Trà Vinh: Chủ động nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế

Qua 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Trà Vinh lần thứ IX (nhiệm kỳ 2010 - 2015), diện mạo Trà Vinh hôm nay đã có nhiều đổi mới, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng CNH - HĐH, bộ mặt đô thị và nông thôn càng thêm khởi sắc. Ông Đồng Văn Lâm, Chủ tịch UBND tỉnh chia sẻ: “Từ nền tảng thành công này, Trà Vinh đang dồn sức thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế, trong đó chú trọng phát triển các ngành kinh tế chủ lực để tạo tăng trưởng đột phá, góp phần nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế”. Minh Kiệt thực hiện.

Xin ông chia sẻ về những thành tựu nổi bật tỉnh đã gặt hái được trong nhiệm kỳ 2010 - 2015?

Nghị quyết Ðại hội Đảng bộ tỉnh khóa IX được triển khai thực hiện trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới và trong nước có nhiều biến động. Tuy nhiên Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Trà Vinh đã phát huy truyền thống đoàn kết, chủ động, phấn đấu vượt qua khó khăn, tổ chức thực hiện Nghị quyết Ðại hội XI của Đảng và Nghị quyết Ðại hội Đảng bộ tỉnh khóa IX đạt những kết quả rất quan trọng: tốc độ tăng trưởng kinh tế tăng khá, cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch đúng hướng; cơ cấu các ngành, các thành phần kinh tế đã có bước thay đổi tích cực theo hướng phát huy các lợi thế so sánh của tỉnh; các cơ chế, chính sách của tỉnh dần được hoàn thiện và đang từng bước phát huy hiệu quả; tiềm năng lợi thế được khơi dậy đáp ứng tốt cho yêu cầu phát triển KT - XH. Cụ thể tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân giai đoạn 2010 - 2015 ước 12,21%/năm; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng giảm tỷ trọng nông, lâm, thủy sản; tăng tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ. Thu nhập bình quân đầu người đạt khoảng 25 triệu đồng năm 2013, dự ước năm 2015 là 30,7 triệu đồng.

Các ngành, lĩnh vực thế mạnh của tỉnh đều tăng trưởng ổn định. Tổng sản lượng lúa bình quân 5 năm ước đạt 6,313 triệu tấn; tốc độ tăng trưởng bình quân ngành thủy sản 5 năm ước 9,94%; giá trị gia tăng ngành công nghiệp - TTCN tăng bình quân 15,52%; lĩnh vực thương mại - dịch vụ 16,13%; kim ngạch xuất khẩu dự ước đạt 370 triệu USD vào năm 2015, đạt 123,3% kế hoạch.

Tổng huy động vốn đầu tư toàn xã hội dự ước cả giai đoạn 2010 - 2015 khoảng 76.600 tỷ đồng, tăng gấp 3 lần giai đoạn trước; các công trình đầu tư phát huy tác dụng tốt, tạo thêm năng lực sản xuất mới và tăng đáng kể cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển KT - XH.

Đầu tư của các doanh nghiệp trong và ngoài nước có những chuyển biến tích cực, vốn đầu tư tăng dần qua các năm, ngành nghề đầu tư ngày càng đa dạng; đặc biệt xuất hiện nhiều dự án lớn và công nghệ cao như sản xuất bảng kẽm ngành in, công nghiệp hỗ trợ… giai đoạn 2010 - 2015, tỉnh thu hút 50 dự án đầu tư (trong đó có 13 dự án FDI) với số vốn 66.549,34 tỷ đồng và 84,88 triệu USD, nâng tổng số dự án đầu tư toàn tỉnh lên 134 dự án (30 dự án FDI) với số vốn 70.559,4 tỷ đồng và 188,84 triệu USD.

Cùng với việc đẩy mạnh phát triển kinh tế, các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế cũng đã có những chuyển biến tích cực. Công tác giảm nghèo được triển khai một cách đồng bộ và đạt được kết quả tương đối cao, tỷ lệ hộ nghèo còn khoảng 10%; quốc phòng - an ninh trên địa bàn tỉnh được giữ vững.

