Thúc đẩy công cuộc bảo hộ, thực thi quyền sở hữu trí tuệ

Đây là thông điệp được đưa ra trong Lễ tổng kết “Tháng hưởng ứng Ngày Sở hữu trí tuệ thế giới” do Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) phối hợp với BSA | Liên minh Phần mềm tổ chức hôm qua ngày 25/5 tại Hà Nội. Tác động của tháng hành động được kỳ vọng sẽ tạo đà để thực hiện thành công mục tiêu bảo hộ quyền Sở hữu trí tuệ tại Việt nam.

Tỷ lệ vi phạm vẫn cao

Theo đánh giá của Liên minh phần mềm doanh nghiệp, Việt Nam là một trong những quốc gia có bước tiến mạnh mẽ và khả quan nhất trong cuộc chiến chống vi phạm bản quyền phần mềm máy tính từ 92% năm 2004 xuống 81 % năm 2014 (giảm 11 điểm)”. Mặc dù vậy nhưng hiện nay tỷ lệ vi phạm quyền tác giả, quyền sở hữu trí tuệ ở Việt Nam vẫn đang ở mức cao so với nhiều nước khác trên thế giới và trong khu vực: Nhật Bản chưa đến 20%; Trung Quốc 70%...

Phát biểu tại buổi lễ tổng kết, ông Trần Văn Minh, Phó Chánh thanh tra, Bộ VHTTDL khẳng định, trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập và phát triển kinh tế tri thức hiện nay, sở hữu trí tuệ đang ngày càng trở thành một nhân tố quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội. Bảo hộ quyền SHTT đang trở thành một vấn đề ưu tiên của Việt Nam được Chính phủ đặc biệt quan tâm và đã thể hiện rõ thông qua hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật và triển khai trên thực tế.

Phó Chánh Thanh tra Bộ KH&CN, ông Phạm Văn Toàn cho biết, chỉ tính riêng trong “Tháng hưởng ứng Ngày sở hữu trí tuệ thế giới”, Thanh tra Bộ đã tiến hành thanh tra, xử lý đối với 12 đơn vị, cá nhân có dấu hiệu xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp. Qua thanh tra đã tiến hành xử lý hành chính 11 đối tượng với tổng số tiền phạt là 254 triệu đồng; chuyển cơ quan điều tra xử lý 1 đối tượng sản xuất, buôn bán hàng giả; đang hoàn tất hồ sơ để xử phạt 3 đơn vị vi phạm; phát hiện 1.607 túi, ví, thắt lưng giả mạo nhãn hiệu Dior, Hermès, Louis Vuitton; 21 chiếc máy lọc nước RO, 160 hộp inox bảo vệ máy RO giả mạo nhãn hiệu Hyundai, 506 tuýp kem đánh răng giả mạo nhãn hiệu Colgate, 2 khuôn sản xuất vỏ chai PET loại 400ml và 800ml và hàng trăm ngàn tem nhãn, bao gói sản phẩm vi phạm khác.

Mới đây, Thanh tra Bộ VHTTDL phối  hợp với C50, Tổng cục cảnh sát phòng chống tội phạm (Bộ Công an) tiến hành thanh tra đột xuất 15 doanh nghiệp tại các tỉnh Hà Nội, Bắc Ninh, Bắc Giang, TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Tây Ninh và Bà Rịa-Vũng Tàu. Đã kiểm tra 822 máy tính, số tiền xử phạt gần 500 triệu đồng….  Điều đáng lên án là các doanh nghiệp này đều là những doanh nghiệp lớn, có tiềm lực tài chính, hiểu rõ về luật Sở hữu trí tuệ nhưng vẫn cố tình vi phạm, sử dụng bất hợp pháp tài sản trí tuệ của người khác để làm lợi cho mình.

Vừa tuyên truyền, vừa xử phạt

Đây là hoạt động chuyên đề về sở hữu trí tuệ (SHTT), do Bộ KH & CN chủ trì, phối hợp với các Bộ là thành viên của Chương trình phối hợp hành động về phòng, chống xâm phạm quyền SHTT (Chương trình 168) triển khai. “Tháng hưởng ứng Ngày SHTT Thế giới” được đánh giá là một hoạt động tiêu biểu trong lĩnh vực SHTT tại Việt Nam năm 2015.

Theo Phó Chánh Thanh tra Bộ KH&CN, ông Phạm Văn Toàn, trong 1 tháng triển khai “Tháng hưởng ứng ngày sở hữu trí tuệ thế giới”, các cơ quan chức năng đã gắn giữa tuyên truyền, giáo dục và hoạt động thực thi, để góp phần huy động sự tham gia của toàn xã hội vào công tác này, đặc biệt nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cơ quan quản lý SHTT, các cơ quan thực thi quyền SHTT trong bảo hộ và thực thi quyền SHTT… Hàng loạt các hoạt động đã được triển khai, trong đó, sự kiện “Tọa đàm doanh nghiệp với các cơ quan thực thi”, đã thu hút nhiều chia sẻ, ý kiến của các doanh nghiệp, các đại diện chủ thể quyền, các tổ chức quốc tế về cơ chế chính sách và hoạt động thực thi quyền SHTT. Đặc biệt, đã triển khai treo băng rôn đường phố tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh; đồng thời gửi thư khuyến cáo trực tiếp tới 5000 doanh nghiệp trong cả nước.

Nhấn mạnh về bảo hộ bản quyền phần mềm máy tính, ông Roland Chan, Giám đốc cấp cao phụ trách Chương trình tuân thủ, khu vực Châu Á-Thái Bình Dương của BSA | Liên minh Phần mềm cho biết, thực tế cho thấy, hoạt động bảo hộ có tốt thì mới thúc đẩy được hoạt động sáng tạo.  BSA tin tưởng rằng, với chiến lược tuyên truyền kết hợp với thực thi mạnh mẽ, hiệu quả, công cuộc bảo hộ quyền SHTT của Việt Nam nói chung, bảo hộ bản quyền phần mềm máy tính nói riêng sẽ tiến được những bước dài trong những năm tới, tạo động lực cho sự phát triển của nền kinh tế đất nước. Để đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ vi phạm xuống còn 75%, về mức trung bình của khu vực, hời gian tới cần phải có những biện pháp mạnh tay hơn nữa đồng thời kết hợp với tuyên truyền đến các doanh nghiệp để họ nhận thức rõ hơn về vấn đề này.

Ngoài những biện pháp hành chính, các chế tài hiệu quả đối với vi phạm về QSHTT cũng được các tổ chức bảo vệ QSHTT khuyến khích áp dụng. Theo ông Phạm Phi Anh, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ, “để phát huy tối đa hiệu quả của các chế tài dân sự, cần thành lập Tòa án SHTT chuyên trách”.

Hành vi sử dụng trái phép phần mềm có bản quyền có thể bị truy tố hình sự theo Luật Hình sự sửa đổi, có hiệu lực từ ngày 1/1/2010.

Hà Vũ