Hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển du lịch

Là tỉnh có tiềm năng lớn về du lịch, trong những năm qua Hoà Bình đã tăng cường cải thiện môi trường đầu tư, đẩy mạnh thu hút đầu tư khai thác các tiềm năng phát triển du lịch. Tạp chí Vietnam Business Forum đã có cuộc trao đổi với ông Bùi Ngọc Lâm - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hòa Bình. Ngô Khuyến thực hiện.

Dưới góc độ nhà quản lý, ông nhận định thế nào về đặc trưng của văn hóa Hòa Bình; những năm qua tỉnh đã làm gì để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa đó?

Là vùng đất có bề dày lịch sử văn hóa, quê hương nền văn hóa thời tiền sử nổi tiếng thế giới “Văn hóa Hòa Bình” cách đây hàng chục vạn năm, Hòa Bình có 6 dân tộc chính cùng sinh sống là Mường, Kinh, Thái, Tày, Dao, Mông (người Mường chiếm 63%) với những nét văn hóa đặc sắc về phong tục tập quán, kiến trúc, trang phục, dân ca, dân vũ, nhạc cụ,... trong đó, văn hóa người Mường chính là nét đặc trưng của văn hóa Hòa Bình.

Những năm qua, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hòa Bình đã thực hiện nhiều giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị văn hoá: Năm 2007, tham mưu để tỉnh đăng cai tổ chức thành công Ngày hội văn hóa dân tộc Mường toàn quốc lần thứ nhất tại Hòa Bình; năm 2010, đã sưu tầm, biên soạn xuất bản cuốn sách “Mo Mường Hòa Bình” với những áng Mo trong sử thi “Đẻ đất - Đẻ nước”; năm 2011, tham mưu để tỉnh đã tổ chức thành công lễ hội Cồng chiêng tỉnh Hòa Bình lần thứ nhất (có màn trình tấu Cồng chiêng lớn với 1.500 nghệ nhân tham gia đã được Sách kỷ lục Việt Nam công nhận là màn Cồng chiêng lớn nhất Việt Nam). Hòa Bình cũng khôi phục nhiều lễ hội dân gian và duy trì tổ chức như: Lễ hội Cồng chiêng, lễ hội Chùa Tiên, lễ hội Khai hạ Mường Bi, lễ hội Xên Mường…với các hoạt động tín ngưỡng, văn hóa và trò chơi dân gian độc đáo. Ngoài ra, Hòa Bình còn bảo tồn làng truyền thống dân tộc Mường tại xóm Ải, xã Phong Phú, huyện Tân Lạc gắn với cảnh quan thiên nhiên để xây dựng thành điểm du lịch văn hóa cộng đồng, góp phần ngày càng thu hút đông đảo du khách.

Theo ông ngành du lịch Hòa Bình đã phát triển tương xứng với thế mạnh vốn có chưa?

Hòa Bình có vị trí thuận lợi, là cửa ngõ nối khu vực đồng bằng sông Hồng với các tỉnh vùng Tây bắc; nằm trong hành trình các tuyến du lịch từ Hà Nội đến Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên và các tỉnh vùng Tây Bắc.

Hòa Bình được thiên nhiên ưu đãi, với các khu bảo tồn thiên nhiên Pu Canh (Đà Bắc), Ngọc Sơn - Ngổ Luông (Lạc Sơn - Tân Lạc); Thượng Tiến (Kim Bôi), hang Kia - Pà Cò (Mai Châu)... cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ đã tạo nên nhiều danh lam thắng cảnh đẹp. Trên địa bàn có 296 di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh, trong đó có 41 di tích cấp quốc gia, 28 di tích cấp tỉnh đang được tu bổ tôn tạo và từng bước phát huy giá trị. Hòa Bình còn là vùng đất nổi tiếng của những lễ hội dân gian đậm bản sắc văn hóa của các dân tộc Mường, Thái, Tày, Dao, Mông. Du khách đến các lễ hội ở Hòa Bình sẽ được trải nghiệm những điều thú vị và độc đáo về phong tục tập quán, trang phục, đời sống tâm linh, diễn xướng, các trò chơi dân gian và thưởng thức ẩm thực; được cảm nhận những giá trị văn hóa sâu lắng, vang vọng từ ngàn xưa trong âm thanh trầm bổng, hào hùng mà quyến rũ của tiếng chiêng, cồng,…

Hòa Bình đã có nhiều sản phẩm đặc trưng hấp dẫn như: Các điểm du lịch văn hóa cộng đồng gắn du lịch sinh thái trên khu vực hồ Hòa Bình; bản Lác, bản Poong Cọm, bản Văn... người Thái; xóm Mỗ, xóm Ải... người Mường; xóm Xà Lính người Mông...Các điểm du lịch tâm linh tại Chùa Tiên, Lạc Thủy; Chùa Phật quang thành phố Hòa Bình...Các điểm du lịch nghỉ dưỡng, chữa bệnh suối khoáng, huyện Kim Bôi... Các điểm du lịch thể thao giải trí: sân gôn Phượng Hoàng, huyện Lương Sơn; thể thao dù lượn huyện Lạc Sơn, leo núi bơi thuyền hồ Hòa Bình...