Để phát triển kinh tế theo hướng bền vững và hiệu quả, các cấp lãnh đạo chính quyền tỉnh Trà Vinh đã xác định vai trò quan trọng hàng đầu là công tác cải cách hành chính. Vậy trong giai đoạn 5 năm (2010 - 2015), công tác cải cách hành chính trên địa bàn tỉnh đã có những bước tiến nào?

Công tác cải cách hành chính là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được UBND tỉnh Trà Vinh chỉ đạo các ngành, các cấp thực hiện quyết liệt. Cụ thể trong thời gian qua, tỉnh tập trung cải cách tổ chức bộ máy hành chính Nhà nước theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu quả; đã chia tách, sáp nhập 7 đơn vị trực thuộc; bãi bỏ, điều chỉnh, công bố mới 138 thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực giải quyết của các cơ quan, đơn vị.

Thực hiện mục tiêu hiện đại hóa nền hành chính, đến nay có 8/8 huyện, thành phố được hỗ trợ các trang thiết bị hiện đại phục vụ các hoạt động hành chính tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả; triển khai, nâng cấp phần mềm bản quyền Microsoft Office 2010; thực hiện tốt hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2008. Cải cách hành chính công, có 36 đơn vị hành chính cấp tỉnh và 148 đơn vị hành chính cấp huyện thực hiện chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về sử dụng biên chế và kinh phí hành chính theo Nghị định 130/2005/NĐ - CP và 129 đơn vị cấp tỉnh, 253 đơn vị cấp huyện thực hiện Nghị định 43/2006/NĐ - CP. Ngoài ra tỉnh chú trọng tổ chức thực hiện tốt công tác tiếp công dân thường xuyên và định kỳ theo quy định; làm tốt công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Để đưa cải cách hành chính đi vào cuộc sống, tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, góp phần giảm thiểu phiền hà, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân, trong thời gian tới tỉnh tiếp tục rà soát những quy định hiện hành gây cản trở hoạt động đầu tư, kinh doanh để bãi bỏ hoặc kiến nghị bãi bỏ, thực hiện giải quyết các thủ tục đầu tư của nhà đầu tư theo hướng một đầu mối. Bên cạnh việc duy trì ứng dụng công nghệ thông tin trong tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông; tỉnh cũng sẽ tập trung củng cố, nâng cao chất lượng áp dụng Hệ thống Văn phòng điện tử M-Office và Hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2008 tại các Sở ngành, địa phương. Đồng thời đẩy mạnh thực hiện các giải pháp nhằm cải thiện, nâng cao Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI và Chỉ số năng lực hội nhập kinh tế quốc tế cấp địa phương PEII.

Xin ông điểm qua tiến độ triển khai các công trình trọng điểm quốc gia được đầu tư trên địa bàn tỉnh cũng như vai trò, tầm quan trọng của các dự án này đối với sự phát triển KT-XH của tỉnh Trà Vinh?

Thời gian qua, Trà Vinh được Trung ương quan tâm đầu tư một số công trình trọng điểm quốc gia phục vụ cho phát triển KT - XH của tỉnh nói riêng, khu vực ĐBSCL nói chung, trong đó đáng chú ý là 3 công trình lớn: Trung tâm Điện lực Duyên Hải; Dự án luồng cho tàu biển trọng tải lớn vào sông Hậu và cầu Cổ Chiên.

Trung tâm Điện lực Duyên Hải với tổng công suất 4.400 MW, là trung tâm điện lực lớn, có vai trò quan trọng trong việc bảo đảm cung cấp điện cho tỉnh Trà Vinh nói riêng, khu vực ĐBSCL nói chung trong giai đoạn từ năm 2015. Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1 được khởi công từ năm 2010 và ngày 13/12/2014, tổ máy số 1 của Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1 đã đạt mốc tiến độ đốt lò lần đầu và chuẩn bị cho công tác chạy thử nghiệm để đưa tổ máy vào vận hành. Nhà máy nhiệt điện Duyên Hải 3 được khởi công tháng 12/2012 và Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 3 mở rộng mới được khởi công ngày 13/12/2014. Cảng biển Trung tâm Điện lực Duyên Hải có năng lực tiếp nhận 12 triệu tấn than và 100.000 tấn dầu mỗi năm được khởi công tháng 4/2013, dự kiến hoàn thành trong 32 tháng.

