu tư mới vào các khu công nghiệp, khu chế xuất. Thành phố cũng đã chỉ đạo Hepza tập trung ưu tiên hỗ trợ cho các dự án dệt may, thời trang.

Từ đầu năm 2015 đến nay, UBND TP HCM cũng đã trao giấy chứng nhận đầu tư cho hai dự án thuộc lĩnh vực dệt may đó là nhà máy chuyên thiết kế thời trang và sản xuất các sản phẩm may mặt cao cấp của Công ty TNHH Worldon Việt Nam, thuộc Tập đoàn Gain Lucky (Anh). Với tổng vốn đầu tư được nâng từ 140 triệu USD lên 300 triệu USD, dự án được đặt tại KCN Đông Nam, huyện Củ Chi và dự án chuyên sản xuất các sản phẩm may mặc tại KCN Tân Thới Hiệp, quận 12 của Công ty TNHH Nobland Việt Nam thuộc Tập đoàn Nobland International Inc (Hàn Quốc) với tổng số vốn đầu tư 61 triệu USD.

Tập đoàn Dệt may Việt Nam cũng đang tiến hành đầu tư xây dựng và mở rộng thêm 51 dự án chuyên về lĩnh vực thời trang, trong đó có 14 dự án sản xuất sợi, 15 dự án dệt- nhuộm, 15 dự án may với tổng mức đầu tư cho những dự án sản xuất sợi của tập đoàn này lên đến hơn 2.940 tỷ đồng, dệt nhuộm hơn 2.520 tỷ đồng. Dự kiến đến năm 2016, khi toàn bộ các dự án hoàn thành, tổng năng lực sản xuất vải từ nguồn sợi tại chỗ của Vinatex sẽ tăng lên 100 triệu mét, tăng 40% so với hiện nay, vải dệt kim cũng tăng thêm 20 nghìn tấn/năm (tăng gấp đôi). Các dự án đầu tư mới khi đi vào hoạt động Tập đoàn Vinatex tự tin sẽ đáp ứng được hơn 50% nhu cầu vải của các doanh nghiệp thuộc tập đoàn, tương đương với khoảng 300 triệu mét.

Đình Thanh