Năm 2014 tỉnh Hòa Bình đã đón trên 2,1 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế 185 ngàn lượt; thu nhập từ du lịch đạt 750 tỷ đồng. Tuy số lượt khách tăng nhanh, nhưng chủ yếu là khách đi lễ hội, tham quan đi về trong ngày. Do đó mức chi tiêu của khách tham quan du lịch tại Hòa Bình rất thấp. Như vậy, có thể nói những kết quả về du lịch Hòa Bình là chưa tương xứng với những tiềm năng, lợi thế của tỉnh.

Nhân Hội nghị Xúc tiến đầu tư, an sinh xã hội vùng Tây Bắc 2015, ông kiến nghị gì với các Bộ, ngành cũng như chia sẻ gì với doanh nghiệp, nhà đầu tư?

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Kế hoạch thực hiện “Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030” trên địa bàn tỉnh Hòa Bình và phê duyệt “Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Hòa Bình đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030”. Trong đó, đã xác định rõ nhiệm vụ những năm tới là: Đầu tư khai thác và phát huy các tiềm năng, lợi thế để phát triển du lịch nhanh, bền vững; đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ du lịch. Tăng cường đầu tư xây dựng hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch; ưu tiên phát triển các loại hình du lịch văn hóa, du lịch cộng đồng gắn với du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng, thể thao giải trí tại Khu du lịch quốc gia điểm hồ Hòa Bình và Điểm du lịch quốc gia Mai Châu. Phát triển đa dạng các sản phẩm du lịch hấp dẫn, hình thành hệ thống các tour, tuyến, điểm du lịch liên vùng, mở rộng hợp tác phát triển du lịch Hòa Bình gắn với các tỉnh trong khu vực đặc biệt là thủ đô Hà Nội. Tăng cường quản lý nhà nước, đẩy mạnh công tác quảng bá xúc tiến du lịch; ưu tiên đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực du lịch của tỉnh.

Để khai thác những tiềm năng, lợi thế phát triển du lịch, tỉnh Hòa Bình đề nghị Chính phủ quan tâm tăng nguồn vốn đầu tư hạ tầng du lịch; đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nghiên cứu đề xuất Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi bổ sung Luật Du lịch cho phù hợp với tình hình phát triển du lịch hiện nay. Tỉnh mong muốn các nhà đầu tư trong nước và quốc tế quan tâm nghiên cứu, tham gia đầu tư phát triển các loại hình kinh doanh du lịch. Với chức năng là cơ quan tham mưu về lĩnh vực phát triển du lịch, chúng tôi cam kết sẽ tham mưu tỉnh tiếp tục ban hành những cơ chế, chính sách ưu đãi và luôn đồng hành cùng nhà đầu tư phát triển du lịch trên địa bàn.

Nhận định của ông về một số doanh nghiệp đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển của ngành du lịch tỉnh Hòa Bình?

Những năm qua, nhiều dự án lĩnh vực du lịch bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế, xã hội; thu hút được lao động, tạo việc làm, tăng nguồn thu cho ngân sách địa phương, góp phần giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, bảo vệ môi trường... Trong đó nhiều doanh nghiệp có những đóng góp vào sự phát triển của ngành du lịch Hòa Bình, tiêu biểu như: Khách sạn AP PLAZA; Khách sạn Sân Golf Phượng Hoàng; Khách sạn VResort; Khách sạn suối khoáng Kim Bôi; Khách sạn Suối thác Tú Sơn; Khách sạn Mai Châu Ecolodge; Khách sạn Hòa Bình...Trong 5 năm qua, các doanh nghiệp đã đầu tư cơ sở vật chất du lịch trên 750 tỷ đồng phát triển đa dạng các sản phẩm du lịch với các dịch vụ khách sạn, nhà nghỉ, ô tô, tàu thuyền du lịch. Tính đến năm 2015 trên địa bàn tỉnh có 27 khu, điểm du lịch; 360 cơ sở kinh doanh lưu trú.