Dự án luồng cho tàu biển trọng tải lớn vào sông Hậu được khởi công từ tháng 12/2009. Dự án sau khi hoàn thành sẽ đảm bảo cho tàu trọng tải 10.000 - 20.000 tấn ra vào các cảng trên sông Hậu, đáp ứng thông lượng hàng hóa tổng hợp 21 - 22 triệu tấn/năm, 80% lượng hàng hóa xuất nhập khẩu của đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, do khó khăn về vốn, nên dự án phải đình hoãn, giãn tiến độ sau 2015. Hiện nay, do tầm quan trọng, cấp bách của dự án, Quốc hội tiếp tục bố trí vốn trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2014-2016 để tái khởi động dự án. Theo kế hoạch đến cuối năm 2015, dự án cơ bản hoàn thành.

Cầu Cổ Chiên là dự án có vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế của 2 tỉnh Bến Tre, Trà Vinh nói riêng, vùng ĐBSCL nói chung. Khi dự án hoàn thành cùng với việc hoàn thành dự án phà Đại Ngãi nối Trà Vinh với Sóc Trăng thì tuyến trục dọc phía Đông của khu vực Tây Nam bộ sẽ được nối thông từ Tiền Giang tới Sóc Trăng và rút ngắn khoảng cách từ Tp.HCM đến Trà Vinh, Sóc Trăng khoảng 70 km; đồng thời giảm áp lực giao thông trên QL 1A. Dự kiến đầu quý IV/2015 dự án sẽ hoàn thành.

Nông nghiệp và thủy sản được xem là ngành kinh tế chủ lực của Trà Vinh. Vậy thời gian qua tỉnh đẩy mạnh đầu tư cho ngành kinh tế chủ lực này ra sao, hướng tới mục tiêu tái cơ cấu nền kinh tế?

Xác định rõ vai trò của nông nghiệp, thủy sản trong phát triển kinh tế của tỉnh, Trà Vinh định hướng phát triển nông nghiệp toàn diện, cân đối, bền vững theo hướng sản xuất hàng hóa, có năng suất, chất lượng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh cao. Hiện tỉnh đã xây dựng và đang triển khai thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Triển khai nhân rộng các mô hình sản xuất, nhất là mô hình Cánh đồng lớn; thực hiện có hiệu quả dự án phát triển 50.000 ha lúa chất lượng cao. Phát triển các vùng sản xuất chuyên canh, chăn nuôi quy mô lớn; hình thành các vùng nguyên liệu hàng hóa; đẩy mạnh thực hiện liên kết “4 nhà”; nhân rộng mô hình áp dụng quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp theo tiêu chuẩn VietGAP...

Nâng cao hiệu quả hoạt động các trung tâm giống nông nghiệp, giống thủy sản để từng bước chủ động về giống cây, con nuôi chủ lực đáp ứng cho yêu cầu sản xuất trong tỉnh; nâng cao hiệu quả khai thác hải sản, hỗ trợ đóng mới, cải hoán tàu cá khai thác hải sản xa bờ nhằm xây dựng đội tàu đảm bảo đủ năng lực khai thác hải sản xa bờ gắn với thành lập các tổ hợp tác khai thác trên biển và dịch vụ nghề cá. Ngoài ra tỉnh cũng ưu tiên khuyến khích, hỗ trợ ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong nông nghiệp, thủy sản; xây dựng chính sách ưu đãi đầu tư vào nông nghiệp, thủy sản để thu hút các nhà đầu tư.